ثبات نظامی، مقدمه ثبات سیاسی در عراق

آفتاب یزد - رضا بردستانی: یک کارشناس روابط بین‌المللی در گفتگو با آفتاب یزد، ضمن اشاره به این موضوع که؛ بحث بر سرِ ثبات سیاسی در کشوری که هنوز بسیاری از گروه‌ها اسلحه به دست دارند تاکید می‌کند: «تا عراق به یک ثبات نظامیِ پایدار دست پیدا نکند به ثبات سیاسی نخواهد رسید و چون به ثبات سیاسی نرسیده‌اند به طور طبیعی توفیقی بر سر تشکیل پارلمان و دولت نیز حاصل نخواهد آمد.»
محسن جلیلوند با اشاره به «مدیریت بی‌ثباتی»، روشی که آمریکایی‌ها در آن تبحر دارند اضافه می‌کند: «کاملاً معلوم است که آمریکایی‌ها به این آسانی عراق را ترک نخواهند کرد و ترک عراق زمانی صورت خواهدپذیرفت که آمریکا مطمئن شود هیچ کشوری نخواهد توانست امورات سیاسی - نظامی در عراق را در دست گیرد.»
این کارشناس همچنین اظهار می‌دارد: «عراق کشوری است که تمامی همسایگانِ آن در امور داخلی‌اش دخالت می‌کنند و همین دخالت باعث خواهد تا هیچ موازنه‌ای برقرار نشود.»
> آمریکا باید برود، آمریکا نمی‌رود!


اگرچه جنبش «عصائب اهل الحق» عراق اعلام کرده، گروه‌های مقاومت اجازه بهانه تراشی و توجیه برای تداوم حضور نیروهای آمریکایی در عراق را نخواهند داد، اما رسانه‌های آمریکایی، به گونه‌ای مسائل را بازتاب می‌دهند که خروج از عراق به یک دروغ بزرگ بیشتر شباهت دارد تا واقعیتی عینی!
آن گونه که «المعلومه»، به نقل از محمود الربیعی، عضو دفتر سیاسی جنبش عصائب اهل الحق عراق می‌نویسد: «سلاح گروه‌های مقاومت پشتوانه اصلی تصمیم مردم و پارلمان برای اخراج نیروهای خارجی از کشور است.» این مسئول عراقی خاطرنشان کرده است: «این خروج شامل تمامی نیروهای رزمی نظامی وابسته به اشغالگران آمریکایی است.»
به موازات اظهارات این عضو دفتر سیاسی جنبش عصائب اهل حق، یک روزنامه آمریکایی در گزارشی می‌نویسد: «با وجود اینکه ماموریت جنگی ارتش آمریکا در عراق به پایان رسیده و خروج آن‌ها هرچند به شکل ظاهری پس از ۷ سال از آغاز جنگ علیه داعش اعلام شده اما واقعیت نشان می‌دهد این نیروها هنوز به بهانه مشورت‌دهی به نیروهای عراقی و پشتیبانی از آن‌ها در خاک این کشور مانده‌اند.» به گزارش روزنامه «واشنگتن اگزماینر» چاپ آمریکا؛ طبق آنچه وزارت دفاع آمریکا «پنتاگون» اعلام کرده ماموریت جنگی واشنگتن در عراق تمام شده و با ماموریت آموزش، مشورت‌دهی و پشتیبانی از نیروهای امنیتی عراق جایگزین شده است، در نگاه اول همه چیز بسیار خوب به نظر می‌رسد به این شکل که نیروهای آمریکایی در حال حاضر مسئولیت‌های بیشتری را به همتایان عراقی خود محول می‌کنند. طبق این گزارش، با وجود اعلام ظاهری خروج نیروهای آمریکایی، یک مشکل وجود دارد، ارتش آمریکا تا قبل از اینکه داعش آخرین منطقه تحت کنترل خود در عراق را در دسامبر سال ۲۰۱۷ از دست بدهد، به نیروهای عراقی آموزش و مشورت می‌داد و به آن‌ها کمک می‌کرد بنابراین همانگونه که جان کربی، سخنگوی پنتاگون در یک کنفرانس مطبوعاتی ادعا کرد: «ماموریت جدیدی وجود ندارد و این در واقع همان ماموریت است با همان تعداد نیروهای آمریکایی (حدود ۲۵۰۰ سرباز) که همان وظایف را احتمالا در پایگاه‌های نظامی انجام می‌دهند و در واقع آنچه که آمریکا و بغداد اعلام می‌کنند تنها تمرینی برای روابط عمومی است». در ادامه این گزارش آمده است: اعلام خروج حاکی از این است که نیروهای آمریکایی مستقر در عراق در پایگاه‌های بزرگی مخفی شده و از عوامل جنگ در خارج آن‌ها مصون هستند، با این وجود نیروهای آمریکایی صرف‌نظر از وضعیت رسمی‌شان (که نیروی رزمی هستند یا غیررزمی) عمدتا در میانه وضعیت جنگی باقی می‌مانند.
