نگرانی کارگران از بودجه
علی اصلانی
عضو هیئت مدیره کانونهای شوراهای کار
بودجه سهم بخشهای گوناگون از درآمد دولت را تعیین می کند که کارگران نیز نیم نگاهی به این لایحه دارند اما بودجه ۱۴۰۱ چنگی برای کارگران به دل نمیزند. انتظار این بود که حداقل دولت در بودجه امسال سهمی برای هزینههای سازمان تامین اجتماعی میدید. وزیر کار و مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی آشکارا اعلام کردند که سازمان حدود ۶هزار میلیارد تومان کمبود بودجه دارد به طوری که حتی حقوق بازنشستگان را نیز به سختی میدهد. دولت از ۴۰۰هزار میلیارد تومان بدهی خود یک ریال هم به این سازمان تخصیص نداده درصورتیکه برای همه نهادها بودجه تخصیص داده شده است. وضعیت سازمان تامین اجتماعی به گونهای است که مجبور است برای پرداخت حقوق بازنشستگان خود وام بگیرد. تا کی قرار است این وضعیت ادامه پیدا کند و سازمان از بانک رفاه و بانک شهر وام بگیرد؟
در بودجه سنواتی باید مبالغی از نفت برای سازمان تامین اجتماعی پیشبینی میکردند تا کارگران بیش از این آسیب نبینند. متاسفانه در بودجه؛ کمک به کارگران و کارفرمایان دیده نمیشود و نگرانی برای آینده سازمان بشدت وجود دارد، زیرا نبود تناسب بین درآمد - هزینه وضعیت این سازمان را بحرانی کرده است.
سازمان تامین اجتماعی در حال حاضر ماهی ۱۷هزار میلیارد تومان درآمد و ۲۳ هزار میلیارد تومان هزینه دارد. اگر اتفاقی بیفتد و سازمان توان پرداخت حقوق کارگران را نداشته باشد، مشکلات بسیاری برای بازنشستگان به وجود میآید.
امروز بسیاری از مراکز پزشکیِ غیرملکی حدود ۸ – ۹ ماه از سازمان طلب دارند. اگر این طلب پرداخت نشود به زودی دیگر هیچ مرکز غیرملکی به دفترچه تامین اجتماعی خدمات ارائه نمیدهد که این مشکلات بسیاری برای کارگران به وجود میآورد.
بحث دیگر بودجه که باعث نگرانی کارگران شده، افزایش سن بازنشستگی و تغییر مبنای محاسبهی مستمری است که با انتقاد شدید جامعه کارگری رو به رو شده است. مگر میشود کارگر و کارمندی که سالها پیش با سازمان تامین اجتماعی یا خدمات کشوری قرارداد مشخصی بسته، حالا ناگهان قرارداد یک طرفه تغییر کند؟ این همه حرف از عدالت بودن قراردادهاست بعد ناگهان قرارداد را یک طرفه و به ضرر گروه ضعیفتر تغییر میدهند؟ برای این قبیل تصمیمات باید سه جانبه گرایی رعایت شود و امید است این موارد درون بودجه ۱۴۰۱ اصلا رای نیاورد اما اگر در مجلس رای آورد، از شورای نگهبان انتظار می رود مخالفت خود را با این موارد اعلام کند.
برای اخذ چنین تصمیماتی بهتر این بود که نظر تمام ذینفعان گرفته شود. نکتهی بعد اینکه اگر حتی میخواهند این قوانین را عملی کنند، باید برای افرادی که از سال ۱۴۰۱ به بعد عضو صندوقها میشوند، پیاده شود. آنها حداقل از ابتدا میدانند که قرار است ۳۲ سال کار کنند تا بازنشسته شوند و در نهایت نیز مبنای محاسبهی مستمریشان سه سال آخر خدمت است. مگر میشود کارگری ۳۰ سال کار کند و ناگهان در آخر خدمت قرارداد یک طرفه تغییر کند؟