توقف مذاكرات با مذاكره مستقيم حل مي‌شود؛ نه امتياز به مسكو

آرمان ملی: هشتمین دور مذاکرات احیای برجام در جهت دستیابی به توافق و برداشته شدن تحریم‌ها در وین که طبق اظهارات و گفته‌ها قرار بود تا پیش از سال جدید شمسی به نتیجه برسد با توئیت شوکه کننده عجیب جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای چندمین بار وارد یک دوره استراحت شد. هر چند که بورل دلیل این توقف را عوامل خارجی خوانده اما گفته متن نهایی آماده و روی میز است و در مدت استراحت مذاکرات، به همراه همکارانش در تماس با تمامی اعضای برجام و آمریکا خواهد بود تا توافق نهایی حاصل شود. این در حالی است که چندی بعد انریکه مورا هماهنگ کننده مذاکرات وین در جمع خبرنگاران گفت: متنی داریم که همه چیز در آن انجام شده است و ما در محدوده پانوشته‌های مذاکراتی هستیم. برای حفظ فضا و روح مثبت و سازنده مذاکرات، خوب است که وقفه‌ای داشته باشیم من با همه هیات‌ها کار خواهم کرد تا بر این شرایط فایق آییم. به همین جهت از عصر جمعه تمامی روسای هیأت‌‌های حاضر در مذاکرات برای استراحت و وقفه‌ای کوتاه به پایتخت‌ها بازگشتند تا پس از مدتی کوتاه مشورت با سران کشورها برای ادامه مذاکرات راهی وین شوند. در همین راستا نیز شامگاه جمعه علی باقری رئیس هیأت مذاکره کننده کشورمان به تهران بازگشت. البته ایران معتقد است که وقفه اعلام شده در مذاکرات وین می‌تواند زمینه‌ساز حل‌ موضوعات باقی‌مانده باشد به‌شرطی که طرف مقابل اراده و جدیت از خود نشان دهد. چنانکه سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در توئیتی نوشت که دستیابی به‌ موفقیت در گفت‌وگوها، تمرکز اصلی همه طرف‌ها خواهد بود و هیچ عامل خارجی‌ بر اراده مشترک ما برای حرکت به سمت یک توافق جمعی اثر نمی‌گذارد. آنچه مسلم است ریشه وقفه مذاکرات وین در این است که ایالات متحده حاضر به تصمیم‌گیری سیاسی برای جبران اقدامات غیرقانونی این کشور نیست و با طرح درخواست‌های جدید روند جمع‌بندی مذاکرات را با چالش روبه‌رو کرده است در این مقطع حساس و سرنوشت‌ساز، قریب به اتفاق هیات‌های مذاکره کننده امیدوار هستند که گفت‌وگوها ظرف روزهای آینده از سرگرفته شود. وانگ کوان مذاکره کننده ارشد چین در مذاکرات وین به خبرنگاران گفت که متن نهایی توافق به تدریج در روزهای آینده آماده و تکمیل خواهد شد. وی افزود: مذاکرات را نمی‌توان در خلأ سیاسی انجام داد و ما همیشه بر این عقیده‌ایم که نگرانی‌های همه طرف‌ها باید بررسی شود. این درحالیست که ایالات متحده تحت تاثیر افکار ثابت و طرز فکر پوسیده، همچنان گام‌های اعتماد ساز و معتبری را که از ملزومات توافق پایدار و قابل اتکا به‌شمار می‌رود برنداشته و تلاش می‌کند این واقعیت را پنهان کند که حاضر به رفع تحریم‌ها و ارائه تضامین نیست. طرف‌های مشارکت کننده در گفت‌وگوها در نظر دارند که هرچه سریع‌تر روند مذاکرات را برای جمع‌بندی گفت‌وگوها از سربگیرند. قدر مسلم ایران مواضع و دیدگاه‌های خود در مورد آخرین جزئیات متن را به طرف مقابل اعلام کرده و در صورتی که تصمیم‌های مقتضی از سوی آمریکا اتخاذ شود، توافق در کوتاه‌ترین زمان دسترس خواهد بود به شرطی که آمریکایی‌ها سریع‌تر تصمیمات سیاسی لازم را اتخاذ کنند. 
