آلودگی هوای پایتخت فراتر از هشدار

حمیده امینی‌فرد
خبرنگار
تهرانی‌ها دیروز یک روز  مملو از آلودگی را پشت سرگذاشتند. شاخص کیفیت هوا اگرچه در صبح دیروز عدد 149 را نشان می‌داد و در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس بود، اما افزایش غلظت آلاینده‌ها بتدریج دیروز را به یک روز بی‌کیفیت برای همه پایتخت نشین ها تبدیل کرد. به طوری که کیفیت هوا در 22 ایستگاه در شرایط قرمز قرار گرفت و بار دیگر دانشگاه علم و صنعت (منطقه 4) و شهرداری منطقه 15 با شاخص 183، آلوده‌ترین ایستگاه‌های تهران شدند. هوای آلوده تهران دیروز کمیته اضطرار آلودگی هوا را هم مجبور کرد تا بسرعت تشکیل جلسه دهد. در این جلسه تردد شبانه خودروهای گازوئیلی و فعالیت‌های آلاینده ممنوع و قرار شد با واحدهای تولیدی و کارخانه‌هایی که نسبت به کنترل خروجی‌ها اقدام مؤثری انجام نداده‌اند، مطابق قانون برخورد شود. همچنین مصوب شد همه محدودیت‌ها برای جلوگیری از انباشت آلاینده‌ها تا زمانی که پایداری هوا ادامه دارد، لازم الاجرا باشد. علاوه بر این سازمان هواشناسی هم با صدور هشدار نارنجی رنگ نسبت به تشدید آلودگی هوای سه کلانشهر تهران، اصفهان و مشهد تا پیش از ظهر پنجشنبه (۱۱ آذرماه) هشدار داده و تأکید کرده است باید از تردد غیرضروری اجتناب کرد. در هشدار نارنجی ‌رنگ سازمان هواشناسی پیش‌بینی می‌شود پدیده‌ای جوی اثرات منفی به‌دنبال داشته باشد و خسارت‌های احتمالی به‌وجود آورد. معمولاً هشدار نارنجی برای آماده‌باش دستگاه‌های مسئول برای مقابله با یک پدیده خسارت‌زا صادر می‌شود. آن‌طور که محسن منصوری، استاندار تهران تأکید کرده است، تعطیلی موقت واحدهای صنعتی آلاینده، کنترل دقیق خودروهای بدون معاینه فنی، ممنوعیت تردد شبانه خودروهای گازوئیلی و جلوگیری از فعالیت‌های عمرانی آلاینده باید با دقت و نظارت بیشتری از سوی دستگاه‌های مربوطه دنبال شود.
80 درصد آلودگی ناشی از منابع متحرک


کارشناسان می‌گویند تا 80 درصد آلودگی هوای تهران ناشی از منابع متحرک است که حالا سهم خودروهای شخصی بیش از سهمی شده که در 5 -4 سال اخیر بوده است. جعفر تشکری‌هاشمی، عضو شورای شهر تهران در این زمینه به «ایران» می‌گوید: در چهار سال گذشته بیش از سه تا سه و نیم میلیون نفر با اتوبوس در داخل شهر و به طور متوسط 2 میلیون که گاهی تا 2 میلیون و 800 هزار نفر هم رکورد می‌زد با مترو جابه‌جا می‌شدند، اما هم اکنون این سهم با اتوبوس به 800 هزار نفر و با مترو به یک میلیون و 200 هزار نفر رسیده است که در مجموع 2 میلیون نفر می‌شود. سؤال این است که این سه و نیم میلیون نفر اضافی از چه طریقی تردد می‌کنند؟ قطعاً یا با خودروی شخصی یا تاکسی‌های آنلاین و خطی که همین موضوع باعث تردد بیشتر و بالطبع افزایش آلاینده‌ها در تهران شده است. در نظر بگیرید که متوسط سرنشین تهران ½ نفر است. متأسفانه مسأله آلودگی با بخشنامه و دستورالعمل درست نمی‌شود و ما برای رفع موانع بودجه و زمان می‌خواهیم. پلیس پیش از این اعلام کرده بود که میزان تردد با خودروی شخصی در تهران بعد از بازگشایی‌های اخیر 18 درصد افزایش یافته است.
با تشدید آلودگی می توانیم دورکاری را اجرایی کنیم
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت هم با بیان اینکه وضعیت هوای تهران، ناسالم برای تمام گروه‌هاست و با این شرایط سلامت مردم به خطر می‌افتد، تأکید می‌کند: طبق قانون اکنون می‌توانیم دورکاری را اجرایی کنیم. مدارس و دانشگاه‌ها تا حدی باز هستند و می‌توان کلاس‌ها را مجازی برگزار کرد تا میزان آلاینده‌ها کاهش یابد؛ اما متأسفانه تاکنون هیچ اقدام مثبتی انجام نشده است. با این شرایط سلامت مردم به خطر می‌افتد و اگر قرار است کمیته اضطراری تشکیل شود، باید با دو رویکرد باشد؛ اول کاهش مواجهه مردم و دوم کاهش ساعات کاری اداری کارکنان یا تعطیلی و شناورسازی ساعت کاری یا از طریق اجرای طرح زوج و فرد از درب منازل و... که وضعیت وخیم‌تر نشود. به گفته او، طبق دستورالعمل شرایط اضطرار باید برگزاری مسابقات ورزشی لغو می‌شد و اکنون با وجود اینکه شرایط هوای تهران ناسالم برای همه گروه‌هاست جای تعجب دارد که چگونه اجازه برگزاری مسابقات ورزشی در تهران صادر شده است. در عین حال همچنان گلایه‌ها نسبت به دستگاه‌هایی که به وظیفه خود برای اجرای قانون هوای پاک عمل نمی‌کنند، ادامه دارد. سعید محمودی، مدیر کل محیط زیست استان تهران از برخی تکالیف بر زمین مانده قانون هوای پاک انتقاد کرده و به ایسنا گفته است که طرح «کهاب» (کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین) باید تا پایان سال ۱۴۰۰ در جایگاه‌های سوخت تهران اجرا شود. این در حالی است که در حال حاضر تعداد بسیار محدودی از جایگاه‌ها این طرح را انجام داده‌اند و موضوع به‌صورت کامل از سوی وزارت نفت انجام نشده است و انتظار داریم که در چهارچوب قانون هوای پاک این اقدامات با سرعت بیشتری پیگیری شود.

تهران، چهارمین شهر آلوده جهان
براساس جدیدترین گزارش پایگاه بین‌المللی سنجش و رتبه‌بندی کیفیت شهرها(IQAIR)، تا ظهر دیروز، شهر لاهور پاکستان با شاخص ۲۰۸ آلوده‌ترین شهر جهان است. تهران نیز با شاخص کیفیت هوای ۱۵۷ در بین ۱۰ شهر آلوده جهان در رتبه چهارم است. در بین ۱۰ شهر آلوده جهان، نام سه شهر هندی و دو شهر پاکستانی قرار دارد.