قیمت جهانی نفت در دست ایران

گروه اقتصادی / بازار جهانی نفت خام در هفته گذشته روند کاهشی قیمت‌ها را تجربه کرد و در روز جمعه 11 شهریور 1401 قیمت نفت خام برنت دریای شمال به ۹۳ دلار و ۹۸ سنت رسید. قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدییت نیز به ۸۸ دلار و ۲۳ سنت رسید. در همین حال، قیمت گاز طبیعی نیز در بازار امریکا (هنری هاب) به 8.84 دلار هر میلیون بی‌تی یو کاهش یافت. به طور کل قیمت این دو شاخص به ترتیب 5.34 و 6.77 درصد و گاز طبیعی 1.52 درصد در هفته گذشته کاهش داشته‌اند.
گزارش جهان انرژی دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف به قلم علیرضا اسقانیان، تبسم میرشکارزاده و عباس ملکی در این باره بیان می‌کند: مهم‌ترین تحولات هفته گذشته دنیای انرژی را باید به جدی شدن ابعاد بحران انرژی در کشورهای اروپایی و زمزمه‌های بلندمدت شدن آثار تورمی جنگ روسیه-اوکراین، سخنرانی جروم پاول و قوت گرفتن افزایش 0.5 تا 0.75 درصدی نرخ بهره در فدرال رزرو امریکا، تحولات سیاسی در عراق و افزایش نگرانی‌ها نسبت به عدم ثبات در عرضه نفت توسط این کشور پس از سقوط میدان نفتی بصره و تداوم اثرات توافق قریب‌الوقوع مذاکرات برجامی نسبت داد.
براساس نظرسنجی رویترز، هم اوپک و هم ایالات متحده شاهد بودند که تولید به بالاترین سطح خود از روزهای ابتدایی همه‌گیری ویروس کرونا رسیده است، به طوری که تولید اوپک در ماه اخیر به ۲۹,۶ میلیون بشکه در روز رسید، در حالی که تولید ایالات متحده به ۱۱.۸۲ میلیون بشکه در روز درماه ژوئن رسیده که هر دو در بالاترین سطح خود از آوریل ۲۰۲۰ هستند.
بازار عمدتاً نگران عرضه ناکافی در ماه‌های پس از حمله روسیه به اوکراین و تلاش اوپک برای افزایش تولید بوده است. این امر باعث شد در اوایل سال‌جاری قیمت قراردادهای آتی کوتاه مدت نسبت به قراردادهای آتی با تاریخ بالاتر افزایش پیدا کند، اما با افزایش تولید، این الگو تا حدودی معکوس شد.کمیته فنی مشترک سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش که مجموعاً اوپک پلاس نامیده می‌شوند، اعلام کرد که اکنون شاهد مازاد نفت ۴۰۰ هزار بشکه در روز در سال‌جاری هستند که نسبت به پیش‌بینی یک ماه قبل ۱۰۰ هزار بشکه در روز بیشتر شده است.برخی از اعضای اوپک پلاس خواستار کاهش تولید شده‌اند.


 این گروه قرار است در ۵ سپتامبر در بحبوحه تضعیف تقاضا در آسیا که باعث شده عربستان سعودی قیمت فروش رسمی خود را به این منطقه کاهش دهد، تشکیل جلسه دهد.
 اداره اطلاعات انرژی امریکا روز چهارشنبه اعلام کرد ذخایر نفت خام امریکا 3.3 میلیون بشکه کاهش یافته و ذخایر بنزین نیز ۱.۲ میلیون بشکه کاهش یافته است.
به گفته معاون مؤسسه «IHS Markit»، بازگشت احتمالی نفت ایران به بازار، دوقطبی عربستان و روسیه در اوپک پلاس را متزلزل می‌کند، بویژه اگر نفت ایران در آغاز زمستان وارد بازار شود. با این حال، مداخله عربستان می‌تواند برای دولت بایدن که تلاش می‌کند در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای نوامبر امسال قیمت بنزین داخلی را پایین بیاورد، ناخوشایند باشد.
 قیمت بنزین در امریکا در هفته‌های اخیر پیوسته کاهش داشته است. به گفته تحلیلگران، عربستان به وضوح پیام داده است که می‌خواهد کف قیمت ۱۰۰ دلار در هر بشکه باشد. مؤسسه انرژی اسپکت نیز اعلام کرده است، بازگشت کامل نفت ایران به بازار ممکن است قیمت نفت را به کمتر از ۸۰ دلار و یا حتی ۷۰ دلار در هر بشکه برساند.

بحران انرژی در اروپا جدی است
پایش بازار نشان می‌دهد که بحران انرژی در اروپا پررنگ‌تر از سایر نقاط دنیاست: اگرچه امروز بیشتر جهان با بهای بالای انرژی دست به گریبان هستند، اما کشورهای ناحیه یورو بیش از سایر نقاط دنیا در منگنه افتاده‌اند و رهبران اروپایی وادار شده‌اند برنامه‌های کمک مالی و تدابیر اضطراری را در نظر گرفته تا مصرف‌کنندگان را از آسیب فشار اقتصادی در زمستان آینده در امان بدارند. بزرگترین مشکل در بازار انرژی اروپا به بهای بالای گاز طبیعی باز می‌گردد که موج نگرانی را در سراسر این قاره به راه انداخته، تورم را افزایش داده، صنایع را مختل کرده و مردم عادی را هنگامی که صورتحساب های برق و گاز خود را می‌بینند، شوکه می‌کند. بهای گاز طبیعی در اروپا، اکنون حدود 10برابر بیشتر از میانگین یک دهه گذشته و حدود 10 برابر گرانتر از بهای آن در ایالات متحده امریکا است.
جنگ روسیه-اوکراین تنها بخشی از علل مشکل است. کریستین لو در بخش دیگری از تحلیل خود بیان می‌کند مشکلات انرژی تنها به جنگ اوکراین محدود نمی‌شود. به عقیده وی روش‌های جایگزین تأمین گاز، گران و پر هزینه هستند. تغییرات اقلیمی رودخانه‌ها را خشک کرده تا حدی که بسیاری از نیروگاه‌های هسته‌ای اروپا از مدار خارج شده‌اند و بیش از یک دهه است که سیاستمداران اروپایی درباره چگونگی درج سازکارهای ضدشوک در سیستم انرژی سردرگم مانده‌اند.
از این‌رو قطع صادرات گاز روسیه باعث چالش در فصل زمستان خواهد شد. ضمن آنکه بدون گاز روسیه، کشورهای اروپایی مجبورند که به واردات گاز مایع شده (ال ان جی) بیشتر به ایالات متحده متکی باشند. صرفه‌جویی راهکار مقابله با وضع موجود است و نیروگاه‌های هسته‌ای راه حل موقت هستند. 
در همین حال، رکود در صنایع و بحران در زندگی خانوارها در پیش روست: روشن نیست که صنایع و خانواده‌ها می‌توانند تا کجا دوام آورند. برای مثال بخش اقتصادی دانشگاه آکسفورد می‌گوید که بخش‌های بزرگی از انگلستان در انتظار تورم دو رقمی ناشی از قیمت‌های فورانی انرژی و پسرفت شدید در برآوردهای تولید ناخالص داخلی است. وضع اروپا هم چندان بهتر نیست. به نظر می‌رسد که بخش صنایع اروپا در ماه های آینده با رکود روبه‌رو شود و خانواده‌ها هم از پیامدهای بحران کنونی در امان نخواهند بود.