خداحافظی با نظارت سلیقه‌ای

نیلوفر ساسانی/ کشمکش و بحث و جدل بر سر نظارت بر شبکه نمایش خانگی که در دو سال گذشته به صف‌آرایی مخالفان و موافقان در رسانه‌های خبری رسیده بود با روی کار آمدن دولت سیزدهم به گفت‌وگوی فرهنگی بین مدیران دو طرف منازعه مبدل شد. محمدمهدی اسماعیلی از همان روزهای ابتدایی که بر مسند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشست در پاسخ به سؤال اهالی رسانه درباره نتیجه این مناقشه بین دو سازمان سینمایی و صدا‌وسیما ضمن تأکید بر لزوم بازگشت مدیریت این شبکه به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر شکل‌گیری فضای گفت‌وگو بر مدار مفاهمه تأکید داشت. از سوی دیگر پیمان جبلی مدیر صداوسیما نیز که از همان اولین دیدار و جلسه رسمی خود با تعدادی از سینماگران در مهرماه 1400 در جریان نگرانی سینماگران نسبت به صدور مجوزها در شبکه نمایش خانگی قرار گرفت، در پاسخی مشابه بر تفاهم صدا‌وسیما و ارشاد برای نظارت بر شبکه نمایش خانگی تأکید داشت. محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی نیز ابراز امیدواری کرده بود که با گفت‌وگوهای جدی در سطح وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و برخی مسئولان و متولیان ارشد و نیز با حسن‌ نظر و درایت ریاست سازمان صداوسیما این معضل هر چه زودتر حل‌وفصل شود. 
آغاز منازغه بر سر نظارت
شبکه نمایش خانگی که سال‌ها طبق قانون با نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کرد، در دولت دوازدهم به چالشی جدی میان تلویزیون و سینما بدل شد. اگر چه مدیران سینمایی طبق قانون مسئولیت صدور مجوز محتوا در شبکه نمایش خانگی، اعم از فیزیکی و مجازی را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان می‌کردند و جامعه سینمایی هم اعتراضش را نسبت به واگذاری این مسئولیت به صدا‌وسیما اعلام کرد اما در نهایت این ساترا بود که عهده‌دار مسئولیت شبکه نمایش خانگی شد. مخالفان این واسپاری معتقد بودند مدیریت سلیقه‌ای و محدودیت‌های احتمالی، سینماگرانی را که باعث رونق گرفتن پلتفرم‌های نمایشی و شکست سریال‌های ماهواره‌ای شده‌اند از فعالیت در این فضا سرخورده خواهد کرد. 
نگرانی فیلمسازان و تأکید مدیران فرهنگی بر ایجاد همدلی


در چند ماه گذشته مدیران دو سازمان بر ایجاد تفاهم تأکید داشتند و سینماگران از نگرانی‌هایشان در سختگیری‌ها و تعلل برای صدور مجوز برای ساخت و پخش سریال‌ها در این فضا گفتند. جمعی از اهالی سینما و فعالان شبکه نمایش خانگی با انتشار نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور، خواستار بازگشت مدیریت شبکه نمایش خانگی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شدند. در پاسخ به این نگرانی‌ها وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بارها از حمایت این وزارتخانه از شبکه نمایش خانگی گفت و با اعلام این نکته که مواضع وزارت ارشاد و صدا‌وسیما در حوزه شبکه نمایش خانگی یکسان است از یک پیش‌نویس برای مدیریت شبکه خانگی خبر داد. چهارشنبه 26 مردادماه بود که با توئیت مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی زمزمه‌های امیدوار‌کننده بلندتر شنیده شد. یاسر جلالی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای آسیب‌شناسی مسائل فرهنگی در توئیتی  از امضای تفاهمنامه میان دو دستگاه فرهنگی خبر داد. اگرچه جلالی به طور مشخص به نام این دو دستگاه و موضوع این سند اشاره‌ای نکرد اما خیلی‌ها آن را احتمال توافق صدا‌وسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر سر نمایش خانگی عنوان کردند. 
مذاکرات طولانی وزارت ارشاد و سازمان سینمایی نتیجه داد
حالا با گذشت چند ماه گفت‌وگو و رایزنی بالاخره وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت رسمی اعلام کرد  پیش‌نویس ارشاد برای شبکه نمایش خانگی نهایی شده و جزئیات این پیش‌نویس که در مذاکره‌های طولانی با پیمان جبلی به سامان رسیده بزودی اعلام می‌شود. محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جمعه 28 مردادماه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، درباره پیش‌نویسی که پیش از این عنوان کرده بود در حوزه نظارت بر شبکه نمایش خانگی از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ و نهایی شده عنوان کرد: «این بحث تقریباً انجام شده است و به نظرم روزهای آینده می‌توان درباره جزئیات آن 
صحبت کرد.»
اسماعیلی همچنان بر همدلی بین همه دستگاه‌های فرهنگی تأکید کرده و در پاسخ به این سؤال که  چه مذاکره‌هایی با پیمان جبلی رئیس صدا‌وسیما داشته، توضیح داده است: «با آقای جبلی مذاکرات طولانی داشتیم و این کار با همدلی انجام می‌شود. بنای ما بر این است که با همه دستگاه‌های فرهنگی کشور از جمله سازمان تبلیغات، حوزه هنری، صدا‌وسیما، مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که متولی اصلی حوزه حکمرانی فرهنگی در کشور است این کار را انجام دهیم.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از این گفت‌وگو تأکید کرده است: «این جمع‌بندی امروز یک جمع‌بندی قطعی در دولت است. حرکت موفق حرکتی است که دستگاه‌های فرهنگی هم‌افزا باشند، بنابراین ما دور از فضاهای هیاهو و جنجال و حاشیه تلاش کردیم این کار را به سامان برسانیم و ان‌شاءالله به نتیجه نهایی می‌رسد و طی یکی، دو روز آینده می‌توانیم اطلاع‌رسانی کنیم.»