صيانت يعنی همه شكل شما بشوند؛ چرا واقعا؟

آرمان ملی- وحید استرون: این روزها، صحبت از صیانت، بخوانید محدود‌سازی اینترنت در ایران بیش از هر زمان دیگری داغ است و حتی زمانی‌که حملات سایبری از آن‌سوی مرزها، به شبکه داخلی ایران نیز صورت می‌گیرد، برخی مشکلات زمین و زمان را به‌گردن اینترنت و فضای مجازی می‌اندازند!. در حقیقت مخالفان و موافقان «طرح صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» دو گروه مختلف را شامل می‌شوند و گروه سومی در این رابطه وجود ندارد. گروه موافق این طرح بیشتر از اقشاری هستند که در سال‌های گذشته منتقد اصلی ترویج شبکه‌های اجتماعی در ایران بوده‌اند و آن را بدون در نظر گرفتن امرار معاش میلیون‌ها نفر، وسیله‌ای برای ترویج فرهنگ غرب، بی‌بندوباری و آبی که به آسیاب رسانه‌های معاند ریخته می‌شود، می‌دانند. این اقشار که در دولت یازدهم و دوازدهم نیز صاحب منصب بودند، حتی در مقطعی با فشار به آذری جهرمی، وزیر ارتباطات وقت دولت دوازدهم، او را مجبور به کاهش پهنای باند اینترنت کردند، اما موافقان این طرح، بیشتر از اقشار مردمی هستند که یا به‌جز اینترنت، وسیله دیگری ندارند یا از طریق بستر آن امرار معاش می‌کنند. در این بین نظر موافقان این طرح نیز قابل توجه است و زمانی‌که کمپین مخالفت با این طرح مجلس یازدهم به‌راه افتاد و بیش از یک میلیون نفر آن را امضا کردند، حجت الاسلام مرتضی آقا تهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، بدون در نظر گرفتن پشتوانه رای مردمی که او را به بهارستان فرستاده، می‌گوید: «کمپین مهم نیست، مجلس راه خودش را در این رابطه می‌رود!» او حتی در روز ۲۱ مهرماه نیز در صحبت‌های قابل تامل، نیز گفت: «در خصوص بحث طرح صیانت از کاربران فضای مجازی در یک روز ۲۰ هزار فحش به من داده شد و در یک روز ۱۲۰ هزار پیج علیه ما راه انداختند، اگر ۱۰۰ میلیارد پیج هم ساخته شد ما کار خودمان را خواهیم داد، چراکه ما به راه خودمان یقین داریم، پای اعتقادات بایستیم کار فناورانه ما از همه کشورهای جهان بهتر خواهد بود.» 
 از آبان 98 درس نگرفتیم؟ 
این صحبت‌های نمــاینده تهران در شرایطی است که شاید وی به‌خاطر ندارد در جریان اتفاقات آبان 98، که با قطعی اینترنت سراسر، دولت قصد داشت فضای داخلی اینترنت ملی را محک بزند! در طول حدود هشت روز (از 25 آبان تا 3 آذر 98) وزارت ارتباطات برآورد کرد اپراتورها و شرکت‌های اینترنتی تا آن روز ۱۰۸۰ میلیارد تومان از قطعی اینترنت زیان دیده‌اند، اما این آمار هیچ‌گاه دقیق‌تر نشد و اگر میزان ارائه خدمات و فروش محصولات استارت‌آپ‌ها را که در بستر پلتفرم‌های خارجی فعالیت می‌کردند را حتی تخمین بزنیم، تصور این خسارت بسیار دشوار خواهد بود. این درحالی است که در آن زمان وبسایت‌های داخلی، شبکه‌های اجتماعی بومی و پلتفرم‌هایی که در قالب اینترنت ملی (.ir) فعالیت‌شان بدون اشکال بود، اما این میزان از خسارت آن‌هم در مدت هشت روز، نشان می‌دهد که در این ماجرا تا چه اندازه دارای ضعف‌های ساختاری هستیم و بی‌شک اگر این طرح به مرحله اجرا برسد آن زمان باید با سیل میلیونی افراد بیکار و کاهش چشمگیر استفاده از فضای مجازی و نابودی استارتاپ‌ها روبه‌رو شویم. زنگ خطری که از مرداد امسال و در زمان مطرح کردن این طرح توسط مجلس، شنیده شد و از آن زمان تا به‌امروز (به باور کارشناسان) تقاضای مهاجرت در ایران حدود 30 درصد افزایش داشته است. مهاجرتی که در آن نمی‌توان ردپای صاحبان استارتاپ‌ها و مشاغلی که در بستر اینترنت فعالیت دارند را نادیده گرفت. 
