روزنامه شرق

قطع حمايت دولت از روزنامه‌هاي رانتي؟

قطع حمايت دولت از روزنامه‌هاي رانتي؟ شرق: روز 24 آذر کمیته رتبه‌بندی روزنامه‌ها در اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نتایج اولیه دور جدید رتبه‌بندی را اعلام کرد. بنا بر گزارش معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی، بررسی‌های کارشناسی و ارزیابی در هیئت ارزیابی در ۲۲ جلسه انجام و نتایج اولیه منتشر شد. در این فایل، امتیازات هر روزنامه به تفکیک امتياز خوداظهاری و امتیاز هیئت ارزیابی برای هر شاخص ذکر شده است. اما اینکه طرح چه عواقب و آثاری برای روزنامه‌ها دارد و با استفاده از آن چه اتفاقی برای مطبوعات رخ خواهد داد، مسئله‌ای است كه هنوز مبهم است. مطبوعات كاغذی هم‌اینك نیز با قیمت بالای كاغذ و حمل‌ونقل دچار مشكل هستند، اما هدف از این طرح حذف روزنامه‌های ناموجود و رانتی عنوان شده است. خبرگزاری ایسنا در گزارشی به بررسی این موضوع پرداخته است. به گزارش این خبرگزاری، عضو کمیته ارزیابی کیفی مطبوعات درباره طرح رتبه‌بندی مطبوعات گفته است: «این موضوع تصمیمی بود که وزارت ارشاد آن را گرفت و به کمک مدیران مطبوعات اجرائی شد. این اقدام متر و معیاری است که جایگاه و اثرگذاری روزنامه‌ها را معلوم و مشخص می‌کند».
علیرضا خانی درباره اقدام معاونت مطبوعاتی برای رتبه‌بندی کیفی روزنامه‌ها و تخصیص امتیازات بر اساس جایگاه هر روزنامه گفته است: شاید خیلی‌ها بتوانند جایگاه روزنامه‌های مطرح را حدس بزنند، اما اگر ۲۰ روزنامه مهم را کنار بگذارید، بقیه ناشناخته‌اند.
اغلب روزنامه‌ها وجود خارجی ندارند!
او درباره ماهیت این اقدام با بیان اینکه اصل این اقدام خوب، لازم و ضروری است، گفت: «متأسفانه در ایران کمیت روزنامه‌های سراسری با بقیه کشورهای دنیا قابل قیاس نیست؛ برای مثال در آمریکا با آن طول و عرض و جغرافیا و ۵۰ ایالت، چهار روزنامه سراسری وجود دارد، اما در ایران ۱۷۱ روزنامه سراسری وجود دارد که اغلب وجود خارجی ندارند و صرفا پرینتی در‌می‌آورند که یارانه‌ای دریافت کنند! بنابراین تکلیف اینها باید مشخص شود. علت آن نیز نظام رانتی بوده است؛ یعنی اینکه شما وقتی موفق می‌شدی امتیاز روزنامه بگیری، اتوماتیک دولت به شما یارانه، وام و آگهی دولتی می‌داده است. خب مشخص است که با این شرایط کسانی تحریص می‌شوند که از مواهب دولتی بهره ببرند. زمانی یکی از معاونان مطبوعاتی ارشاد گفت در مجلس یک نماینده شهرستانی از من پرسید چرا سهمیه کاغذ روزنامه من را نداده‌اید، گفتم اسم روزنامه‌تان چیست؟ هر‌چه فکر کرد یادش نیامد! این گواه آشکاری از نظام رانتی است».


