توصیه بودجه‌ای

روز یکشنبه اعلام شد که لایحه بودجه سال آینده به عنوان اولین لایحه تدوین شده توسط دولت سیزدهم به مجلس شورای اسلامی ارائه شده است. در این باره نظرهای مختلف و متعددی مطرح شده اما باید گفت لایحه بودجه سال 1401 دقیقا همان لایحه بودجه‌ای است که طی 50 سال گذشته بسته می‌شده است. یعنی اصولی که در این لایحه اعمال شده است دقیقا همان اصولی است که طی 50 سال گذشته اعمال شده بود و هیچ تغییر اساسی در آن صورت نگرفته است. به همین دلیل هم نمی‌توان انتظار خاصی از این لایحه بودجه داشت.
برای مثال، برخی با توجه به قیمت نفت در بوجه 1401 می‌گویند لایحه بودجه منطقی بسته شده است در صورتی که از نظر بنده اینطور نیست. واقعیت این است که می‌توان قیمت نفت را پائین در نظر گرفت و نرخ تسعیر را بالا برد و یا نرخ تسعیر را پائین آورد و قیمت نفت را بالا برد. مسئله اصلی این است که در این لایحه بودجه قرار بر این است که دقیقا مثل 50 سال گذشته درآمد ارزی نفتی به پایه پولی تبدیل شود و این به این معناست که تمام درآمد ارزی نفتی به منزله کسری بودجه است.ضمن آنکه، اینکه ریاست سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که بودجه کسری ندارد محل تامل است. چون بالاخره سال بعد خواهد آمد و خواهیم دید که چه می‌شود. البته توصیه من این نیست که به ناگهان پولی سازی به طور کامل متوقف شود و از یک تورم بالا وارد یک رکود شدید شویم اما باید این مسائل اصلاح شود و بودجه ارزی از بودجه ریالی تفکیک شود و نباید به بهانه درآمد نفتی از پایه پولی استفاده شود. این نکته مهمی است که در بودجه مورد توجه جدی قرار نگرفته است.