 صیانت یا محدودیت؟ 


در این شرایط نظر چهره‌های فرهنگی که در طول این مدت به صف مخالفان اضافه شده‌اند نیز قابل تامل و آنها همان سخنی را می‌گویند که موافقان این طرح نیز به آن باور دارند، اما صدای‌شان به بهارستان نمی‌رسد. اخیرا مصاحبه‌ای از رضا کیانیان، بازیگر و کارگردان مطرح کشور در فضای مجازی منتشر شد که در آن به طرح صیانت از فضای مجازی، اشاره دارد، طرحی که به باور او بدون در نظر گرفتن منافع ملی و با اهداف سیاسی خاصی نوشته شده و در آن به حقوق و صیانت از میلیون‌ها کاربرفضای مجازی توجهی نشده است. همان‌طور که کیانیان باور دارد که «وظیفه مجلس صیانت از مردم در برابر گرانی و دزدی و نه محدود کردن اینترنت و فضای مجازی است.» کیانیان در گفت‌وگو با خبرنگار «آرمان ملی» نیز صحبت‌هایش را در مصاحبه‌ اخیرش تایید و تاکید می‌نماید که «مجلس شورای اسلامی که از نهاد مردم برخاسته، صدای مردم را بشنود.» همان‌طور که در آن مصاحبه گفته بود: «طرح صیانت، اسم این طرح مجلس است، صیانت از فضای مجازی، صیانت یعنی چی؟ اولاً چرا عربی حرف می‌زنید؟ فارسی حرف بزنید که ما هم بفهمیم! یعنی نگهداری و حفاظت از فضای مجازی؟. خب مگر ما چلاقیم، خودمان بلد نیستیم که حفاظت کنیم؟ یک عده دیگری باید بیایند برای ملت تصمیم بگیرند و از ملت حفاظت کنند؟ ما هم عاقلیم، هم بالغ و هم خوب می‌فهمیم. یعنی من مطمئن هستم، جوان‌های این مملکت از کل مجلس ما روی همدیگه اینترنت رو بهتر می‌فهمند… و با اینترنت بهتر از همه آنها بلد هستند کار کنند. خب آنها می‌خواهند از این جوانان صیانت کنند؟» 
 شما نماینده‌ای که دزدها کم شوند 
 کیانیان در ادامه می‌گوید: «پس این اسمش صیانت نیست. چیز دیگری ‌است. چیزی است به اسم محدود کردن، اسم محدود کردن را می‌گذارند نگهداری و حفاظت. آقایان اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شما به من بگویید تا الان چند بار سینما رفتید؟ چند‌بار تئاتر رفتید؟ چند بار رستوران رفتید؟ چند بار کنسرت رفتید؟چند‌بار گالری رفتید که نمایشگاه نقاشی ببینید؟ چند تا رمان خواندید؟ چند تا شعر خواندید؟ پس چرا اسم شما کمیسیون فرهنگی است؟ پس شما می‌خواهید از فضای مجازی صیانت کنید؟ نه شما می‌خواهید فضای مجازی را «شکل» خودت کنید. خب چرا توی این مملکت همه چیز باید شکل شما باشد؟ نه ما هم یک شکلی داریم بذار ما هم شکل خودمان باشیم.» رضا کیانیان در ادامه صحبت‌هایش به وظیفه نمایندگی مجلس اشاره کرده و می‌گوید: «شما نماینده مجلسی برای اینکه حقوق ما را در کشور صیانت کنید. از حقوق ما. یعنی چی؟ یعنی اینکه کسی از ما دزدی نکند. یعنی اینکه اجناس گران نشوند که ماشاءا... روز به روز بیشتر می‌شوند. قیمت سرانه ملی ما زیاد شود… قانون بگذارید جلوی دزدی را بگیرید. قانون بگذارید روابط بین المللی ما خوب شود. دشمنی‌ها کم شود، دوستی‌ها زیاد شود».  البته این گفته‌ها اولین بار نیست که از سوی یکی از هنرمندان مردمی مطرح می‌شود و باید منتظر ماند که نمایندگان مجلس تا چه اندازه صدای میلیون‌ها مخالف این طرح را می‌شنوند. طرحی که تا کنون به صورت موردی در کشور به اجرا درآمده و حتی پهنای باند شبکه‌های داخلی کاهش پیدا کرده، اما این‌بار و در صورت تصویب اجرای آن، نه فیلتر شکن راهکار خواهد بود، نه دیش‌های ماهواره، بلکه نابودی بستر اینترنتی که در 20 سال گذشته بسیاری از کسب و کارها، اطلاعاتی و پژوهشی و... درآن بنا شده و نباید یک شبه این همه سال سرمایه‌گذاری نابود شود.