روزنامه ابتکار

بررسی «ابتکار» از ابعاد چالش‌های بازار بورس در گذشته و آینده اقتصاد یا سهامداران؛ کدام یک قربانی شدند؟

کیمیا نجفی
بازار بورس‌ در خردادماه سال 99 برای سهام‌دران حال و هوای دیگری داشت و در آن زمان داشتن کد بورسی و فعال بودن در بازار به معنای داشتن کلید خوشبختی بود. اما این حال و هوا برای سهامداران ‌پایدار نبود و نیمه مردادماه سال گذشته ورق بورس برگشت و بسیاری از سهام‌داران، فعالان و کارشناسان سیاست‌های دولت دوازدهم برای جبران کسری بودجه خود را عامل اصلی تغییر مسیر شاخص بورس می‌دانستند.
پس از دعوت دولت از مردم برای ورود به بورس شاهد سرازیر شدن حجم بالای نقدینگی به بازار بودیم. بسیاری از سهام‌داران با امید کسب سودهای کلان در بورس همه دارایی‌هایشان را وارد بازار کردند. عده‌ای از خودرو خود گذشتند و برخی‌ها نیز حتی خانه‌های‌شان را فروختند و با هزاران امید و آرزو وارد بازار شدند اما ریزش شدید شاخص تمام نقشه‌های سهام‌داران را نقش برآب کرد. در آن زمان کارشناسان معتقد بودند که دارایی سهام‌داران ،راهی برای پوشش کسری بودجه دولت شد و می‌گفتند سهامداران نباید قربانی مشکلات اقتصاد شوند و همچنین دولت‌ها نباید کسری بودجه را به قیمت از بین بردن دارایی‌های خانوار جبران کنند. اما حالا با گذشت روزهای طلایی بازار، چشم امید سهام‌داران به تصمیمات و حمایت‌هایی است تا بخشی از سرمایه از دست رفته‌شان بازگردد.
زیان‌های بازار سرمایه به معنای تحمیل تورم‌های بزرگ‌تری


