سرُم؛ آن امحا این کمبود!

مصطفی عبدالهی- همزمان شدن امحای 260 تن سرم با سهمیه‌بندی شدن توزیع آن در برخی استان‌ها، اگرچه ارتباط مستقیمی با هم نداشت، اما نمونه‌ای بود از بسیاری از بی‌برنامگی‌ها و ناهماهنگی‌هایی که ممکن است تبعات فراوانی به همراه داشته باشند. امحای سرم هایی که  فاسد بود دیروز 260 تن سرم تاریخ منقضی‌شده در گمرک تهران امحا و نابود شد؛ اتفاقی که همزمان‌شدن آن با خبر«سهمیه‌بندی شدن توزیع سرم به دلیل افزایش مصرف در موج ششم کرونا»، واکنش‌های بسیاری به دنبال داشت، از جمله این واکنش‌ یکی از کاربران که نوشت: «در قرن ۲۱ و عصر ارتباطات، هزاران تُن محصول مهم که بسیاری از مردم به آن نیاز دارند، در انبار گمرک خراب می‌شود و آخرش هم امحا می‌شود، تنها به خاطر ناهماهنگی دو سازمان». سخنگوی گمرک: سرم ها مربوط به سال 95 بود  دراین‌باره با لطیفی، سخنگوی گمرک، گفت‌وگو کردیم و او به خراسان گفت: «این محموله سرم، مربوط به سال 95 بود؛ یعنی زمانی که نه کرونایی وجود داشت و نه ارز ترجیحی. صاحب کالا در سال 96 برای اظهار کالا در گمرک اقدام کرده بود اما روند دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو طولانی شد و به هر دلیلی نتوانست مجوز لازم را بگیرد، به همین دلیل این محموله می‌توانست از سال 97 در اختیار سازمان املاک تملیکی قرار بگیرد و امحا شود». لطیفی با تاکید بر این‌که این سرم‌های وارداتی به هیچ وجه قابل استفاده نبوده، تاکید می‌کند: «همزمان شدن امحای این سرم‌ها با موضوع سهمیه‌بندی سرم در برخی استان‌ها کاملا اتفاقی است و ارتباطی با هم ندارد، البته این امحا می‌توانست در سال‌های قبل انجام شود که این کار به تاخیر افتاده بود». تاکید دولت سیزدهم بر تسریع در ترخیص کالاها لطیفی ادامه می‌دهد: «هم‌اکنون رویکرد دولت سیزدهم، شخص رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد تسریع ترخیص کالاها و تعیین‌تکلیف محموله‌های وارداتی است که گمرک نیز در این خصوص باجدیت پیگیر است و اگر محموله‌ای مانند سرم که موردنیاز کشور است وارد گمرک شود، بعد از تایید سازمان غذا و دارو، به سرعت و حتی در کمتر از یک ساعت ابتدا ترخیص و سپس اقدامات گمرکی آن پیگیری می‌شود». و حالا سهمیه بندی... اما همزمان با این ماجرا، نایب رئیس انجمن داروسازان کشور از کمبود سرم در کشور خبر داده است. دکتر «علی فاطمی» دراین‌باره به خراسان می‌گوید: «با توجه به افزایش میزان مصرف سرم در موج ششم کرونا، در برخی استان‌ها سهمیه‌بندی آن اجرایی شده و فقط در داروخانه‌های مرجع توزیع می‌شود». مشکل دیگر، تجویز و مصرف بی رویه سرم  ما تابستان امسال و در موج پنجم کرونا هم با این مشکل مواجه شدیم که دلیل آن تعطیل شدن موقت یکی از خطوط مهم تولید داخلی سرم بود. آن تجربه تلخ را با افزایش ظرفیت دیگر شرکت‌های داخلی و واردات چند محموله سرم پشت سر گذاشتیم؛ اما حالا در کمتر از شش‌ماه، دوباره گرفتار همان باتلاق شده‌ایم. دلیل این موضوع را از دکتر فاطمی می‌پرسم و او می‌گوید: «هم‌اکنون تمامی خطوط تولید داخلی سرم فعال است اما یک مشکل ما در تجویز و مصرف بیش از حد این محلول برای بیماران کرونایی است، در حالی که تزریق آن صرفا در شرایط خاص ضرورت دارد و هیچ مستند علمی دیگری درباره این ضرورت وجود ندارد». فاطمی این را هم می‌گوید که امیدواریم با مدیریت سازمان غذا و دارو  و دانشگاه‌های علوم پزشکی، روی تجویز و مصرف سرم نظارت بهتری وجود داشته باشد تا با چنین شرایطی مواجه نشویم. نشانه های یک سوءمدیریت  ضعف فرهنگی جامعه در حوزه مصرف دارو را قبول داریم و می‌دانیم که بسیاری‌ از ما، در خانه‌هایمان یک داروخانه خانگی مملو از داروهای انباشت‌شده داریم. این فرهنگ، حالا تاثیرش را در حوزه مصرف سرم هم  نشان داده و البته تجویزهایی که از سوی پزشکان برای تزریق آن انجام می‌شود هم روی آن تاثیر داشته است. مسئولان سازمان غذا و دارو و متولیان حوزه سلامت، حق دارند ضعف فرهنگی را در بروز برخی مشکلات و کمبودهای دارویی موثر بدانند اما به مردم هم حق بدهیم امحا شدن 260 تن سرم را، حتی با وجود غیرقابل استفاده بودن، به کمیاب‌شدن این محلول در برخی استان‌ها ربط بدهند و همزمانی این دو اتفاق را نشانه‌ای برای اثبات برخی سوءمدیریت‌ها در حوزه غذا و دارو بدانند.