نسخه والیبالی برای جامعه

 
تیم‌ملی والیبال الگوی موفقیت برای جامعه شد
«جواد محتشمیان»، گزارشگر و مربی سابق تیم‌ملی والیبال ایران از دلایل موفقیت تیم‌ملی کشورمان در لیگ ملت‌های والیبال 2022 می‌گوید
مجید حسین‌زاده | روزنامه‌نگار


 با سابقه‌ترین گزارشگر والیبال ایران که صدا و تصویرش را از دهه60 در تلویزیون می‌بینیم، روزگاری بازیکن و مربی تیم‌ملی کشورمان هم بوده است. «جواد محتشمیان»، مربیگری تیم‌ملی بزرگ سالان استرالیا و بدنسازی تیم‌ملی بزرگ سالان ژاپن، ایتالیا، بحرین، قزاقستان، چین و ... را هم عهده‌دار بوده است. صعود شیرین تیم‌ملی والیبال ایران به جمع هشت تیم برتر جهان در حالی که تا چند ماه پیش، حتی اسم بسیاری از بازیکنانش به گوش‌مان نخورده بود و حتی در شروع مسابقات هم ناامیدی در دل والیبال‌دوستان موج می‌زد، بهانه‌ای شد تا به دلایل موفقیت این تیم بپردازیم. در ادامه، گفت‌و‌گوی ما با «جواد محتشمیان» را در همین باره خواهید خواند.
   اعتماد به جوانان، دستاوردهای هیجان‌انگیزی دارد
به این کارشناس باتجربه والیبال می‌گویم کسی فکرش را هم نمی‌کرد تیم‌ملی ایران، چنین نتایجی را کسب کند و ورق مسابقات را به نفع خودش برگرداند، موافقید؟ او می‌گوید: «ببینید، از نظر من، ورقی برنگشت. این ظرفیت در جوان‌ها بوده و هست. ما برای هر پستی در تیم‌ملی والیبال حداقل 5 یا 6 بازیکن هم سطح با اختلاف بسیار کم از لحاظ کیفی در کشورمان داریم اما باید به این‌ها فرصت داده می شد تا یک روزی مثل الان، همه آن‌ها را بشناسند و این‌ها کاری بکنند که خودشان، توانمندی و پتانسیل‌شان را در داخل زمین ثابت کنند. البته ببینید فرصت دادن تفاوت می‌کند با چیزی که در ذهن بعضی‌هاست، ما همیشه بازیکن رزرو داشتیم، شش بازیکن در زمین هستند و هشت تا بیرون؛ اما این‌که به بازیکن ذخیره فرصت بدهیم که احساس کند وجود دارد، دستاوردهای هیجان انگیزی دارد. حالا اگر آمد در زمین، مثمر واقع شد که عالی است اما اگر نتوانست پاسخگوی اعتماد مربی باشد، تعویض می‌شود و یک بازیکن جوان دیگر در اردوی بعدی به تیم اضافه خواهد شد و  او را هم امتحان می‌کنند بنابراین چیزی از دست نمی‌رود.»
