خطر جدی جنگ در اوکراین

حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل شرایط روسیه و کشورهای عضو ناتو از جمله آمریکا بر سر موضوع اوکراین به یک نقطه انفجارآمیزی رسیده و احتمال بروز یک جنگ فرامنطقه‌ای وجود دارد. با توجه به اینکه اخیرا نیروهای مسلح روسیه در مرزهای مشترک اوکراین و روسیه به حالت آماده‌باش کامل درآمده‌اند و پایگاه‌های موشکی روسیه نیز حالت آماده‌باش به خود گرفته و همچنین کشورهای عضو ناتو با ارسال سلاح‌های فوق مدرن به اوکراین زمینه را برای یک انفجار منطقه‌ای و جهانی فراهم کرده و اگر هر یک از طرفین دست به یک عمل شتابزده‌ای بزنند، قطعا جرقه یک جنگ جهانی به زودی زده خواهد شد. اما به دلیل اینکه اگر جنگی صورت بگیرد، همه طرف‌ها و حتی جامعه اروپا آسیب خواهد دید، همه طرف‌ها حداکثر تلاش خود را به کار می‌گیرند تا از وقوع یک جنگ جلوگیری کنند. در حقیقت روسیه در معرض تهدید جدی از سوی ناتو قرار دارد و اینکه اوکراین الان به یک مشکل پیچیده امنیتی برای مسکو تبدیل شده، طبیعی است که نگرانی روسیه نگرانی کاملا مشروعی است. زیرا کشاندن پای ناتو به اوکراین، یک تهدید امنیتی جدی برای روسیه تلقی می‌شود. آقای ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه به خوبی می‌داند که پیوستن اوکراین به پیمان ناتو می‌تواند برای امنیت پایدار روسیه خطرآفرین باشد و به همین دلیل دولت روسیه به شدت نسبت به تحرکات ناتو و آمریکا در مرز مشترک اوکراین و روسیه آگاهی و حساسیت بالایی دارد. لذا به نظر می‌رسد روزهای آینده روزهای خطرناکی برای جهان، منطقه و کشورهای ناتو و روسیه و اوکراین خواهد بود. از این رو اگر سازمان ملل و کشورهای بی‌طرف حضور پیدا نکنند، احتمال بروز جنگ کاملا جدی است و اگر جنگی هم صورت بگیرد طبیعا منحصر به یک مرز جغرافیایی خاصی نخواهد شد و بسیاری از کشورهای منطقه را هم درگیر خواهد کرد. به همین دلیل به نظر می‌رسد الان شرایط به گونه‌ای است که ناتو، آمریکا و کشورهای اروپایی به صورت جدی در حال تهدید امنیت ملی روسیه هستند ولی با توجه به اینکه روسیه از قدرت نظامی و اتمی بالایی برخوردار است، طبیعتا می‌تواند در برابر ناتو ایستادگی کند. اما این ایستادگی طولانی‌مدت نخواهد بود زیرا ناتو از 28 کشور قدرتمند ازجمله آمریکا و کشورهای اروپایی تشکیل شده و اتحاد کشورهای عضو ناتو علیه روسیه می‌تواند برای آینده و امنیت روسیه خطرآفرین باشد. اگر جنگی صورت بگیرد همه طرف‌ها در آن بازنده خواهند بود. از آنجا که ایران به لحاظ سیاسی، نظامی و امنیتی قطعا جزئی از ائتلاف روسیه و چین خواهد بود. مثلث چار یعنی چین، ایران و روسیه طبیعتا نمی‌تواند نسبت به تحرکات ناتو علیه روسیه بی‌طرف باشد. طبیعی است که ایران هم باید یک موضع شفافی اتخاذ کند ولی تلاش ایران بر این است که از وقوع یک جنگ خانمان‌سوز در منطقه و جهان جلوگیری کند. طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران این آمادگی را دارد که بین کشورهای مختلف پادرمیانی و وساطت کند ولی به هر حال شرایط به گونه‌ای است که الان همه کشورهای عضو ناتو و روسیه در مقابل هم صف‌آرایی کردند و تنها سازمان ملل است که می‌تواند از بروز یک جنگ جلوگیری و همه طرف‌ها را به خویشتن‌داری دعوت کند در غیر اینصورت همه کشورها از جمله ایران تحت تاثیر فضای جنگ قرار خواهند گرفت حتی اگر ایران هم بی‌طرفی خود را اعلام بکند.