روزنامه آفتاب یزد
1400/10/21
گلوگاه‌هایی که پس از شناسایی رها نشدند
آفتاب یزد: دهم تیرماه امسال رهبر معظم انقلاب در حکمی حجت الاسلام محسنی اژه‌ای را به عنوان رئیس قوه قضائیه منصوب نمود. در حال حاضر و در آستانه گذشت ۶ ماه از این انتصاب، می‌توان نقاط تمرکزی در عملکرد رئیس جدید دستگاه قضائی یافت که پیش از این کمتر مورد توجه و دقت - حداقل در این سطح - و با این عمق از اهتمام بوده است.این محورها عمدتا در قالبِ نگاه ویژه به اصلاح و تغییر رویه‌ها و رفتارهای فسادخیز جمع‌بندی می‌شوند؛ قالب‌هایی که عمدتا نیز بر پایه اصلاح درون سیستمی و نظارت‌های فراگیر برخاسته از بطن نهاد قضائی نشات می‌گیرند و با رویکردی تخصصی و فنی
دنبال می‌شوند.
> زندان‌زدایی و اصلاح وضعیت زندان‌ها
در ادامه تاکیدات و پیگیری‌های مسئله محور و فنی رئیس جدید قوه قضائیه در پنج‌ماهه اخیر، مسئله حبس زدایی، تغییر رویه در مواجهه با مسئله زندان، نوع رفتار با زندانیان و... نیز مورد توجه ویژه بوده است.
حجت الاسلام اژه‌ای بلافاصله پس از انتصاب به عنوان رئیس قوه قضائیه با سرکشی از چند زندان کشور و ملاقات با زندانیان و خانواده‌های آنان، بر لزوم تحول رفتاری و ساختاری در امر زندانبانی، لزوم حبس‌زدایی و نیز پیشگیری از صدور حکم حبس و حتی وقوع جرم منجر به حبس تاکید نمود.
رئیس قوه قضائیه تاکنون شخصا از ۴ زندان رجایی شهر کرج، دماوند، ایلام و بندهای امنیتی زندان اوین بازدید کرده و چندی پیش اعلام کرد هیچ زندانی در کشور وجود ندارد که در طول ۵ ماه گذشته حداقل یک بار مورد بازرسی مسئولین قوه قضائیه قرار نگرفته باشد.
در ۲۹شهریور ماه اما رئیس قوه قضائیه بر نکته ظریفی نسبت به اصل وقوع جرم اشاره و تاکید کرد: «وقتی اولین عنوان اتهامی سرقت موجب تعزیر است، باید بررسی شود که چرا اشخاص اقدام به سرقت می‌کنند و سارقان چه کسانی هستند و وقتی تعقیب و مجازات می‌شوند، چرا دوباره اقدام به سرقت می‌کنند و ما شاهد تکرار این جرم هستیم.»
رئیس دستگاه قضائی ۲۳ آبان ماه بار دیگر به مسئله زندان‌ها پرداخت و گفت: «تا به حال در حد امکان از چهار زندان شخصاً بازدید کردم و تمام زندان‌های سراسر کشور از یک تا چند بار و حتی بر اساس یک گزارش تا ۵ بار توسط مسئولان عالی و هیئت‌های ویژه قضائی مورد بازدید قرار گرفته است.»
موضوع زندان‌ها حداقل در ۷ جلسه کاری و بازدیدهای متعدد رئیس قوه قضائیه از زندان‌های مختلف و نیز دیدارهای چهره به چهره با مردم و خانواده‌های زندانیان در طول پنج ماهه اخیر مورد سفارش وی قرار گرفته است.
> صدور قرارهای متناسب بر کاهش جمعیت کیفری تاثیر مستقیم دارد
کمال رئوف، وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه با اشاره به اهتمام حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای به‌منظور توجه به زندانیان و خانواده‌های آنان و پرهیز از صدور قرارهای بازداشت غیرضرور اظهار کرد: صدور قرارهای متناسب بر کاهش جمعیت کیفری تاثیر مستقیم دارد سبب جلوگیری از تحمیل عوارض ناشی از بازداشت فرد به جامعه و خانواده متهم میشود.
