آمــاده‌بــــاش دولت بـــرای مهـــار قیمت دلار

 آرمان ملی- المیرا بابایی: بازار ارز مجددا دچار تکانه‌های شدیدی شد و روز گذشته قیمت دلار و یورو درصرافی‌ها بالا رفت این درحالی  است که هفته گذشته دولت با دادن اختیار کامل به بانک مرکزی برای ورود به معاملات فردایی نرخ ارز و سکه این نوید را به مردم داد که نگران افزایش قیمت دلار و سکه نباشند، اما واقعیت بازار و افزایش قیمت‌ها نشان می‌دهد که عوامل بیرونی بر این بازار تاثیرگذاری بالایی دارد البته به دنبال این افزایش قیمت ناگهانی دلار در روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که قرار است با عرضه ارز در بازار کنترل امور را به دست گیرند درحالیکه تجارب دولت‌های گذشته درزمینه ارزپاشی نشان داده که این سیاست اگرچه درکوتاه مدت مانند مسکن موقتی بتواند تب قیمت‌ها را کنترل کند، اما عرضه و تقاضای بازار واقعی دستورپذیر نبوده و مکانیسم خود را بر بازار مسلط می‌کند. ازسوی دیگر روز گذشته 61 اقتصاددان درخصوص وضعیت بحرانی اقتصاد به مردم نامه سرگشاده داده بودند و نسبت به افزایش بی‌رویه نرخ ارز و طلا و تورم 3 رقمی   واکنش نشان داده بودند؛ حال باید دید واکنش بازار ارز درنتیجه نامه سرگشاده اقتصاددانان بوده است یا ناشی از تبعات ناشی از جراحی اقتصادی دولت و یا  از تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ناشی می‌شود؟
جلسه فوری رئیس کل بانک مرکزی و صرافان در ساختمان میرداماد
به دنبال افزایش ناگهانی قیمت ارز رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته با جمعی از صرافان در ساختمان میرداماد جلسه گذاشت و در این خصوص اعلام کرد: قرار است میزان عرضه ارز در بازار افزایش یابد و با توافقی که با صرافان درزمینه اسکناس شده است لازم است تا میزان عرضه آن افزایش یابد و همچنین مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس تسهیل شود. علی صالح‌آبادی همچنین تاکید کرد: علاوه بر صادرکنندگان که اسکناس در بازار ارز عرضه می‌کنند، بانک مرکزی هم به‌عنوان بازارساز در بازار حضور دارد و در حال حاضر میزان اسکناس در بانک مرکزی زیاد است و هیچ موقع در تاریخ بانک مرکزی این میزان اسکناس در اختیار بانک مرکزی نبوده است؛ بنابراین به هر نحوی که بازار تقاضای واقعی داشته باشد آمادگی پوشش داریم همچنین با صرافان توافق کردیم که در زمینه اسکناس میزان عرضه را افزایش دهیم و مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس را هم تسهیل کنیم که نتیجه این امر موجب می‌شود حجم معاملات افزایش یابد و میزان تقاضا در بازار را به شکل کامل مورد پوشش قرار بگیرد. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: بانک مرکزی در سایر حوزه‌های مرتبط با بازار ارز که بر این بازار اثرگذار باشد حضور جدی دارد و مطمئنا با توجه به وضعیت خوبی که در حوزه درآمدهای ارزی به لحاظ حواله و اسکناس وجود دارد تعادل خوبی در بازار برقرار می‌شود و این سیاست با جدیت دنبال می‌شود، همچنین در روزهای گذشته سران قوا در مصوبه‌ای اختیارات بانک مرکزی در حوزه ارزی را افزایش دادند و این بانک مجاز به مدیریت بازار ارز با استفاده از تمام اختیارات‌ شد.
تجربه‌ای تکراری  و پراشتباه


اما کارشناسان نسبت به حضور بانک مرکزی در جهت کاهش نرخ ارز خوش‌بین نیستند در این خصوص حمید میرمعینی کارشناس بازار پول و سرمایه به «آرمان ملی» گفت: علت افزایش نرخ ارز تاحدی به رشد تورم افسارگسیخته برمی‌گردد که اثر متقابل بر نرخ ارز دارد، چراکه تورم البته با کمی تاخیر تاثیر خود را بر روی قیمت سایر کالاها می‌گذارد. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: عمده دلیل افزایش نرخ ارز خصوصا قیمت دلار به تحولات سیاسی و محدودیت‌های تحریمی بازمی‌گردد و با تشدید اوضاع ایران در فضای بین‌المللی و عدم توافق با ایران جریان ورودی ارزی به کشور تحت تاثیر قرار می‌گیرد و از آنجا که همیشه تقاضا برای دلار وجود دارد و بخشی از این تقاضا، تقاضای واقعی دلار است که مربوط به مسافران خارجی و واردات است. از سوی دیگر بخش دیگری از تقاضا برای دلار است که مربوط به تقاضای غیرواقعی دلار است که به‌خاطر پوشش ریسک کاهش ارزش پول و حفظ ارزش دارایی باعث می‌شود فشار مضاعفی به مردم وارد شده و درنتیجه باعث افزایش نرخ ارز شود. میرمعینی درباره تبعات افزایش نرخ ارز گفت: افزایش نرخ ارز تبعات زیادی ازجمله تبعات تورمی در جامعه خواهد داشت‌. اما متأسفانه تکرار تجارب تلخ که بارها در طول 15 سال اخیر شاهد آن بودیم نهایتا به این سو رهنمون شد که با هرتنش سیاسی شاهد هجوم نقدینگی به ارزهای خارجی خصوصا طلا و سکه است.
این کارشناس بازار پول و سرمایه درمورد سیاست ارزپاشی دولت گفت: بخش کوچکی از افزایش قیمت دلار در 2 ماه اخیر ناشی از تورم کالاهای اساسی است، اما مهم‌ترین اثر آن ناشی از تحولات سیاسی است و سیاست ارزپاشی دولت تجربه تکراری پر اشتباه دولت‌های پیشین است و نتیجه آن از هم اکنون مشخص است البته شاید به صورت محدود بتواند قیمت ارز را کنترل کند اما به صورت کامل نمی‌تواند جوابگوی بازار باشد البته زمینه را برای عده‌ای خاص برای سوءاستفاده از سیاست ارزپاشی فراهم می‌کند که به نفع خیلی‌ها می‌شود.  میرمعینی ادامه داد: اینکه چه زمانی باید درس عبرت بگیریم و اقدام به گرفتن تصمیم منسجم و هماهنگ در سیاست‌گذاری اقتصادی کنیم تا شاهد هرچند وقت یکبار افزایش قیمت‌ها نباشیم بنابراین روش‌هایی که اتفاق می‌افتد از ارزپاشی گرفته تا قیمت‌گذاری دستوری یا بگیر و ببندهای پلیسی در بازار ارز این راهکارها ادامه دار نیست و در بزنگاه خاصی رها می‌شود، چراکه براساس علوم اقتصاد و تجربه ثابت شده که ساختارهای نامناسب به جامعه تحمیل می‌شود لذا ارزپاشی سیاستی مناسب برای کنترل بازار ارز نیست.