تكرار كميك برف در رشت
سامان بدر
عصر چهارشنبه در حالي كه در ساختمان شهرداري جلسه نمايش و نقد و بررسي فيلم فروشنده با حضور شهردار رشت در حال برگزاري بود، دانه‌هاي سپيد برف طبق پيش‌بيني‌ها در مركز شهر استان گيلان شروع به بارش كرد. شب كه به نيمه رسيد ريزش برف شدت گرفت و با آغاز توفان شبي دلهره‌آور براي مردم آغاز شد. صبح كه مردم از خواب بيدار شدند با منظره وحشتناكي روبه رو شدند، برف تمام شهر را فرا گرفته بود و مسير ارتباطات شهري با كندي بسيار روبه‌ر‌و شده بود.
در ساعات اوليه همراه با بسته شدن بعضي از راه‌ها جريان آب و برق مردم نيز دچار اختلال شد و مردم دوباره متوجه شدند كه با برف سنگين ديگري مانند سال‌هاي 83 و 86 روبه رو هستند. هرچند ميزان بارش برف امسال قابل مقايسه با برف سنگين آن سال‌ها نبود كه برف به مدت چند شبانه‌روز تا ميزان دو متر ادامه داشت، اما از لحاظ خسارت و ايجاد مشكلات دست‌كمي نسبت به آن روزها نداشت.
در ساعات اوليه، معاون عمراني استانداري گيلان خبر داد كه برق 50 هزار خانوار گيلان قطع شده است كه در ساعات بعدي اين ميزان به هشتاد هزار خانوار رسيد. از آن جا كه در آپارتمان‌ها آب و حتي گاز بسياري از آپارتمان‌ها با برق كار مي‌كند قطع آنها مشكلات شهروندان را دوچندان كرد. اين مشكلات در حالي ايجاد شده بود كه قبل از اين استانداري گيلان از تشكيل ستاد مديريت بحران در روز دوازدهم بهمن و آماده باش كامل دستگاه‌هاي اجرايي خبر داده بود. از حاشيه‌هاي اين جلسه كه به رياست استاندار گيلان برگزار شد عدم حضور مديران شهري از جمله شهردار رشت بود كه ظاهرا دعوتي براي حضور آنها نشده بود. از اينكه قبل از برف در شهرداري رشت نيز جلسه كارگروهي براي مديريت بحران ايجاد شده خبري در پرتال شهرداري منتشر نشده است، هرچند بعد از انتقادات از نحوه كار مديريت شهرداري بعضي مديران شهرداري در واكنش به آن پاسخ دادند كه آنچنان پيش‌بيني‌هاي هواشناسي در مورد ميزان برف غلط بوده كه انگيزه خدمات رساني كاهش پيدا كرده بود.
در شوراي شهر رشت نيز جلسه‌اي با حضور هشت عضو اعضا و به همراه تعدادي از مديران شهري جهت مديريت احتمالي بحران در سطح شهر ايجاد شد. در اين جلسه كه هفت عضو شورا حضور نداشتند بر ميزان آمادگي نيروها در صورت وقوع بحران تاكيد شد. هرچند بعد از وقوع برف رييس شورا به گلايه گفت كه در هيچ كدام جلسات بحران برف از وي و ديگر اعضاي شورا دعوت نشده است تا هرچه بيشتر ميزان دخالت‌پذيري اعضاي شورا در مناسبات شهري زير سوال رود.
آنچه در جلسه نشست ستاد مديريت بحران به رياست استاندار گيلان تاكيد شده است اين نكته بود كه تمهيدات لازم براي مقابله با شرايط نامساعد جوي انديشيده شده است. استاندار گيلان در آن جلسه تاكيد كرده بود: تمام تلاش ما اين است كه از هيچ كاري فرو گذار نكنيم تا آرامش خاطر مردم زير سوال نرود يا ذره‌اي براي شهروندان‌مان نگراني ايجاد نشود.
اما آن چه واقعيت بود همين ايجاد مشكلاتي بود كه هر لحظه بر ميزان آن افزوده شده بود. در ساعات اوليه استانداري آغاز كار ساعت كاري كارمندان را با دو ساعت تاخير اعلام كرد و به دنبال آن به جز دستگاه‌هاي خدماتي و امدادي بقيه سازمان‌ها را تعطيل اعلام كرد. مشكلات ترافيكي و كندي مسير موجب شد كه مسوولان از شهروندان بخواهند از حمل و نقل غيرضروري خودداري شود، مشكلات به حدي بود كه استاندار با انتقاد از بعضي دستگاه‌هاي خدماتي از آنها خواست كه تلاش خود را دو چندان كنند. به دنبال آن وي در تماس با وزير نيرو درخواست كرد كه نيروهاي توزيع برق از استان‌هاي ديگر وارد استان شوند تا در حل قطعي برق سرعت بيشتري به خود بگيرد.
هرچند با قطع بارش برف بازديدهاي ميداني استاندار، مديران استانداري و مديران شهري نيز آغاز شد اما با ادامه مشكلات، اين بازديدها به محل اعتراضات شهروندان تبديل شد. البته بار اصلي اعتراضات بازهم در فضاي مجازي شكل مي‌گرفت كه بسياري از مديران شهر را به دليل اهمال و كم كاري مورد نكوهش و حمله قرار مي‌دادند. اعتراضاتي كه در نهايت منجر به آن شد كه استاندار گيلان به دليل مشكلات از مردم عذرخواهي كند. به دنبال آن شهردار رشت نيز كه قبل از آن كندي سرعت در حمل و نقل را در روز برفي طبيعي خوانده بود نسبت به بعضي اشتباهات عذرخواهي كرد.
آنچه به نوعي به عنوان فرشته نجات مردم در روز برفي آمد نه تسريع در كار خدمات رساني كه بر آمدن آفتاب در صبح جمعه مردم استان گيلان بود. شايد اگر آفتابي ديگر براي مردم طلوع نمي‌كرد بعيد نبود كه فجايع بيشتري براي بحران برفي روز پنجشنبه رقم بخورد. هرچند در پاييز نيز وقوع برف موجبات قطع برق در روستاهاي كوهستاني غرب گيلان را ايجاد كرد اما خاموشي گسترده و محدوديت بسيار در حمل و نقل شهري در مركز شهر بيشتر از گذشته بر ناكارآمدي دستگاه اجرايي در صورت بحران احتمالي صحه گذاشت. ناكارآمدي‌اي كه بسياري آن را به دليل عدم كافي بودن امكانات و تجهيزات مي‌دانند و بسياري ديگر معتقدند كه سوء مديريت‌ها در هنگامه بحران بسيار زياد است. در ارزيابي‌هاي برف‌هاي گذشته مديران زيادي با برف‌ها مورد نقد و بررسي قرار گرفتند. در سال 83 برف نزديك دو متري در رشت انتقادات زيادي را به استاندار وقت گيلان وارد كرد و وي را به دليل عدم حضور در گيلان مورد نقد قرار دادند. در سال 86 مديريت استاندار وقت مورد تقدير عمومي قرار گرفته بود اما به هر صورت ميزان خسارت به دليل بارش متوالي هفتگي برف همچنان زياد بود، امسال نيز آنچه مورد تاكيد قرار گرفته اين است كه چگونه با وجود تشكيل ستاد بحران و پيش‌بيني احتمالي، چنين مسائل بغرنجي شكل گرفت كه در نهايت عذرخواهي مديران و تعطيلي شهر را در بر داشت. براي همين است كه با وجود آنكه از استاندار تا مديران شهري در ساعات بامدادي نيز بيدار بودند بسياري از خواب برفي مسوولان خبر دادند.
