کاهش شکاف طبقاتی در دولت سیزدهم

گروه اقتصادی / درسال گذشته با سبقت گرفتن درآمد خانوارها از هزینه‌ها، وضعیت اقتصادی مردم بهبود قابل توجهی را نشان می‌‌دهد. گزارش جدید مرکز آمار ایران از هزینه و درآمد خانوار در سال 1400 نشان می‌‌دهد که میزان درآمد خانوار در سال گذشته نسبت به هزینه‌ها، بیشتر بوده و در برخی استان‌ها نیز درآمدها از 100 میلیون تومان درسال عبور کرده است. طبق داده‌های ارائه شده از سوی مرکز آمار، هزینه کل خالص سالانه خانوار شهری در سال 1400 به 92 میلیون و 500 هزار تومان و هزینه ناخالص نیز 94 میلیون و 135 هزار تومان بوده که هزینه‌های خالص به میزان 48,9 درصد و هزینه‌های ناخالص نیز 48,3 درصد نسبت به سال 99، افزایش داشته است. بررسی ارقام ارائه شده در بخش هزینه‌های کل خانوار شهری برای سال 99 نیز نشان می‌‌دهد که میزان هزینه خالص خانوار در این سال 62 میلیون و 139 هزار تومان و هزینه‌های ناخالص نیز 63 میلیون و 468 هزار تومان بوده است. این درحالی است که در بخش مربوط به درآمد خانوار شهری ارقام حاکی از رشد بالایی است، به طوری که درآمد سالانه هر خانوار شهری کشور درسال 1400 رقم 112 میلیون و 242 هزار تومان بوده که نشان‌دهنده رشد 50,5 درصدی درآمدها در این سال است. در سال 99 میزان درآمد خانوار شهری کشور 74 میلیون و 676 هزار تومان بوده است. بدین ترتیب مقایسه درآمد و هزینه خانوارهای شهری در این سال نشان از دخل و خرج مثبت آنها دارد به طوری که درآمد سالانه خانوارها بیش از 20 میلیون تومان از هزینه‌ها بیشتر بوده است.  محاسبه ماهانه میزان درآمد خانوارهای شهری نیز نشان می‌‌دهد که در سال گذشته هر خانوار به صورت متوسط ماهانه 9 میلیون و 353 هزار تومان درآمد داشته است، درحالی که این رقم در سال 99 به میزان 6 میلیون و 223 هزار تومان بود. با این وجود، متوسط درآمد ماهانه در برخی استان‌ها مانند تهران رقم 13 میلیون و 323 هزار تومان بوده که این رقم نسبت به متوسط کشوری، فاصله قابل توجهی دارد.
 روستاها با درآمد 63,7 میلیونی و هزینه 52,9 میلیون تومان
همچنین ارقام مربوط به هزینه‌های کل خانوار روستایی کشور نیز نشان می‌‌دهد که در سال گذشته هزینه هر خانوار روستایی کشور به صورت خالص 51 میلیون و 911 هزار تومان و رقم هزینه‌های ناخالص نیز 52 میلیون و 914 هزار تومان بوده است. در بخش مربوط به هزینه‌های کل خانوار روستایی کشور طی سال گذشته به صورت خالص 52,4 درصد و ناخالص نیز 51,7 درصد رشد داشته است. میزان درآمد خانوارهای روستایی کشور در سال گذشته رقم 63 میلیون و 713 هزار تومان بوده که این رقم نسبت به 42 میلیون تومان سال 99، دارای 51,5 درصد رشد است.
درآمد بیش از 100 میلیون تومانی 12 استان


این گزارش حاکی است که آمار مربوط به هزینه و درآمد خانوارهای شهری به تفکیک استان‌ها نشان می‌‌دهد که در سال 1400، تعداد 12 استان کشور دارای درآمد سالانه بیش از 100 میلیون تومان بوده و در این بین، بیشترین میزان درآمد سالانه خانوار مربوط به استان تهران با 159 میلیون و 884 هزار تومان بوده است. در عین حال، تهرانی‌ها در سال گذشته بیشترین میزان هزینه را نسبت به سایر استان‌های کشور با 137 میلیون و 690 هزار تومان داشته‌اند. به نظر می‌‌رسد با توجه به اقدامات اخیر دولت سیزدهم در بهبود وضعیت معیشتی جامعه و افزایش مبالغ یارانه‌های نقدی به 300 و 400 هزار تومان که باعث افزایش قدرت خرید خانوار و حذف رانت ارز 4200 تومانی شده است، در ماه‌های پیش رو شاهد ادامه روند بهبود میزان درآمد خانوار و حفظ تراز مثبت درآمدها نسبت به هزینه‌ها باشیم. کارشناسان می‌‌گویند بازار در حال حاضر از شرایط هیجانی مقطعی ناشی از حذف ارز 4200 تومانی فاصله گرفته و دولت در ماه‌های پیش رو، امکان بهتری برای مدیریت بر بازارها و تقویت قدرت خرید خانوار خواهد داشت. همچنین از سیاست‌های اصلی دولت در بخش اقتصادی، کاهش شکاف طبقاتی و بهبود وضعیت نابرابری درآمدی جامعه است. همان گونه که عنوان شد با اقدامات مؤثر دولت در این زمینه، شاهد کاهش فاصله طبقاتی و بهبود ضریب جینی در سال 1400 بودیم که این مسأله می‌‌تواند نویدبخش ادامه روند کاهش فاصله طبقاتی در ماه‌ها و فصول آینده و بهبود وضعیت معیشتی و قدرت خرید جامعه باشد.
کاهش فاصله طبقاتی
از نکات حائز اهمیت در گزارش مربوط به هزینه – درآمد خانوار درسال 1400، کاهش فاصله طبقاتی و به بیانی دیگر، بهبود عدالت در دسترسی دهک‌های مختلف اجتماعی به منابع است به نحوی که میزان ضریب جینی خانوار از 0,4006 در سال 99 به 0,3938 در سال 1400 کاهش یافته است.
بهبود نابرابری درآمدی در سال گذشته در بخش شهری از 0,3835 به 0,3757 رسید. همچنین ضریب جینی روستایی نیز از 0,3590 به 0,3594 رسید.
 درصد خانوارهای مالک
براساس گزارش مرکز آمار ایران شرایط دسترسی خانوارهای شهری و روستایی به اتومبیل شخصی بهبود یافته است، به نحوی که در سال گذشته 53,9 درصد از خانوارهای شهری کشور و 35,9 درصد خانوارهای روستایی دارای اتومبیل شخصی بوده‌اند. آمار بخش مسکن نیز نشان می‌‌دهد که در سال 1400 در بخش شهری، 68,34 درصد خانوارها مالک مسکن بوده‌اند که این میزان در بخش روستایی نیز به میزان 87,06 درصد بود.