خانی که مدرس دروس روزنامه‌نگاری و علوم اجتماعی است، در پاسخ به این پرسش که برخی اعتبار این کمیته را زیر سؤال برده‌اند، گفت: اساسا در کار ارزیابی کیفی و کمی که یک پژوهش محسوب می‌شود، وقتی از «اعتبار» صحبت می‌کنیم باید بدانیم دقیقا از چه چیزی حرف می‌زنیم. اینکه اگر مدیر روزنامه‌ای دید جایگاه روزنامه‌اش در حدی که ادعا می‌کند یا می‌پندارد نیست، بنابراین ساده‌ترین کار را زیر سؤال بردن اعتبار کمیته بداند، یک کنش غیرعلمی و عوامانه است.
او در همین زمینه ادامه داد: «فرض کنید یک خبرگزاری خلق‌الساعه به وجود بیاید که کسی آن را نمی‌شناسد و بعد ادعا کند از خبرگزاری‌های مطرح ـ‌مثلا ایسنا‌ـ هم معروف‌تر و هم معتبرتر و هم مورد استنادتر است. در این شرایط باید ابزاری وجود داشته باشد که اعتبار واقعی آن سایت سنجیده شود. این ابزار به زبان علمی یک «سازه» است و این سازه یک اعتبار دارد که «اعتبار سازه» نامیده می‌شود. اعتبار سازه بر اساس شاخص‌های تعریف‌شده و استاندارد به کمک استادان باتجربه، روزنامه‌نگاران و مدرسان این رشته تعریف و تدوین می‌شود و بر اساس آن امتیاز‌بندی صورت می‌گیرد. درباره نظام رتبه‌بندی روزنامه‌ها، این فرایند به تمامی صورت گرفته و سازه ساخته‌شده به صورت تعاریف و شاخص‌های کمی و کیفی با عنوان «شیوه‌نامه» در اختیار مدیران روزنامه‌ها قرار گرفته است و از آنها درخواست شده به خودشان نمره بدهند و مستندات آن را هم ارسال کنند. طبیعی است که افراد به خودشان نمره بیشتری بدهند. پس از ارسال فرم‌های خوداظهاری و مستندات، در چند مرحله نمرات بر اساس همان سازه سنجش‌شده، نمره واقعی درآمده و بر آن اساس روزنامه‌ها رتبه‌بندی شده‌اند.
 دولت دستش را از پشت روزنامه‌ها بردارد، خودبه‌خود اصلاح می‌شوند
او گفت: «اعضای کمیته ارزیابی با فرمول ذیل برگزیده شدند: «یک نفر از روزنامه‌های بخش دولتی یا عمومی شرکت‌کننده در طرح، یکی از اعضای هیئت‌مدیره انجمن روزنامه‌های غیردولتی به‌عنوان دبیر، یک استاد روزنامه‌نگاری با معرفی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، یک نفر از طرف روزنامه‌های غیرسراسری به انتخاب شورای مرکزی خانه‌های مطبوعات و یک نفر با معرفی هیئت‌‌مدیره انجمن مدیران مسئول روزنامه‌های غیردولتی. این اعضا پس از ده‌ها ساعت کار کارشناسی اولیه و برگزاری ۲۲ جلسه پنج‌ساعته، توانستند فرم‌های خوداظهاری روزنامه‌ها را با مستندات و شیوه‌نامه تطبیق دهند و امتیازات نهایی را به دست آورند». او در پاسخ به اینکه آیا با این شرایط روزنامه‌ها به حیات خود ادامه خواهند داد؟ گفت: «روزنامه‌ها به حیات خودشان ادامه می‌دهند، ولی اگر دولت دستش را از شانه رسانه‌ها بردارد، خود‌به‌خود خیلی از آنها تعطیل می‌شوند. مسئله این است که آیا دولت باید از روزنامه‌های قوی حمایت کند یا روزنامه‌های ضعیف؟ برخی می‌گویند باید از روزنامه‌های ضعیف حمایت شود. این یک مغالطه است. روزنامه‌های ضعیف معمولا غیرحرفه‌ای هستند و در فضای رانتی متولد شده‌اند؛ بنابراین نتیجه حمایت دولت می‌شود ضعیف‌پروری. بر این پایه، هر‌کسی هم که سواد روزنامه‌نگاری ندارد، مجوز بگیرد و بعد بگوید حالا دولت به من پولش را بدهد چون مجوز گرفته‌ام! انتهای این مسیر، ویرانی است. کسی روزنامه دارد که بلد است روزنامه‌نگاری و روزنامه‌داری کند. اگر بلد است باید بتواند روی پایش بایستد و دولت وظیفه دارد روزنامه‌هایی را که مخاطب واقعی دارند، در چارچوبی متفاوت حمایت کند. اما روزنامه‌هایی که فقط یک پرینت می‌دهند به وزارت ارشاد تا ارشاد آنها را اعلام وصول کند و اصطلاحا به آنها روزنامه‌های «اعلام وصولی» می‌گویند، کماکان دارند با این قاعده غلط که منجر به دورریز منابع می‌شود، بازی می‌کنند». این روزنامه‌نگار باسابقه گفت: «اصل داستان به سیستم رانتی برمی‌گردد؛ اینکه هرکسی امتیاز روزنامه گرفت، دولت بخواهد امتیاز دهد. این سیستم کاملا غلط است. خود دولتی‌ها می‌گویند غلط است، مطبوعاتی‌ها و اقتصاددان‌ها هم می‌گویند غلط است. منتها هیچ‌کس همت نکرده است این غلط را اصلاح کند؛ بنابراین این اقدام گام اولی است که تکلیف روزنامه‌ها مشخص شود که جایگاه واقعی‌شان کجاست و چه نمره‌ای می‌گیرند. گام بعدی هم آن است که دولت در نوع ارتباط اقتصادی و امتیازدهی به مطبوعات تجدید‌نظر کند و روزنامه‌های واقعی و حرفه‌ای از روزنامه‌های غیرواقعی بازشناسی شوند و نظم و نسقی صورت بگیرد». این کارشناس حوزه رسانه گفت: «بالاخره باید روزی به این نقطه برسیم که مجوز روزنامه‌ها از سوی دولت صادر نشود، بلکه هرکس می‌خواهد روزنامه منتشر کند صرفا آن را ثبت کند و هر‌گاه مرتکب تخلفی شد، بر اساس شکایت شاکی خصوصی یا عمومی به آن رسیدگی شود. در این شرایط است که از نظام رانتی رها می‌شویم».
 
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
عشق و خیانت در «قطب شمال » «مست عشق » عام هپسند و صعود سخت فوتسال (خراسان) طوفانی که پرده از چهره غرب کنار زد  (یادداشت روز) (کيهان) تعطیلی شنبه یا پنج‌شنبه؟ (جوان) هراس سفته‌بازان از کاهش نرخ ارز (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
یلدا زیر تیغ تورم ‌ارتزاق حوزه‌های علمیه از جیب مردم یا خزانه دولت؟! فرصتی برای گفت‌وگوی اجتماعی طالبان پیام حاضران اسلام‌آباد را دریافت کرد آیت‌الله منتظری و حقوق بشر وعده سر‌خرمن سفیر کره جنوبی جنجال پخش اشتباه سرود ملی شروع پیک ششم کرونا با امیکرون رسما کلید خورد نگاهی دیگر به قیام میرزا کوچک‌خان قطع حمايت دولت از روزنامه‌هاي رانتي؟ شروع خوب، بهتر از پایان بد سونامی بازنشستگی معلمان با اجرای رتبه‌بندی آزادسازي قيمت‌ها يا بازگشت دن‌كيشوتيسم؟! ‌بانوان در انتخاب رشته حقوق آزادند...