این وکیل دادگستری خاطرنشان کرد: در قانون آیین دادرسی کیفری و در آیین‌نامه‌های صادره از سوی ریاست قوه قضائیه از جمله سند «تحول قضائی» و سند «امنیت قضائی» تاکیدات زیادی بر موضوع صدور قرارهای متناسب و اجتناب از صدور قرارهای غیرضرور بازداشت شده‌است؛ بر این اساس، با توجه به قوانین موجود و تاکیدات ریاست دستگاه قضا دست دادیار و بازپرس در دادسرا برای صدور قرارهایی غیر از قرار بازداشت،
باز است.
وی با اشاره به اینکه تعداد زیادی از افراد حاضر در زندان، افرادی هستند که تحت بازداشت قرار دارند، گفت: با توجه به لزوم کاهش جمعیت کیفری و وضعیت اقتصادی جامعه، هر اندازه که جمعیت بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها کمتر شود، به همان میزان نیز هزینه‌های مادی و معنوی ناشی از ارتکاب تخلف، هم برای فرد متخلف و هم برای جامعه و نظام قضائی کشور کاهش پیدا خواهد کرد.
رئوف «صدور قرارهای متناسب» و «پرهیز از صدور قرارهای بازداشت موقت، تا حد امکان» را دو راهبرد رئیس دستگاه قضا برای کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها دانست و گفت: با توجه به تاکیدات و دستورات ریاست قوه قضائیه بهانه‌ای برای‌عدم اجرای این دستورات باقی نخواهد ماند.
> تحکیم حاکمیت قانون با پرهیز از صدور قرارهای بازداشت موقت غیرضرور
باقر شاملو، وکیل پایه یک دادگستری و دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی با ارزیابی مثبت از تاکیداتحجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای برای پرهیز از صدور قرارهای بازداشت موقت غیرضرور عنوان کرد: تردیدی نیست که این رویکرد، یک رویکرد بسیار مثبت و پسندیده است؛ چرا که آثار سوء بازداشت‌ها بر همگان
آشکار است.
این وکیل دادگستری با تاکید بر اینکه اصل، بر برائت است، گفت: این گزاره بدین معناست که جز در مورد محکومیت‌های قطعی این برائت نباید نقض شود و یکی از مواردی که سبب نقض آن میشود، بازداشت موقت است؛ در حالی که این قرار باید به شکل استثناء و در مورد جرایم مهم و ضروری صادر شود.
وی در پایان تصریح کرد: رویکرد رئیس قوه قضائیه مبنی بر لزوم پرهیز از صدور قرارهای بازداشت موقت غیرضرور به اصل حاکمیت قانون تحکیم می‌بخشد و تفسیر صحیح قانون را تقویت می‌کند که باید آن را به فال نیک گرفت.
> رویکرد دستگاه قضائی در جهت رسیدگی به امورات زندانیان
به‌منظور قرابت به جایگاه واقعی این قوه است
باقر شاملو، وکیل پایه یک دادگستری و دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی با ابراز خرسندی از حضور رئیس قوه قضائیه در بندهای امنیتی زندان اوین و اهتمام دستگاه قضائی نسبت به زندانیان به‌خصوص زندانیان جرایم امنیتی بیان کرد: از این دیدار و توجه فوری حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای به زندانیان و به‌ویژه زندانیان امنیتی هم تعجب و هم استقبال می‌کنم.
این وکیل دادگستری با تاکید بر لزوم افتراق میان افراد در زمان ناآرامی‌ها اظهار کرد: وظیفه قوه قضائیه این است که با دقت و نظارت لازم موضوعات را پالایش کند و میان کسی قصد براندازی و ایجاد ناامنی دارد با کسی که قصد ابراز عقیده، احساسات و اعتراض رسمی و قانونی دارد، ایجاد افتراق کند.