   کسی پارسال «اسماعیلی‌نژاد» را می‌شناخت؟
«اگر امروز می‌بینید که این بازیکنان جوان از جان و دل برای بازی در تیم ملی کشورشان مایه می‌گذارند و مردم هم از تماشای این بازی‌ها و نتایج کسب‌شده، نهایت لذت را می‌برند، برای این است که به این‌ها فرصت داده شده است. شما پارسال آقای اسماعیلی‌نژاد را می‌شناختید؟  چرا نمی‌شناختید؟» او ادامه می‌دهد: «این بازیکن، 25 ساله است. آیا طی یک سال به این سطح کیفی رسیده است؟ در شش ماه پیش این قدر آماده شده؟ قطعا نه. این ظرفیت را از 18 سالگی تا الان داشته و این یعنی هفت سال است پشت خط تیم ملی و درخشیدن بوده است. آیا وادی که در این دوره عالی بود، چند سالش است؟ 32 ساله است! سوال این است که 10 یا 15 سال پیش، کجا بوده است؟»
   این تیم می‌تواند مسیر موفقیت را نشان دهد
«محتشمیان» درباره دلیل اصلی موفقیت این تیم می‌گوید: «اگر من یک زمانی می‌گفتم که باید یک سری تغییرات در تیم‌ملی والیبال انجام شود، به این دلیل بود که می‌دانستم چنین بازیکنان جوان و با انگیزه‌ای در کشورمان وجود دارند. الان هم اعتقادم بر این است که اگر همچنان به جوانان دیگر فرصت داده شود، چه بسا آن‌ها هم خودشان را نشان دهند و تحسین همگان را برانگیزند. اما اگر دوباره رویکرد قبلی را در پیش بگیریم، یعنی همین بازیکنان را 10 سال نگه داریم و به هیچ بازیکن دیگری اجاره ندهیم که کنارشان در این سطح از والیبال بازی کند، نتیجه چه خواهد شد؟ آیا وقتی قرار است یک روز بروند، نمی‌توان از الان به فکر جایگزین بود؟ الان که این‌ها هستند، باید به فکر بود. این را هم بدانید که تصمیم‌های مربی و مدیریت و نتیجه‌اش یعنی درخشش تیم‌ملی والیبال کشورمان، خیلی به نفع جامعه است چون این تیم می‌تواند مسیر موفقیت را به بقیه مدیران در حوزه‌های مختلف نشان دهد.»
   تصمیم‌های «عطایی»، الگوی مدیریتی است
از این کارشناس والیبال درباره نقش پررنگ مربی تیم‌ملی کشورمان در این موفقیت پرسیدم که می‌گوید: «ما در این 12 بازی که انجام دادیم، رقیب‌های‌مان در یک سطح نبودند، یکی تیم آمریکا بود، برزیل بود، لهستان و .... اما چین هم بود، استرالیا هم بود. این دوره، آقای عطایی یک کار بسیار درس‌آموز انجام داد و از همه بازیکنان استفاده کرد و این احساس و انگیزه را به همه‌شان داد که هرکدام حرفی برای گفتن دارید، این توپ و این میدان، بفرمایید و خودتان را نشان دهید.  تصمیم‌های «عطایی»، الگوی مدیریتی است. خوشبختانه امسال با این تغییرات، نتیجه هم گرفتیم. آقای عطایی البته باید تجربه بیاموزد، باید خیلی زیاد از این مسابقات انجام دهد، هیچ فردی کامل نیست، همه باید یاد بگیرند. آقای عطایی کم تحت فشار نبود، روزهای اول مسابقات را به یادتان بیاورید اما به مرور این بازیکنان نشان دادند که می‌شود روی آن‌ها برای آینده حساب کرد. فقط ای کاش پنج سال پیش به این افراد فرصت می‌دادیم تا امروز خیلی بهتر و باتجربه‌تر بدرخشند.»
