روزنامه آرمان ملی
1400/12/07
انرژی بــــی طر فی!
آرمان‌ملی- محمدسیاح: حمله نظامی روسیه به اوکراین در شرایطی صورت گرفت که روسیه پیش از روز چهارشنبه هرگونه حمله نظامی به اوکراین را تکذیب می‌کرد و اظهارنظر کشورهای غربی در این باره را آتش‌افروزی جنگ می‌نامید، حال تجاوز روسیه به اوکراین باعث تغییر در توازن اقتصادی جهان شده است. این تعییرات بیش از هر بخش دیگری در حوزه انرژی رخ داده و باعث شده تا قیمت نفت پس از 8سال باردیگر به بالای 100 دلار برسد و بهای گاز اروپا هم به گزارش «المیادین» 35 درصد افزایش پیدا کند. این افزایش چشمگیر در بهای نفت و گاز در جهان به‌تبع اثراتی را هم بر وضعیت انرژی ایران خواهد داشت، هرچند که تحریم‌ها در حال حاضر مانعی برای صادرات نفت و گاز ایران به اروپا و سایر بازارهایی است که با کمبود یا نگرانی کمبود منابع انرژی مواجه هستند. این حمله نظامی به اوکراین تبعات دیگری هم داشته که کاهش ارزش بازارهای سهام جهان از آسیا گرفته تا اروپا و آمریکا را درپی داشته است. افزایش نرخ اونس جهانی طلا، موادغذایی به‌ویژه گندم و نهاده‌های کشاورزی و غلات از دیگر آثار این جنگ بوده است و با توجه به احتمال طولانی‌ترشدن این جنگ و تبعات گسترده اقتصادی آن پیش‌بینی میشود روند سقوط شاخص‌های اقتصادی در بازارهای مالی و سرمایه‌ای جهان سرعت بیشتری به خود بگیرد. بررسی گزارش‌ها از وضعیت اقتصادی جهان در 48 ساعته شروع از حمله نظامی روسیه علیه اوکراین نشان می‌دهد ارزش روبل با سقوط هفت درصدی به شاخص برابری بی‌سابقه ۸۷ در برابر هر دلار رسید. بازار سهام مسکو نیز با سقوطی ۳۰ درصدی مواجه شده و درحالیکه پس از تعلیق موقت، کار خود را از سر گرفت، شرایط نزولی را تجربه می‌کند و و اوکراین نیز پس از آنکه ارزش پول ملی این کشور به‌شدت سقوط کرد، ناچار به تعلیق مبادلات مالی با پول ملی خود شد. بازارسهام در آسیا کار خود را با سقوط 2.6درصدی و شاخص سهام اروپا با سقوط نزدیک به چهار درصد کار خود را آغاز کرد که این شرایط بازار اروپا را با پایین‌ترین ارزش شاخص در یکسال اخیر مواجه کرده که این رقم بیش از ۱۰ درصد پایین‌تر از رکوردهای ابتدای سال جاری میلادی است. شاخص بورس آلمان نیز با کاهشی 4.7درصدی خود را آماده تبعات این اتفاق مهم کرده و دلیل این موضوع وابستگی بالای شرکت‌های آلمانی به تامین انرژی از طرف روسیه است. در آمریکا هم ارزش سهام «اس.اند.پی500» بیش از ۲ درصد کاهش یافت و همچنین معاملات آتی شاخص نزدک نیز کاهشی سه درصدی را تجربه کرد. در بازارهای مالی ارزش دلار نسبت به سبدی از سایر ارزهای تعیین‌کننده بازار، نزدیک به نیم‌درصد افزایش یافته است. تقریبا تمام دارایی‌ها شاهد افزایش قابل توجه نوسان و تشدید بحران بودند و از سوی دیگر نگرانی‌ها درباره اینکه روسیه ممکن است بازارهای جهانی انرژی را با مشکل مواجه کند باعث جهش هشت درصدی قیمت نفت برنت و افزایش این شاخص مهم جهانی به بالای ۱۰۰ دلار برای نخستین‌بار در هشت سال گذشته شده است. نزدیک به ۴۰ درصد از گاز طبیعی اتحادیه اروپا و ۲۶ درصد نفت خام این منطقه از طرف روسیه تامین میشود. ارزش طلا نیز با رشدی معادل 1.7 درصد به بالاترین سطح خود در بیش از یکسال گذشته رسیده است. اقتصاد ایران و جنگ روسیه روسیه یکی از شرکای اصلی اقتصادی و سیاسی ایران است و امضای توافقنامه همکاری‌های 20 ساله با روسیه در سفر رئیسی، رئیس‌جمهوری به امضا رسید تا ایران و روسیه فصل جدیدی از همکاری‌های مشترک را کلید بزنند. هرچند که پیش از این هم ایران و روسیه قرارداد 20 