وی در پایان رویکرد ریاست دستگاه قضائی را در جهت رسیدگی به امور زندانیان به‌منظور قرابت به جایگاه واقعی خود دانست.
> دستورات رئیس قوه قضائیه سرآغاز یک دوره جدید در بهبود فرآیند دادرسی است
علی کاظمی، حقوقدان درخصوص دستورالعمل‌های رئیس قوه قضائیه در خصوص دادرسی عادلانه، زندان زدایی، اصلاح زندان‌ها و نوع رفتار با متهمان و زندانیان گفت: رئیس قوه قضائیه در جلسات شورای عالی قضائی و نشست‌های مختلف بارها بر موضوع دادرسی عادلانه، زندان‌زدایی و اصلاح زندان‌ها تاکید داشته است و با ابلاغ دستورالعمل‌ها این موضوع را به روسای دادگستری‌ها و دادستان‌ها و دیگر مقامات قضائی تاکید کرده و اجرای ان را الزامی دانسته اند.
وی با بیان اینکه در این دستورالعمل‌ها نکات ویژه‌ای در نظر گرفته شده است تاکید کرد: بر اساس این دستورالعمل‌ها در همه موارد ضرورتی به دستبند زدن نیست، چه رسد به پابند. در صورت ضرورت، نیاز نیست در کنار خانواده یا در محیط کار دستبند زده شود. در قرار تامین باید تلاش شود منتهی به بازداشت نشود. اگر بازداشت شد، به کمترین میزان زمان ممکن باشد. بازرسی اگر ضرورت ندارد اعطا نشود، اگر ضرورت داشت رعایت ملاحظات بشود. در مواردی که بازداشت ضرورت داشت به خانواده اطلاع داده شود. اگر بازداشت شد، لازم نیست انفرادی برود. اگر ضرورت ایجاب کرد، در انفرادی به حداقل اکتفا شود.
کاظمی افزود: براساس این دستورالعمل‌ها باید موارد ممنوع الخروجی به افراد اطلاع‌رسانی شود. پرونده‌های به تعویق نیفتد. اجرای احکام جدی گرفته شود. در زندان‌ها اصلاح و تربیت و اشتغال زندانیان مورد اهتمام جدی باشد. تا جایی که امکان دارد زندانیان با جایگزین‌های حبس و پابند الکترونیک خارج از زندان باشند. افرادی که با خانواده زندانیان سر و کار دارند، آموزش دیده، با حوصله و گشاده رو باشند. همچنین بر هم زنندگان نظم جامعه مانند کیف قاپ ها، موبایل قاپ ها، تهدیدکنندگان با چاقو و قمه، مروجان منکر، مفسدان و برهم زنندگان امنیت اقتصادی مورد ترحم و اغماض نباشند.
این حقوقدان تاکیدکرد: این دستورالعمل‌ها سرآغاز یک دوره جدید در رسیدگی منصفانه و بهبود فرآیند دادرسی است و مورد توجه مردم قرار خواهد گرفت.
سایر اخبار این روزنامه
ریخت وپاش میلیاردی از جیب مردم در تور تفریحی عزیزی‌خادم و یاران
آیا پلیس نمی‌توانست جلو تصادف زنجیره‌ای در خوزستان را بگیرد؟
گلوگاه‌هایی که پس از شناسایی رها نشدند
کاخ سفید می‌کوشد مقامات پکن را در تله‌ی مسابقه‌ی تسلیحاتی گرفتار کند!
خوابگاههای ارزان به جای اتوبوس
بیمه‌های تکمیلی؛ چرا؟
پایان سیاسی اسحاق
دوربین مخفیه؟
یک پیشنهاد به مسئولان
مهاجرت یک شطرنج باز دیگر
بیمه‌های تکمیلی؛ چرا؟
تاکید بر حسن نیت و جدیت ایران در رسیدن به توافق خوب
خوابگاههای ارزان به جای اتوبوس
