جشنواره فیلم کودک در انتظار اجازه والدین!

جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان این روز‌ها درگیر مسئله بقا است؛ رویدادی که از معتبرترین رخداد‌های سینمایی در داخل ایران است، امسال در صورت برگزار شدن وارد سی و پنجمین دوره فعالیت خواهد شد، اما به نظر می‌رسد شرایط چندان مطلوبی پیش روی جشنواره نیست، نه زمان، نه میزبان و نه حامی جشنواره مشخص نیست.
در سال‌های نه چندان دور، جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان ایران به میزبانی شهر اصفهان، رویداد مهمی تلقی می‌شد، تنها رویداد سینمایی در ایران که در آن به فیلم‌های کودک و نوجوان به صورت تخصصی پرداخته می‌شد.
نگاهی به سایت جشنواره‌های کودک و نوجوان مشخص می‌کند عملاً از سال گذشته که دوره سی و چهارم جشنواره برگزار شده‌است، تقریباً هیچ اتفاق مهم دیگری رخ نداده‌است، حتی عنوان سایت برای برگزاری دوره جدید به‌روز‌رسانی نشده و اغلب اخبار و رویداد‌های منتشر شده در سایت برای سال گذشته است. تنها چند خبر کوتاه، اما مهم در این سایت به چشم می‌خورد که نشانه‌ای از اتفاقات پیش روی جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان است.
خبر مهم اول، ایجاد کارگروهی با عنوان «ارزیابی و برنامه‌ریزی جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان» است که از سوی سید مهدی جوادی، مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی تشکیل شده‌است. جوادی ۱۰ کارکرد را برای این کارگروه مشخص کرده‌است که می‌توان از میان آن‌ها به «مرور ادوار گذشته جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان و ارائه پیشنهاداتی جهت بهبود و ارتقای جایگاه ملی و بین‌المللی این جشنواره، اعم از ساختار، زمان برگزاری، نحوه برگزاری، مکان برگزاریو جوایز»، «چگونگی بهره‌گیری از فرصت جشنواره جهت تقویت تولید آثار سینمایی کودک و نوجوان، جذب سرمایه برای تولید این آثار و توسعه بازارپردازی (صنایع جانبی) حوزه کودک و نوجوان» و «صرفه‌جویی در برگزاری جشنواره و پرهیز جدی از هرگونه هزینه‌کرد برای اقدامات غیر‌مؤثر، تشریفاتی و ناکارآمد» اشاره کرد.


در اولین جلسه این کارگروه که چند روز پیش در فارابی و با حضور مدیر عامل این بنیاد برگزار شد، راهکار‌هایی در خصوص ارتقای حوزه سینمای کودک و نوجوان، برون‌رفت سینمای کودک و نوجوان از شرایط فعلی، برگزاری جشنواره به صورت سالانه یا دوسالانه، شرایط مناسب برای میزبانی جشنواره، بررسی جایگاه بین‌المللی جشنواره و چگونگی ارتقای این جایگاه از دیگر مواردی بود که در این جلسه مورد بحث و ارزیابی قرار گرفت.
روابط عمومی فارابی در گزارش برگزاری نشست، تأکید کرده است برگزاری جلسات کارگروه ارزیابی و برنامه‌ریزی جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان تا تصمیم نهایی برای چگونگی برگزاری این جشنواره در زمان و مکان مشخص ادامه خواهد داشت.
احسان هوشیارگر، مدیر روابط فارابی و عضو کارگروه مذکور با انتشار توئیتی درباره نتایج برگزاری جلسه، به کار کارشناسی درباره نحوه برگزاری جشنواره و محل برگزاری آن اشاره کرده‌است. هوشیارگر، به شرایط میزبان و همچنین تفهیم این موضوع که میزبان باید متوجه باشد که یک جشنواره ملی را میزبانی می‌کند، نه یک رویداد استانی را! هم پرداخته‌است.
شاید اصفهان نباشد!
آنچه در فارابی می‌گذرد و نتیجه آن در قالب گزارش و توئیت بیرون می‌آید، یک معنای مشخص دارد و آن عدم قطعیت در انتخاب میزبان است. اصفهان که سال‌ها میزبانی جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوان را برعهده داشته‌است، این‌بار مثل قبل پای کار نیامده‌است. دلیل این اتفاق می‌تواند مسائل مالی و اعتباری باشد. تأکید مدیر روابط عمومی فارابی بر این دو موضوع و سکوت مدیران استان اصفهان بر این شائبه می‌افزاید.
اصفهان در سال‌های گذشته در مقابل انتقال جشنواره به شهر همدان مقاومت کرد و دوباره این جشنواره را برای خود کرد. میزبانی طولانی‌مدت این شهر از جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان باعث شد این جشنواره به نام اصفهان شناخته شود. حال چرا اصفهان مانند گذشته برای میزبانی از جشنواره علاقه‌ای از خود نشان نمی‌دهد؟! برای درک این موضوع می‌توان سری به اوضاع و احوال نامساعد سینمای کودک زد.
سینمای کودک حال خوشی ندارد
با نگاهی به گذشته سینمای کودک می‌توان یک تاریخ نسبتاً خوب و چندین سال بد را مشاهده کرد. در دوره‌ای سینمای کودک آنقدر رونق داشت که کارگردانان صاحب‌نام سینما وقت خود را صرف ساخت فیلم کودک می‌کردند. سینما‌ها فیلم‌های کودک پخش می‌کردند و فروش آن‌ها هم مطلوب بود. با قطع پای خانواده‌ها از سینما‌ها و جهت‌گیری خاص سینمای تجاری به سمت آثار کمدی، فیلم کودک به حاشیه رانده شده‌است. کاهش تولید فیلم کودک باعث شده‌است که جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان، اثر‌گذاری خود را از دست بدهد.
فارابی به عنوان نهاد دولتی حامی تولید فیلم، تنها بخشی از تولیدات سینمای کودک را زیر چتر حمایت خود می‌برد. در کنار آن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم تولیدات کمی را در طول سال دارد. به غیر از این دو نهاد دولتی، عملاً سینمای کودک بدون حامی و پشتوانه است. حتی جشنواره فیلم فجر که قرار است ویترین سینمای ایران باشد، ترجیح می‌دهد که یا سهمی به سینمای کودک ندهد یا برای خالی نبودن فهرست به یک سهمیه حداقلی کفایت کند. گیشه ضعیف فیلم‌های ژانر کودک باعث‌شده که به عنوان نمونه پرفروش‌ترین فیلم سال گذشته سینمای کودک و نوجوان یک دوازدهم یک کمدی صدر‌نشین فروش داشته باشد.
هفته‌های آینده می‌تواند برای برگزاری دوره سی‌و پنجم جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در سال جاری یک دوره حیاتی باشد. دوره‌ای که کارگروه فارابی به این نتیجه برسد که آیا امسال می‌توان جشنواره را برگزار کرد یا خیر!
تجربه دوسالانه شدن جشنواره‌هایی مانند فستیوال بین‌المللی فیلم مقاومت نشان داده تا زمانی که میزان تولیدات به حد مطلوب نرسیده‌است، می‌توان قید برگزاری سالانه جشنواره را زد و به جای آن در فرصتی مناسب و با پتانسیل بهتر جشنواره‌ای آبرومند برگزار کرد. فارابی اکنون فرصت دارد روی جاذبه جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان برای اغنای خانواده‌ها برای سینما رفتن کار کند؛ جشنواره‌ای که اگر اعتبار سابق خود را پیدا کند، قطعاً استان‌های مختلف برای میزبانی آن صف خواهند کشید.