جلیلوند کارشناس مسائل سیاسی در رابطه با ترک و عدمِ ترک عراق از سوی آمریکایی‌ها به آفتاب یزد می‌گوید: « آمریکا در موضوع خالی کردنِ صحنه عراق، افغانستان و دیگر کشورهای خاورمیانه قرار نیست زمین آماده و لقمه‌ی قابل فرو دادن آماده کند بلکه یا زمین سوخته تحویل خواهد داد و یا زمین مین‌گذاری شده که در مورد عراق باید گفت آمریکایی‌ها اساساً یا از عراق خارج نمی‌شوند یا در حالی خارج خواهند شد که هیچ کشوری جرات حضور در عراق به خود ندهد.
این استاد دانشگاه که پیشتر در موضوع خارج شدنِ آمریکایی‌ها از افغانستان به این موضوع اشاره کرده بود که: برخی خیال می‌کنند افغانستان آماده‌ی واگذاری به چینی‌ها است در حالی که آمریکا از چنین دست و دل بازی‌هایی در مرامش نیست (!) با توجه به بحث‌هایی که برسر خروج از عراق مطرح است اظهار می‌دارد: عراق کشوری فدرالی است که دست گروه‌های گوناگون نظامی - سیاسی است و به این سادگی‌ها روی آرامش نخواهد دید پس طبیعی است حتی با خروج آمریکایی‌ها، صحنه‌ی عراق به اندازه‌ای دچار بی‌ثباتی است که عملاً کشورهای دیگر به این سادگی حاضر به ورود به این کشور نشوند.
> ائتلاف یا توافق؟
از زمانِ برگزاری انتخابات پارلمانی و اختلافاتی که همچنان محل اختلاف و اعتراضات گسترده است، دو موضوع بین شخصیت‌ها و گروه‌های سیاسی دست به دست می‌شد، یکی تشکیل دولتی ائتلافی و دیگری، تشکیل دولتی بر اساس توافق.
یک رسانه عرب زبان از تلاش نامزدهای مستقل پیروز در انتخابات اخیر این کشور برای تشکیل یک ائتلاف در پارلمان جدید عراق خبر داد. آن طور که روزنامه العربی الجدید در گزارشی یادآور می‌شود: علی‌رغم برگزاری چهار نشست میان نامزدهای مستقل و مدنی پیروز در انتخابات پارلمانی اخیر این کشور، اما این افراد به نتیجه مثبتی برای تشکیل یک ائتلاف پارلمانی و یا تبدیل شدن به اپوزیسیون دست نیافته‌اند. طبق این گزارش، کارشناسان دلیل این مسئله را با اختلاف درباره حضور در ترکیب دولت جدید عراق در ارتباط می‌دانند. العربی الجدید در ادامه‌ی این گزارش می‌نویسد: قرار است که یک نشست دیگری میان نامزدهای مذکور طی چند روز آتی در بغداد برگزار شود و این نشست با حضور نمایندگان مستقل و گروه‌ها و احزابی برگزار خواهد شد که پس از تظاهرات اکتبر ۲۰۱۹ تشکیل شده‌اند. طبق این گزارش، این نشست با هدف دستیابی به توافق و انتخاب یکی از دو مسیر، مشارکت در دولت جدید یا تبدیل شدن به اپوزیسیون سیاسی و پارلمانی و تکیه بر تظاهرات برای اعمال فشار بر نظام عراق و تحقق اصلاحات در این کشور انجام خواهد شد. نامزدهای مستقل و مدنی در انتخابات پارلمانی دهم اکتبر ۴۰ کرسی از مجموع ۳۲۹ کرسی پارلمان را از آن خود کردند.
محسن جلیلوند با تاکید بر این مسئله که وقتی ثبات نیست، تشکیلِ دولت ائتلافی و توافقی، هر دو محکوم به شکست است خاطرنشان می‌کند: کشورهای خاورمیانه، عموماً از یک بی‌ثباتی هدایت شده رنج می‌برند و همین مسئله باعث شده تا رسیدن به آرامش سخت و
ناممکن باشد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با مثال زدن کشورهایی که همچنان به روش سلطنتی اداره می‌شوند و ثبات بیشتری دارند به آفتاب یزد می‌گوید: اگرچه همچنان معلوم نیست که کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس تا کی با همین ثبات تصنعی اداره شوند اما باید پذیرفت این کشورها حداقل از عراق با ثبات‌تر هستند و این یعنی کشورهایی که سلطنتی و با حکمرانان خودکامه اداره می‌شده‌اند وقتی تغییر ماهیت سیاسی می‌دهند به طور طبیعی تا مدت‌ها دچار بی‌ثباتی خواهند بود.
جلیلوند ادامه می‌دهد: در شمال عراق یعنی اقلیم کردستان، اگرچه فقر و فلاکت بیداد می‌کند ولی با وجود ثبات نظامی ما شاهد ثبات سیاسی بهتری هستیم.
وی تاکید می‌کند: بپذیریم بی‌ثباتی و معلق ماندن نتیجه انتخابات در عراق بخشی از بی‌ثباتی هدایت شده از سوی آمریکایی‌ها است و این یعنی در وضعیت فعلی عراق هیچ تغییری ایجاد نشده است.