   شکوفا شدن بعد از ناامید نشدن است
از «محتشمیان» می پرسم بعد از چند بازی متوسط، چطور موفق شدیم با قدرت از پس تیم‌های بزرگ بربیاییم که می‌گوید: «همان‌طور که شما گفتید، این بازیکنان بعد از 3 یا 4 بازی، شکوفا شدند. قدرتمندها را بردند، با بازی خوب، با فاصله امتیازهای شگفت‌انگیز و ... . یعنی بعد از ناامید نشدن، شکوفا شدند. ما باید این فرصت را به جوانان بدهیم، مردم آن‌ها را ببینند، خودشان هم در زمین محک بخورند، نقاط قوت و ضعف‌شان شناسایی شود تا یک روزی بهترین در جهان شوند. الان آقای وادی می‌توانست یکی از بهترین پاسورهای جهان باشد، در این مسابقات هم خیلی درخشید اما شما نمی‌توانید با سن دربیفتید، او نهایتا یک سال دیگر می‌تواند به تیم ما کمک کند. شما فرض کنید آقای ... را نگه می‌داشتیم، آیا به این بازیکنان جوان فرصت می‌رسید که وارد زمین شوند؟ آقای معروف خودش رفت، آیا اگر خودش خداحافظی نمی‌کرد، بازیکنی می‌توانست جای او بازی کند؟ من نمی‌گویم معروف بد است، من می‌گویم این‌ها هم روزی جوان بودند، شناسایی شدند، خودشان را نشان دادند و جایگاه‌شان را تثبیت کردند، حالا قبل از این‌که به مرز بازنشستگی برسند، ما باید آینده والیبال‌مان را رقم بزنیم. »
   در مرحله بعدی، کارمان خیلی سخت‌تر است
این گزارشگر درباره پیش‌بینی‌اش از نتایج تیم ملی کشورمان در مرحله  بعدی می‌گوید: «مرحله مقدماتی با مرحله پایانی، تفاوت‌های زیادی دارد. اگر شما 16 تیم مرحله مقدماتی را رصد کنید، همه‌شان تغییرات داشتند اما آن تیم‌هایی که بین 8 تا هستند از جمله ایتالیا و آمریکا و ... در دور مقدماتی از تغییرات نهایت استفاده را بردند و بررسی کردند آیا جوانی که به تیم اضافه شد با پاسور هماهنگ شد؟ آیا می‌توان به او اعتماد کرد؟ حالا ممکن است با این عملکرد، بازی را هم باخته باشند اما برایشان مهم نیست و مهم این شناسایی فردی است که فردا به درد والیبال‌شان بخورد و به درد دور دوم مسابقات، مسابقات قهرمانی جهان و المپیک. پس ما برای این که یک جوان را شناسایی و امتحان کنیم باید تاوان بدهیم. اما در این مرحله یعنی فینال، همه تیم‌ها سعی می‌کنند از ظرفیت بهترشان استفاده کنند و مشخص است که کارمان خیلی سخت‌تر است.»

 
 
 
عطایی برنده بلامنازع جدال اندیشه‌ها در لیگ ملت‌های 2022
فتح بولونیا از گدانسک در عملیات غیرممکن!
سارا اصلانی/ روزی که ایران در نخستین آزمون سرمربی‌گری بهروز عطایی در راس کادر فنی تیم ملی والیبال بزرگ سالان روی سکوی قهرمانی مردان آسیا ایستاد، بسیاری از منتقدان مدعی شدند محک اصلی عطایی در آوردگاه‌هایی به مراتب بزرگ‌تر از قهرمانی آسیا مشخص خواهد شد. اما سرمربی خوش‌فکر و جسور ایرانی ثابت کرد موفقیت او در عرصه آسیا اتفاقی نبوده. بهروز  عطایی، کادر تمام ایرانی و شاگردان جوانش درحالی عملیات غیرممکن صعود از مرحله گروهی لیگ ملت‌های 2022 را در قلب اروپا با موفقیت کامل به اتمام رساندند که از نظر برخی حتی روی کاغذ هم این کار شدنی نبود. اما آن‌چه در هفته سوم لیگ ملت‌ها به میزبانی گدانسک لهستان رقم خورد به واقع نمایشی از جذابیت و قدرت یک برند تمام ایرانی با ستاره‌های نوظهور بود. شروع سینوسی لیگ ملت‌ها