تداوم محدودیت ها یا گسترش واکسیناسیون؟

تا امروز حدود 14 میلیون نفر واکسن دوز اول را هنوز دریافت نکرده اند. از سوی دیگر نیز تعداد دریافت کنندگان دوز اول، اکنون به رقم ناچیزی رسیده است. بنابر اعلام وزارت بهداشت، در آمار 24ساعته روزگذشته فقط 36 هزار نفر برای تزریق دوز اول مراجعه کرده اند که این رقم در نوع خودش و در مقایسه با رقم 14 میلیون واکسن نزن، نگران کننده به نظر می رسد. در واقع کاهش تعداد جمعیت «واکسن نزن ها» اکنون سرعت و روند بسیار کندی را طی می کند و این یعنی بخش قابل توجهی از جامعه، همچنان در سطح پرخطری از آسیب پذیری نسبت به کووید19 قرار دارند.  کارکرد واکسن از دیروز تا امروز بیش از یک سال از پیدایش واکسن های کووید19 می گذرد. در ابتدا تصور می شد واکسینه شدن به معنای خداحافظی تام و تمام با کروناست اما هرچه زمان گذشت و سویه های جدید این ویروس رخ نمایی کردند، حتی این فرضیه هم که با واکسیناسیون 70درصدی جامعه، ایمنی جمعی ایجاد می شود، رنگ باخت. اما یک «واقعیت» و کارکرد حیاتی واکسن ها که در یک سال گذشته همواره در تمام بررسی های آماری، مشاهدات و تجربه های بالینی در سراسر جهان، هرگز تضعیف و کم رنگ نشد، همین بود که واکسینه شده ها در برابر کووید19 حتی وحشی ترین سویه آن یعنی «دلتا» مقاومت بیشتری دارند و طبق آمار معتبر داخلی و خارجی در صورت ابتلا  تا 90 درصد از بستری شدن و حتی مرگ و میر مصون بودند و هستند.   یک تعریف جدید از واکسن خرداد 1399، هنگامی که فقط چهار ماه از پیدایش جهانی کووید19 گذشته بود، در نشست «آکسفام» (سازمان جهانی ریشه کنی فقر) اعلام شد که «جهان اکنون (خرداد99) به مدت 30 سال در مبارزه با فقر دچار عقب ماندگی شده است.»این هشدار، تازه آن زمان اعلام شد که فقط چهار ماه از همه گیری کرونا گذشته بود و دنیا هنوز از عمق فاجعه ای که در آن گرفتار شده بود، هیچ نمی دانست. اما حالا و با گذشت حدود دو سال از این بلای همه گیر که جهان و مافیها را ویران کرد و تکان داد، تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.باری! کووید19، این چنین همه فرضیه ها و حتی پایه های اقتصادی و علمی قدرت های جهان را زیر و رو کرد که اگر امروز جهان بخواهد، انگاره های پیشینی درباره واکسن کرونا را تغییر و تعریف جدیدی از آن ارائه دهد، به هیچ جا برنمی خورد. بنابراین تعریف جدید آقای لوئیس مانسکی، محقق و ویروس‌شناس دانشگاه مینه‌سوتا در ایالات متحده آمریکا از کارکرد واکسن های کرونا می‌تواند زمینه  درک واقع گرایانه تری را  به ما ارائه دهد. او هفته گذشته 6 ژانویه (16دی) این طور گفته است: «مردم ممکن است به‌اشتباه فکر کنند که واکسن‌های کووید۱۹ به طور کامل جلوی آلودگی به ویروس و ابتلا به بیماری را می‌گیرند؛ در حالی که این فرضیه کاملا اشتباه است. واکسن‌های کووید۱۹در دسترس ما عمدتاً برای جلوگیری از مرگ و میر و شدت گرفتن بیماری طراحی شده‌اند.» افزایش 77درصدی بستری ها طی یک هفته بنابر آن چه در رسانه های جهان می بینیم، این روزها اروپا و آمریکا غرق در سویه امیکرون هستند؛ سویه ای که شدت انتقال و سرایت پذیری بالایی دارد. دیروز خبرگزاری فرانس24 این طور نوشت: «مقام ارشد سازمان جهانی بهداشت در اروپا روز سه‌شنبه گفت که انتظار می‌رود بیش از نیمی از جمعیت اروپای447میلیون نفری طی شش تا هشت هفته آینده به امیکرون مبتلا شوند» و بعید به نظر می رسد، کشور ما نیز از موج امیکرون مصون بماند. چنان چه همین روزها ما هم در اطراف مان افرادی را تجربه می کنیم که عینا با همان علایم امیکرونی متداول در جهان به بستر بیماری می‌روند و طبق آمار خبرگزاری تسنیم که روز گذشته منتشر کرده، «از اول هفته جاری، نرخ بستری بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان‌ها در کشور 3/77 درصد صعود داشته است.» ضمن این که مسئولان کمیته های علمی ستاد ملی کرونا نیز هشدار داده اند اواخر دی و اوایل بهمن، این سویه در کشور به اوج خود خواهد رسید. قرنطینه و محدودیت یا واکسن؟ این جهان پرآشوب از کرونا، امروز به نقطه ای از تجربه زیست با کووید19رسیده است که جدا از برخی کشورها همچون چین که نوع حکمرانی خاص خود را دنبال می کنند، بقیه کشورها دیگر آن رویکرد ایجاد قرنطینه  و محدودیت های گسترده را دنبال نمی کنند.  اما همه آن ها رویکرد مصون سازی خود را بر «گسترش واکسیناسیون و تداوم پروتکل های بهداشتی»  نهاده اند چرا که دیگر نه بحران های اقتصادی و نه روان مردم امکان و اجازه «محدودیت سازی های گسترده» را نمی دهد. واکسن، واکسن و واکسن در شرایط کنونی به نظر می رسد، ثبات نسبی در آمار  روزانه  یا نبود آمار واقعی از تعداد مبتلایان به امیکرون (به دلیل کمبود کیت های متناسب با امیکرون)، ما را در یک غفلت جدی فرو برده است و هیچ کس هنوز نمی داند روزها و هفته های آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. از این رو، توجه به چند نکته برای هفته های پیش رو می تواند برای ما همچنان راهگشا باشد: 1- اهتمام بر اجرای مصوبه فراموش شده ستاد ملی کرونا مبنی بر واکسیناسیون اجباری اصناف و کارمندان 2- تجدیدنظر در شیوه های اجرای پروتکل‌های بهداشتی در محیط های جمعی 3- تسریع در تصمیم گیری واکسیناسیون کودکان (باتوجه به بیشتر آسیب پذیر بودن کودکان در برابر امیکرون) 4- اهتمام در تنوع بخشی به سبد واکسن ها به ویژه تهیه بیشتر واکسن های محبوب  5- و همچنان کوشش بیشتر در اقناع سازی واکسن نزن ها