کنفرانس افغانستان در تهران شکستی دیگر برای واشنگتن

علیرضا کریمی: هنوز صحنه‌های خروج خفت‌بار نیروهای آمریکایی از خاک افغانستان از خاطره‌ها زدوده نشده؛ خروجی ذلت‌بار از کشوری که 20سال تحت اشغال نیروهای آمریکایی و متحدان آنها در ناتو بود اما در نهایت به همان نیرویی واگذار شد که پیش از این اشغال‌گری سراسر خشونت و جنایت، بر بخش اعظم سرزمین افغانستان حکمرانی می‌کرد. هنوز رسانه‌های آمریکایی از ماجرای خروج نیروهای هموطن‌شان از افغانستان فارغ نشده‌اند و میزان تایید عملکرد بایدن در افکار عمومی آمریکا تحت تاثیر این ماجرا همچنان در حال سقوط آزاد است؛ سقوطی نه با شتاب جاذبه زمین؛ که با شتاب دافعه مالیات‌دهندگان آمریکایی که میلیاردها دلار از پولی که باید صرف بازپروری زیرساخت‌های کشورشان می‌شد، صرف کسب حقارت در افغانستان شد. اما گویا ماجرای سرزمین افغانستان دست از سر دولتمردان کاخ سفید برنمی‌دارد. حدود 2 ماه پس از خفت اجبار به خروج، اکنون آمریکایی‌ها شاهد شکستی دیگر در منطقه هستند. یکی از اولویت‌های سیاست خارجی واشنگتن در منطقه غرب آسیا طی سال‌های اخیر بالاخص در دوران دولت «دونالد ترامپ» منزوی‌سازی سیاسی و دیپلماتیک ایران بود که بویژه با سیاست فشار حداکثری دنبال می‌شد. تقریبا همین سیاست با ادبیات اندکی متفاوت در دوران دولت «جو بایدن» نیز علیه جمهوری اسلامی ایران دنبال شده است. اما با این وجود، امروز چهارشنبه پنجم آبان، این ایران است که میزبان نشست مهم کشورهای همسایه افغانستان است؛ کشورهایی که همگی به ‌نوعی با تبعات سال‌ها اشغال‌گری و تنش‌آفرینی واشنگتن در افغانستان دست و پنجه نرم می‌کنند. هر چند گروه طالبان که اکنون بر افغانستان حاکم است در این نشست حضور ندارد اما اهمیت نشست مزبور تا آنجا است که وزرای خارجه چین و روسیه در آن به ‌صورت مجازی سخنرانی می‌کنند. آن همه تلاش برای منزوی کردن ایران با تحریم‌هایی که واشنگتن خود بارها آنها را فلج‌کننده خوانده، نتوانسته تهران را به کشوری منزوی تبدیل کند و در عوض، ایران به‌ عنوان یک قدرت منطقه‌ای، نقش خود را در تنش‌زدایی ایفا می‌کند؛ زدودن تنش‌هایی که آمریکا بیشترین نقش را به ‌بهانه مبارزه با تروریسم در آفریدن آنها داشته است. بازی در افغانستان برای واشنگتن تمام نشده است. اگر «مایک پمپئو» روزی مجبور شد با نماینده طالبان سر یک میز بنشیند و مذاکره کند و دولت بایدن هم چاره‌ای جز خروج عجولانه و ذلت‌بار از خاک افغانستان نداشت، مطمئنا ابعاد این شکست، نو به نو تجدید خواهد شد و خود را در فضای سیاست داخلی آمریکا به رخ خواهد کشید.