برای ایران به ویژه در هفته اول رقابت‌ها با دو پیروزی مقابل چین و استرالیا و دو شکست مقابل هلند و ژاپن، آغاز موج انتقادها بود. به  ویژه بعد از باخت ایران به ژاپن و سقوط یک پله‌ای ایران در رنکینگ جهانی، هجمه‌ها علیه تیم ملی به طرز عجیب و غریبی بالا گرفت تا تیم راهی صوفیه بلغارستان و برگزاری رقابت‌های هفته دوم شود. هفته دوم برای ایران با شکست 3 بر صفر مقابل بلغارستانی آغاز شد که تا پیش از دیدار با ملی‌پوشان کشورمان، هیچ پیروزی را در کارنامه خود ثبت نکرده بود. این شکست به قدری غیرقابل هضم بود که کاربران فضای مجازی به طور رسمی از ایران درخواست کردند از ادامه حضور در لیگ ملت‌ها انصراف دهد. اما پیروزی مقابل تیم ملی آمریکا، آغاز شگفتی‌آفرینی عطایی و بدل شدن شاگردانش به ستاره‌های جدید دنیای والیبال بود. هرچند که تیم ملی در هفته دوم نیز نتایج هفته اول یعنی دو پیروزی(مقابل آمریکا و کانادا) و دو شکست(مقابل بلغارستان و برزیل) را تکرار کرد تا روند پرافت و خیز خود را ادامه دهد اما شروع هفته سوم برای ایران کاملا متفاوت و توفانی بود. شاگردان عطایی که گویا در گدانسک دیگر به هماهنگی کامل رسیده بودند، از همان بدو امر زهرچشم معناداری از میزبان هفته سوم گرفتند و لهستان را در مقابل چشم 15 هزار تماشاگر در خانه با نتیجه 3 بر 2 شکست دادند. باخت به ایتالیا بار دیگر باعث شد خیلی‌ها از تیم ملی قطع امید کنند اما سروقامتان جوان ایران که آمده بودند تا در عرصه جهانی بدرخشند و نشان دهند والیبال ایران بدون ابرستاره‌ها همچنان می‌تواند سری در سرای نامداران والیبال دنیا داشته باشد، در دو دیدار پایانی هفته سوم هرچه در چنته داشتند رو کردند تا بعد از پیروزی ارزشمند 3 بر صفر مقابل اسلوونی، این بار شاگردان ایگور کولاکوویچ سرمربی اسبق ایران در تیم ملی صربستان را غافلگیر و با پیروزی قاطع 3 بر صفر بلیت ایتالیا و حضور در مرحله نیمه‌نهایی را قطعی کنند. جدال عطایی و کولاکوویچ در واقع جدال اندیشه‌های ایرانی- اروپایی بود تا عیار مربی وطنی در سخت‌ترین شرایط ممکن محک بخورد. چون هرچند که برد مقابل اسلوونی شانس صعود ایران به جمع هشت تیم برتر لیگ ملت‌ها را بالا برده بود اما پیروزی غیرمنتظره آرژانتین برابر فرانسه شرایط جدول مسابقات را پیچیده کرد؛ به گونه‌ای که یک غفلت کوچک باعث حذف ایران از کورس رقابت‌ها می‌شد. اما عطایی و شاگردان او اصلا مجالی برای خودنمایی به صرب‌ها ندادند و حتی شناخت ایگور کولاکوویچ که سابقه سه سال سرمربی‌گری روی نیمکت تیم ملی ایران را داشت هم به کمکش نیامد تا ایران برنده سرفراز بازی تقابل اندیشه‌ها در گدانسک باشد. تیم ملی والیبال ایران درحالی برای نخستین بار در سال 2022 با کادرفنی تمام ایرانی موفق به صعود به مرحله نهایی لیگ ملت‌های والیبال شد که تاکنون تجربه حضور در پنج دوره لیگ جهانی و سه دوره لیگ ملت‌ها را در کارنامه دارد و در مجموع این 9 دوره، تنها در سه دوره موفق به صعود به مرحله نهایی شده که یکی از این مراحل، با مربی ایرانی است. مرحله نهایی لیگ ملت‌ها از 29 تیرماه با حضور هشت تیم برتر مسابقات در شهر بولونیای ایتالیا آغاز می‌شود و به مدت پنج روز پیگیری خواهد شد.