با وجود مشکلات پیش‌آمده برای بورس و فعالان این بخش، ‌حمایت از بازار سرمایه و جبران زیان سهام‌داران منتقدانی دارد. یک تحلیلگر مسائل اقتصادی معتقد است که جبران زیان‌های بازار سرمایه به معنای تحمیل تورم‌های بزرگ‌تری به مردمی است که شاید در بازار سرمایه نه سهامدارند نه از این بازار منفعتی می‌برند. عطا بهرامی اقتصاددان در گفت‌وگویی در خصوص تبعات جبران‌ناپذیر حمایت غیر اوصولی از بورس بر روی اقتصاد و معیشت مردم گفت: «بی‌تردید اگر دولت و حاکمیت برای جبران زیان‌های سهامداران در بازار سرمایه منافع کلان اقتصادی و عموم مردم را نادیده بگیرند، یعنی از حق مردم به خاطر سهامداران بورس و زیان‌کنندگان بگذرند، در راه خطرناکی افتاده‌اند که عواقب آن به مراتب از حمایت‌های کنونی بدتر است. جبران زیان‌های بازار سرمایه به معنای تحمیل تورم‌های بزرگ‌تری به مردمی است. ضمن اینکه جدای از اینکه بازار سرمایه هم به نوعی نرخ تورم را در اقتصاد افزایش داده، متاسفانه به خودی خود، به دلیل سیاست‌ها و راهبردهای غلط اقتصادی و تشدید تحریم‌ها اقتصاد ایران سال‌هاست با تورم دست و پنجه نرم می‌کند و روز به روز نرخ تورم بالا می‌رود. از این منظر دولت نباید برای جبران زیان سهامداران، تورم که یک چالش بزرگ برای کشور است که حتی می‌تواند منجر به آسیب‌های اجتماعی شود و پیامدهای امنیتی داشته باشد را بر اقتصاد تحمیل کند. برای حل مشکلات بازار سرمایه که منجر به رشد سهام شود باید راهکار اقتصادی داده شود، راهکاری که علاوه بر منفعت بردن فعالان بازار سرمایه، مردم عادی نیز از آن منتفع شوند و دچار ضرر و زیان نشوند.»
اقتصاد قربانی بازار بورس نمی‌شود
صحبت از قربانی شدن مردم به دلیل جبران زیان سهام‌داران بورس در حالی مطرح می‌شود که کارشناسان بازار سرمایه معتقدند اقتصاد هیچ‌گاه قربانی بورس نمی‌شود. مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه در این خصوص به «ابتکار» گفت: این تحلیل که با حمایت از بازار سرمایه، اقتصاد قربانی بورس می‌شود اشتباه است. اقتصاد یک‌سری شاخص به نام شاخص‌های مقدم دارد. به بیانی روشن‌تر همانگونه که یک دماسنج، تب انسان را نشان می‌دهد شاخص‌های مقدم نیز وضعیت اقتصادی را به نمایش می‌گذارد. یکی از این شاخص‌ها، شاخص بورس است.
وی ادامه داد: شاخص بورس نحوه عملکرد و حال و روز اقتصاد ایران را نشان می‌دهد. بنابراین نه اقتصاد قربانی بورس می‌شود و نه بورس قربانی آن.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: بازار پول و بازار سرمایه دو کفه ترازو هستند و نرخ بهره در این میان تعیین‌کننده می‌شود که نقدینگی به سمت بازار سرمایه برود و یا به سمت بازار پول.
صفاری با اشاره به کسری بودجه شدید طی یک‌سال اخیر ادامه داد: واقعیت این است که دولت با کسری بودجه روبه‌رو بود و نمی‌توانست نفت را به فروش برساند این دلیل باعث شد به شدت اوراق منتشر بشود و نرخ بهره را بالا ببرد. این روند در ادبیات اقتصاد یعنی کاهش ارزش سهام.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: بررسی شرایط اقتصاد و بازار سرمایه نشان می‌دهد هیچکدام قربانی یکدیگر نیستند بلکه شرایط‌ به وجود آمده در بورس نتیجه رفتار و سیاست‌های کلان اقتصاد است.
وی افزود: دولت قبل قرار بود واگذاری‌هایی را انجام بدهد اما گذاشت شاخص از ۵۰۰ به ۲ میلیون برسد و در اوج بازار این واگذاری‌ را انجام داد و افرادی که اعتماد کردند و سهام خریدند متضرر شدند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است حمایت از بورس سبب افزایش تورم در اقتصاد شود یا خیر؟ گفت: حمایت از بازار سرمایه سبب افزایش تورم نخواهد شد چراکه بازار سرمایه محلی برای کنترل تورم است.
وی گفت: فعالان و سرمایه‌داران بازار حمایت نمی‌خواهند فقط پول بازار سرمایه را خارج نکنند و اجازه دهند پول در بازار بماند و با اوراق به بازار فشار بیشتر وارد نکنند.
صفاری در پایان به بررسی وضعیت بازار در ماه‌های آتی پرداخت و در این خصوص گفت: هنگامی که نرخ بهره بدون ریسک بالا می‌رود بازار منفی می‌شود اگر با عملیات بازار نرخ را به سطح قبلی بازگرداندند مطمئنا بازار سرمایه حرکت خواهد کرد و شاخص صعودی می‌شود.
لینک منبع خبر
سایر اخبار این روزنامه
«فوتبال برتر» باز هم حاشیه‌ساز شد فرهنگ‌سازی یا بازی با آبرو؟! نیما غلامرضایی سهامداران همچنان قربانی حذف ارز ترجیحی بر افزایش قیمت دارو تاثیر نجومی دارد سایه مافیای دارو بر سیاستگذاری در دولت جدید کینه صدر نسبت به گروه‌های مقاومت از کجا نشات می‌گیرد؟ رفتار پرتناقض صدر واکنش آمریکا به شروط برجامی ایران برای بازگشت به میز مذاکرات هیچ‌گونه اقدام یک‌جانبه‌ای انجام نمی‌دهیم برخی کارشناسان ایده بحث‌برانگیز توافق موقت را یک تله دانستند توافق موقت به جای احیای برجام؟ بررسی «ابتکار» از ابعاد چالش‌های بازار بورس در گذشته و آینده اقتصاد یا سهامداران؛ کدام یک قربانی شدند؟ در سفر گروسی به تهران چه گذشت؟ توافق ایران و آژانس، دستاورد مسافری از وین سازمان هواشناسی هشدار داد تدوام آلودگی در هوای 7 کلان‌شهر فرمانده سپاه: مشکل اقتصادی داریم، اما این مشکلات در آمریکا هم هست بازگشتی به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ در کار نیست چرا حملات مکرر به تاسیسات هسته‌ای ایران نتایج وارونه دارد؟ زاکانی و قالیباف عضو هیات امنای دانشگاه تهران شدند بلوای حقوق‌های نامتعارف در پتروشیمی امیر کبیر