 احیای برجام از حرف تا عمل
مذاکرات وین به اذعان کشورهای عضو برجام و مقامات اتحادیه اروپا، پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است، دستاوردهای کنونی حاصل ارائه ابتکارات و پیشنهادهای نو و اتخاذ رویکرد منطقی هیات مذاکره‌کننده و مقامات کشورمان است که در راستای حفظ منافع و حقوق قطعی مردم انجام شده است. رویکردی که در مقابل خواسته‌های حداکثری و کارشکنی‌های طرف‌های عهدشکن غربی از منافع کشورمان صیانت کرد و می‌تواند توافق را به مراحل پایانی برساند. تصمیم سازی‌های راهبردی و تاکتیکی مقامات کشورمان در مذاکرات برپایه صیانت از منافع ملی و در عین حال درک متقابل طرف‌های مقابل و تعامل حداکثری است. سیاستی که از ابتدا در دستور کار مذاکره‌کنندگان ایران بوده است. اکنون با وجود پیشرفت قابل توجه مذاکرات، هنوز موضوعات مهمی باقی مانده است و توافق نهایی هنوز حاصل نشده است و زمان قطعی برای آن وجود ندارد. دستیابی به توافق نهایی، تنها با اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم توسط طرف‌های غربی به ویژه واشنگتن، در دسترس خواهد بود. این در حالی است که عده‌ای بر این عقیده‌اند که درخواست اخیر روس‌ها مبنی بر ارائه تضمین کتبی از سوی آمریکا باعث شده تا احیای برجام و رسیدن به توافق با دست انداز و چالش‌هایی روبه‌رو شود. هر چند که تنها مساله روسیه نیست و به اذعان برخی کارشناسان این پرسش مطرح می‌شود که چرا پیش از آنکه روسیه در خواست خود را مطرح کند طرفین به توافق نرسیدند. لذا به نظر می‌رسد علل اینکه طرفین چرا تا کنون به توافق نرسیدند را فقط نباید در یک عامل و تک بعدی دید و باید با نگاهی جامع نگر همه ابعاد و زوایای ماجرا را مورد بررسی قرار داد. قدر مسلم اگر تمامی طرفین از جمله آمریکا بر آنچه که در لفظ می‌گویند در عمل هم وفادار باشند و تحریم‌‌های ایران را بردارند قطعا خیلی زودتر از آنچه مطرح می‌شود توافق حاصل خواهد شد. 
 بیانیه تروئیکای اروپا


تروئیکای اروپا در بیانیه‌ای مشترک با بیان اینکه درخواست روسیه از آمریکا برای ارائه تضمین‌ کتبی، درخواستی خارج از برجام است، خواستار نهایی شدن هرچه سریع‌تر توافق به دست آمده در جریان مذاکرات وین شد. فرانسه، انگلیس و آلمان، سه کشور اروپایی عضو برجام دیروز (شنبه) در بیانیه‌ای مشترک به روسیه هشدار دادند خواسته‌اش برای دریافت ضمانت جهت تداوم روابط اقتصادی- تجاری‌اش با ایران در پی متحمل شدن تحریم‌های واشنگتن به خاطر جنگ اوکراین، خطر از بین رفتن توافق هسته‌ای ایران را در بر دارد که «روند مذاکرات آن تقریبا تکمیل شده است. در این بیانیه آمده است: هیچ‌کسی نباید به دنبال سودجویی از مذاکرات برجام برای دست یافتن به تضمین‌هایی باشد که جدا از برجام هستند. به ادعای این سه کشور اروپایی، «این کار خطر فروپاشی توافق را در بر دارد.» در این بیانیه همچنین آمده است، توافق روی میز باید در نهایت فوریت نهایی شود. 
 مواضع طرفین برجام 
توقف در مذاکرات احیای برجام در راستای رسیدن به توافق باعث شده تا با اظهار نظرهای متفاوتی در این خصوص مواجه باشیم اما آنچه که می‌توان در تمامی نظرات به طور مشترک یافت ابراز امیدواری نسبت به بازگشت هرچه سریع‌تر به مذاکرات در راستای رسیدن به توافق است. در همین راستا هریک از طرفین مذاکره کننده از ظن خود به این مساله واکنش نشان داده‌اند. 
ادامه صفحه 6