ترکیب برنده

ترکیب برنده امیر عربی . چشم‌پزشک در روز‌های اخیر رسانه‌ها و اخبار پر شده است از دیده‌ها و شنیده‌ها از یک تقابل نظامی در اوکراین، جایی که نیروهای نظامی دو کشور اوکراین و روسیه برای پاره‌ای از مسائل سیاسی به روی هم آتش کشیده‌اند. چرایی این تقابل و ریشه‌های آن و همچنین پیش‌بینی حوادث پیش‌رو فرسنگ‌ها از سطح سواد و جهان‌بینی نگارنده این متن خارج است اما کنار هم قرار‌گرفتن این دو نام، یعنی اوکراین و روسیه، ناخودآگاه عابران وادی پزشکی را به سمت یک جریان قوت‌گرفته در سال‌های اخیر می‌برد. شاید شما هم با این سناریو برخورد کرده باشید. پدران و مادران گریانی که از فرودگاه برمی‌گردند و وقتی پای درد دلشان می‌نشینید، خبردار می‌شوید که دلتنگ نوجوان دبیرستانی خود هستند که پس از اخذ مدرک دیپلم به خارج گسیل شده برای تحصیل علم طبابت. حرف اصلی این والدین رنج‌دیده هم این است که فرزندشان در این مملکت مورد حق‌خوری قرار گرفته و در‌حالی‌که نگذاشته‌اند استعداد‌هایش شکوفا شود، اقدام به مهاجرت کرده تا داغ خود را بر دل مملکت مادری بگذارد. نهایتا وقتی می‌پرسید آقازاده کجا تشریف برده‌اند، در پاسخ می‌شنوید روسیه، یا اوکراین! این سناریو خصوصا در شهرستان‌ها آن‌قدر تکرار می‌شود که گاهی به ذهن متبادر می‌شود که یحتمل با برخورد هر موشک به جایی از اوکراین یا روسیه یا همان حوالی، احتمال مرگ یک پزشک ایرانی از احتمال مرگ یک روسی یا اوکراینی بیشتر است. اگر‌چه این روند در سال‌های اخیر کمتر مورد توجه قرار گرفته است‌ اما خبر‌های اتباع ایرانی از روزهای اول جنگ مزبور کمی شایان‌توجه بود و عمق این مهاجرت زودهنگام به مقصد شرق اروپا را بهتر به رخ کشید. زمانی که سفارت در برگرداندن خیل چندهزار نفری دانشجویان ایرانی از اوکراین بازماند‌ و از طرفی دانشگاه‌های بزرگ داخلی هم پیش‌پیش اتمام‌حجت کردند که ما دانشجویان جنگ‌زده و برگشت‌خورده را به رسمیت نمی‌شناسیم، در یکی از گزارش‌های زنده از مرز اوکراین-لهستان، زمانی که گزارشگر اعزامی از اوکراینی‌های تازه از مرز عبور‌کرده مصاحبه می‌گرفت، متوجه شدیم در ده نفر اول سه ایرانی حضور داشتند! به هر کیفیت، به نظر می‌رسد این مدل از مهاجرت چیزی جز دور‌زدن کنکور برای بعضی از دانش‌آموزان متوسط نیست که یارای رقابت تنگاتنگ کنکور را ندارند‌ ولی بازوی رقابت مالی و اقتصادی با هر احدالناسی را دارند. 
بنابراین ترکیب سواد کم و پول زیاد‌ که همیشه ترکیب برنده بوده است، این عزیزان را چند سالی به کشور‌های شرق اروپا می‌کشاند‌ و پس از چند ترمی که در دانشگاه‌های گمنام این کشور‌ها به‌اصطلاح تحصیل می‌کنند، با یک گواهی گذراندن چند واحد پزشکی و البته پرداخت پول زیاد، پس از یک تبدیل واحد سر‌سری در یکی از دانشگاه‌های ایران جا باز می‌کنند. به این هشدار جدی دانشگاه‌های ایرانی مبنی بر عدم پذیرش این دانشجویان هم اعتمادی نیست، الان جنگ شده و رسانه‌ها حساس‌ترند؛ وگرنه تا دو، سه هفته پیش برگشت این دانشجویان زیر هیچ ذره‌بینی نبود و همان ترکیب برنده‌ای که در بالا ذکر شد، جایی برای این عزیزان در دانشگاه‌های کشور باز می‌کرد. خلاصه اینکه می‌شود به تقابل خشن روسیه- اوکراین، یک نگاه ظریف و ادبی با چاشنی پزشکی هم داشت. فقط در عجبم که چرا از هر زاویه‌ای به جایی از سلسله تحصیل می‌نگریم، ترکیب برنده همان همیشگی است: سواد کم و پول زیاد.