ساله همکاری داشتند، اما میزان عملکرد و کارایی این قرارداد هیچ زمانی مورد تایید کارشناسان اقتصادی و سیاسی کشور نبود چراکه در دو دهه گذشته سطح همکاری‌های دو کشور به اندازه پیش‌بینی شده نبود. در حال حاضر هم که یورش ارتش روسیه به اوکراین موجب تحریم‌های گسترده مالی و سیاسی و اقتصادی این کشور شده است و این بدین معناست که روسیه مانند قبل نمی‌تواند در حوزه اقتصادی و سیاسی در سطح بین‌المللی فعالیت داشته باشد، درحالیکه ایران به نفوذ روسیه در مذاکرات وین چشم دوخته بود. به‌عبارت دیگر می‌توان اینطور برداشت کرد که در حقیقت روسیه‌ای که پیش از این روی طرف‌های مذاکره‌کننده اعمال نظر داشت و این به‌نفع ایران بود، اما حالا اقتصاد خود روسیه هم در بحران فرورفته و تحریم‌های اقتصادی و سیاسی علیه این کشور اعمال شده است. تحریم روسیه، البته فرصتی برای صادرات انرژی ایران است چراکه با تحریم روسیه انتقال انرژی هم به کشورهای اروپایی که مشتری نفت و گاز روسیه هستند تقریبا غیرممکن خواهد بود و کمبود انرژی باعث میشود تا مشتریان نفت و گاز به‌سمت سایر عرضه‌کننده‌ها بروند. اثراتی فراتر از برجام اما اثرات مستقیم و غیرمستقیم تحولی جنگ روسیه علیه اوکراین به مذاکرات وین ختم نمی‌شود. نزدیکی تهران و مسکو این روزها به‌حدی کم‌سابقه در ۴۰ سال گذشته رسیده و علاوه بر این، روسیه یکی از پنج قدرت شورای امنیت نیز هست و تنش میان این کشور با گروه بزرگی از کشورهای قدرتمند و ثروتمند جهان که زیرعنوان «غرب» دسته‌بندی می‌شوند، می‌تواند تبعاتی جهانی نیز داشته باشد؛ تبعاتی که تا همین‌جا در موضوعاتی مانند قیمت نفت، بسیار فراتر از مرزهای اروپا احساس شده و دورازانتظار نیست که در روزها و هفته‌های پیش‌رو بر اقتصاد و سیاست خارجی بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران اثر بگذارد. در حقیقت این بحران هم می‌تواند بر موضوعاتی خاص مانند مذاکرات هسته‌ای و تحریم ایران اثر بگذارد و هم در ابعاد کلان‌تر، سیاست خارجی ایران و اهداف و برنامه‌هایش را در درازمدت تحت‌تاثیر قرار بدهد، اما ابعاد این اثرات، متناسب با نتیجه نهایی آنچه در اوکراین رخ خواهد داد، متفاوت خواهد بود. شاید به همین دلیل است که مقامات ایرانی در مقابل چنین تجاوزی به تمامیت ارضی یک کشور مستقل موضعی موافق با روسیه و مخالف با غرب و حتی خاورمیانه گرفته و هم‌راستا با چین این اقدام روسیه را تلویحا مورد نکوهش قرار دادند. باید منتظر ماند و دید که در روزهای آینده آتش این جنگ برافروخته از روسیه چه سیاهی‌هایی بر اقتصاد جهان برجای خواهد گذاشت! با همه اینها کارشناسان اقتصادی معتقدند که در حال حاضر که روسیه درگیر جنگ و اروپا نگران تامین منابع انرژی خود است، ایران می‌تواند از فرصت پیش آمده و خلأ روسیه در صورت حل مشکلات بین‌المللی خود با جامعه جهانی در مسیر افزایش صادرات و بازپس‌گیری جایگاه و مشتریان خود گام بردارد یعنی همان کاری که روسیه در سال‌های تحریم ایران انجام داده است.
سایر اخبار این روزنامه
انرژی بــــی طر فی!
چالش ورزشی روس‌ها در جنگ با «اوکراین»
آتش نشان روسيه شده‌اید؛ اشتباه بود
بازتاب منفي گفت و گوی تلفنی رئيسي با پوتين
4 هزار ایرانی، محبوس در پناهگاه‌های اوکراین! دانشجویان و اتباع ایرانی باید
ابطال مصوبه صيانت؛ - دلواپسان كوتاه مي‌آيند؟
توافق وين در انتظار تصميم‌هاي پشت پرده
جنگ اوکراین و مذاکرات وین
فرصتی برای بهره‌وری از جنگ روسیه
پوتین قهرمان در باتلاق اوکراین!
ما و حمله روسیه به اوکراین
روشن‌ترین پیام جنگی برای ملت‌ها
