طاقتی که طاق شده!

احمد مهری اپیدمیولوژیست برخی تصور می‌کنند کادر سلامت، همان گروه خاصی هستند که حقوق نجومی‌ می‌گیرند اما اینها سهم بسیار ناچیزی از جمعیت کادر سلامت را تشکیل می‌دهند. نیروهای درمان و بخش سلامت شامل تمام کسانی است که در دانشگاه‌های علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی کار می‌کنند؛ از مراکز درمانی و کلینیک‌ها تا پایگاه‌های بهداشتی، آزمایشگاهی، پژوهشی و اداری. اعتراضات اخیر کادر سلامت، به دلیل دو چالش مهم این گروه است، نخستین مورد این است که از سال 92 با شروع اجرای طرح تحول سلامت، حجم زیادی از نیروهای انسانی در قالب شرکتی، قراردادی، برون‌سپار و طرحی جذب شدند اما بعد از گذشت چند سال این نیروها با مشکلات زیادی مواجه شدند و به ‌دلیل نبود امنیت شغلی و حقوق کم، انگیزه آنها برای فعالیت کم شده است. حتی مسئولان نظام سلامت هم به این نتیجه رسیده‌اند که این نیروهای موقت با توجه به تعیین تکلیف نشدن‌، تبدیل به یک مسئله شده‌اند. در خود دانشگاه‌های علوم پزشکی هم این تصور ایجاد شده که با این نیروها قطع همکاری کنند. خیلی از این نیروها در پاندمی کرونا، در مراکز بیمارستانی، واکسیناسیون، بهداشتی و تشخیصی مشغول به‌کار شدند اما نمی‌دانستند که با توجه به قراردادهای موقت‌شان، آیا ماه آینده با همین حقوق‌های ناچیزی که دریافت می‌کنند سر کار خواهند بود یا خیر؟ چالش دوم نیز اجرا نشدن قانون فوق‌العاده خاص با وجود مصوبه قانونی است که در زیرمجموعه کادر نظام سلامت حتی با وجود چند برابر شدن فشار کاری پس از شیوع کرونا، حقو‌ق‌های ناچیز یک میلیون و 500هزار تومان هم وجود دارد که با این حجم کار همخوانی ندارد. نکته مهم اینجاست که این افراد خواهان دریافت اضافه‌تر نیستند و می‌گویند مسئولان که آنچه در قانون، به نام برقراری فوق‌العاده خاص با ضریب 3 تصویب شده را اعمال کنند. با وضعیت موجود، تاب‌آوری کادر سلامت کم شده چرا که با این حجم بالای کار، چند برابر شدن شیفت‌ها و نبود تعطیلی، جسم‌ و روان‌شان مختل شده است. این افراد در دو سال سخت و پرفشار کرونا، همواره پای کار بوده‌اند اما چطور می‌توان انتظار داشت از این پس با وجود تامین نشدن امنیت شغلی‌شان، باز هم بتوانند خدمت‌رسانی درست و باانگیزه‌ای داشته باشند. آن هم زمانی که می‌بینند عدالت در مدیریت و پرداخت وجود ندارد و برای برخی دستگاه‌های اجرایی فوق‌العاده خاص محقق شده اما برای آنها خیر. درحالی‌که بسیاری از همین نیروهای شرکتی در دوران کووید- 19جانشان را از دست دادند و ایثارگر هم به شمار می‌روند. نکته اینجاست که با وجود مشکلات و کمبود منابع مالی قرار است افزایش حقوق این افراد از کجا تامین شود، خود مجلس و حتی وزارت بهداشت هم اعتقاد دارد دولت قرار نیست هزینه زیادی برای محقق شدن این دو مطالبه داشته باشد چرا که اگر واسطه‌ها و پیمانکاران حذف شوند همان حقوق می‌تواند در قالب تبدیل وضعیت به کادر بهداشت و درمان برسد. خستگی و کاهش تاب‌آوری کادر سلامت با توجه به محقق نشدن کوچک‌ترین مطالباتشان نکته بسیار مهمی است که می‌تواند در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مشکلاتی را ایجاد کند، چرا قولی می‌دهند که توان پرداخت آن وجود ندارد؟ کل بودجه وزارت بهداشت در سال آینده 174هزار میلیارد تومان است و برآورد مبلغی برای تبدیل وضعیت این افراد حدود 15تا 17هزار میلیارد تومان است که در مقابل تامین نیروی انسانی برای حوزه بهداشت اصلا رقم بالایی نیست. درست است که بودجه وزارت بهداشت کم است و باید اعتبار مازاد بگیرد اما تامین این هزینه به‌ معنای افزایش خدمات است، چرا که در کمبود نیروی انسانی و خستگی آنها قطعا ضررهای بیشتری وجود خواهد داشت.