دیپلماسی انرژی و امنیت اقتصادی

محمد رسول ایزدی‪-‬ یکی از مهمترین پارامترهای ارزیابی عملکرد دولتها، تبحر آن‌ها در برقراری ارتباط با سایر کشورها و همسایگان است. شکوفایی دیپلماسی فارغ از معانی آن در نزد اهالی فن؛ اولین تاثیر مستقیم را بر روی اقتصاد و قراردادهای اقتصادی میگذارد. به بیان عام دیپلماسی را می‌توان رویکرد سیاسی اقتصادی دولت‌ها در برخورد با سایر دولت‌ها و خصوصاً همسایگان دانست. البته دیپلماسی روی کمرنگ‌تری مانند اعزام رایزن فرهنگی و مستشاران نظامی نیز دارد.
کشور ما به عنوان یکی از غنی‌ترین دارندگان منابع نفت و گاز و یکی از اصلی‌ترین کشورهای عضو اوپک سالهاست که مراودات گسترده‌ای با سایر کشورها در خصوص صادرات انرژی دارد. و این بستر گسترده و مناسب در پاره‌ای از اوقات زمینه ساز افزایش عمق استراتژیک ما در سایر کشورها خصوصاً همسایگان و گاهی تنها ختم به اخذ مدرک دکترا و یا پسا دکترای سفرای مامور شده است.
بهره مندی از منابع سرشار نفت و گاز، حجم فراوان منابع معدنی، وجود اقلیم‌های چهارفصل کامل برای دستیابی به انرژیهای تجدیدپذیر و بسیاری پتانسیل‌های دیگر موجود در کشور اگر با تدبیر و خرد همراه گردد می‌تواند، نقش پررنگی به ایران به عنوان یک هاب انرژی در جهان، خصوصاً برای همسایگان ببخشد.طبیعی است که انتظار رود با توجه به فراوانی منابع، ایران باید به یکی از کشورهای مهم صادرکننده انرژی حداقل در منطقه باشد و به‌تبع آن درآمدهای سرشاری برای کشور کسب شود، که این مهم محقق نخواهد شد مگر با ایجاد و برقراری دیپلماسی قوی انرژی با کشورهای هدف.
اخیراً چینش مهره‌های دیپلماسی انرژی در دولت به نوعی بوده است که بارقه‌های امید را برای متخصصین این حوزه مشتعل کرده است که البته هدایت و رهبری این مهره چینی از واجبات عاقبت به خیری آن است.


طی چند ماه گذشته که دولت سیزدهم کابینه خود را تشکیل داده، علیرغم وجود تنش‌های مرزی و منطقه در بین کشورهای همسایه، شاهد آمدورفت‌های معناداری از مقامات و مسئولان کشورهای همسایه به وزارت نفت ایران و بالعکس هستیم. همچنین در کنار این رفت‌وآمدها، عقد قرارداد سوآپ گازی و ایجاد فرصت‌های ترانزیتی و تامین انرژی برای کشورهای همسایه علاوه بر کسب درآمدهای سرشار و مطمئن برای کشور، قطعاً امنیت پایدار و جلوگیری از هرگونه تنش و پایداری منطقه‌ای را به دنبال خواهد داشت. در کنار این پایداری و امنیت و ایجاد زیرساخت‌های کلان ناشی از دیپلماسی انرژی، تجار و بازرگانان نیز خواهند توانست فضای کسب‌وکار خود را بهبود بخشیده و نسب به صادرات و یا تامین نیازهای خود اقدام و این تقویت اقتصادی، کشور را از وابستگی به غرب و تحقیر ناشی از رفتار مزورانه برخی از غربی‌ها بی‌نیاز خواهد نمود.
در حال حاضر مهندس جواد اوجی وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، سکان‌دار برقراری دیپلماسی انرژی در کشور است که ایشان ترجیح داده است دیپلماسی خود را قویاً از کشورهای همسایه شروع نماید که تجربه نشان داده اگر بتوانیم سهم خوبی در اقتصاد هفت کشور عراق، ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان، افغانستان و پاکستان داشته باشیم، رشد قابل‌توجهی در اقتصاد و تولید ناخالص ملی و حجم منابع دست پیدا خواهیم کرد. اگر چه اکنون نمیتوان عملکرد وزیر محترم نفت در این مورد را قضاوت نمود و تا حصول نتیجه و کارنامه این بخش منتظر خواهیم ماند اما باتوجه‌به رویکرد دولت و برقراری ارتباطات با همسایه‌ها، به نظر نگارنده بایستی حمایت کامل از ایشان به عمل‌آورده و نخبگان و صاحب نظران این بخش را برای همفکری و اتخاذ تصمیم عقلایی فراخواند.