اگر تالاب آب نداشته باشد تبعات بسیاری به همراه خواهد داشت موجودیت تالاب میقان در خطر است

ایجاد بندها و سدهای خاکی در حوزه های آبریز بالادست تالاب کویری میقان اراک، حفر بیش از اندازه چاه‌های مجاز و غیرمجاز و برداشت‌های بی‌رویه منابع آبی، ایجاد کشتزارها و مزارع کشاورزی آب بر در اطراف تالاب، از مهم ترین رخداد‌هایی است که به کم آب تر شدن تالاب کویری میقان اراک دامن می‌زند.
به گزارش ایلنا، از سوی دیگر فعالیت های صنعتی از جمله شرکت معدنی املاح ایران برداشت‌های بی‌رویه مواد معدنی از قلب تالاب توسط این شرکت، اکوسیستم منطقه را با چالش مواجه کرده است.
بدون رعایت حق آبه تالاب میقان موجودیت تالاب در خطر است
مدیرعامل موسسه محیط زیستی سبزاندیشان اراک با اشاره به اینکه در خصوص تالاب میقان همواره 2 موضوع باید مدنظر قرار گیرد، گفت: موضوع اول از آنجا که روی سخن در رابطه با تالاب است، در درجه نخست باید به آب تالاب بیندیشیم و بدون رعایت حق آبه تالاب میقان، موجودیت تالاب در خطر است که این موضوع در خصوص همه تالابها موضوعیت دارد. اما موضوع دوم که خاص تالاب میقان است آسیب‌هایی است که به‌واسطه فعالیت‌های شرکت معدنی املاح ایران به تالاب وارد می‌شود.


حمید اخوان در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، افزود: در موضوع آب تالاب نیز از ۲ وجه می‌توان به مسئله نگاه کرد؛ یک وجه مسئله و جنبه طبیعی و اقلیمی و خشکسالی هایی است که با آن مواجه هستیم. تالاب میقان یک تالاب فصلی در اراک است که در طول حیات خود کمابیش با این شرایط وفق پیدا کرده است. به هر حال چالش های اقلیمی از گذشته وجود داشته و همچنان ادامه دارد و بعضاً نیز تشدید شده اما در این شرایط به جای انجام اقدامات حفاظتی بیشتر جهت سازگاری با اقلیم شاهد عوامل دست ساز و مصنوعی هستیم که باعث شده حق آبه طبیعی تالاب نیز از آن دریغ شده و دخالت های انسانی غیرمنطقی و غیرعقلانی موجب تشدید بحران شود.
وی ادامه داد: یکی از عوامل انسانی این است که حق آبه تالاب میقان رعایت نمی شود و بندها و سدهای خاکی در بالادست احداث شده است که تغییراتی را در الگوی مصرف و نوع کاربری های زمین های بالادست ایجاد می کند که برخی از این مصارف نه تنها ضروت ندارد، بلکه از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه نیست. خروجی این فرایند در پایین دست، خشک شدن تالاب میقان اراک است.
مدیرعامل موسسه محیط زیستی سبزاندیشان اراک اظهار داشت: چنین اقدامات دست ساز و دخالت های انسانی در فرایند طبیعی، اکوسیستم تالاب را دچار یک بیماری کرده که می‌خواهند این بیماری را با یک مسکن موقت به نام پساب تصفیه خانه درمان کنند. در صورتی که می دانیم مسکن ها، درمان دائم بیماری نبوده و تنها به صورت موقت و برای تحمل درد در کوتاه مدت مورد استفاده قرار می گیرند. درمان بیماری تالاب میقان فرایند دیگری است و باید با عوامل طبیعی برای آن راهکار دائمی پیدا کرد.
اخوان تصریح کرد: این مسکن خود حتی می تواند مشکلات و آسیبهای جدید نیز به وجود آورد. پساب تصفیه خانه به لحاظ نوع آب و نوع شرایطی که ایجاد می‌کند، متفاوت با شرایط طبیعی است و می تواند اکوسیستم تالاب را دگرگون کند. بنابراین نباید به مسکن دل بست و در درازمدت نسبت به آن اعتیاد پیدا کرد. در این شرایط باید به فکر چاره بود. آسیب دیگر آلودگی آب تصفیه خانه است که می تواند اثرات سوئی داشته باشد. به صورت کلی این رهاسازی آب تصفیه خانه هم از نقطه نظر اثرات اکوسیستمی و هم از جهت آلودگی آب باید مورد مطالعه و بررسی جامع و تخصصی قرار بگیرد و بدون انجام مطالعه به رهاسازی آب تصفیه خانه در تالاب دل خوش نکرد.
وی بیان داشت: در خصوص حق آبه تالاب هم قانون به اندازه کافی وجود دارد و هم برنامه ها و مصوبه های استانی و ملی در دسترس است. در حال حاضر بیش از 5 سال است که هم از تصویب قانون «حفاظت، احیاء و مدیریت تالاب های کشور» و هم از تدوین «سند جامع مدیریت زیست بومی تالاب میقان» می‌گذرد. مطابق قانون یاد شده سازمان حفاظت محیط زیست باید حق آبه تالاب را تعیین کند و وزارت نیرو (در استان آب منطقه‌ای) نیز مکلف است طی برنامه مدون نسبت به تخصیص و تامین حق آبه آن اقدام کند. سند جامع مدیریت تالاب میقان نیز تکالیف مختلف برای دستگاه‌ها تعیین کرده است.
مدیرعامل موسسه محیط زیستی سبزاندیشان اراک در خصوص آسیب های معدن املاح بر تالاب میقان، تاکید کرد: فعالیت های شرکت معدنی املاح نیز خود منجر به تشدید این موضوع و کم آب تر شدن تالاب می گردد، چرا که همان اندک آبی که در دل تالاب و در داخل خلل و فرج خاک وجود دارد، به وسیله چاله هایی که به منظور برداشت مواد معدنی ایجاد می‌شود، زه کش شده و سرعت تبخیر افزایش می یابد و تالاب بیش از پیش خشک و وضعیت بغرنج تر می‌شود. این برداشت ماده معدنی آسیب‌های متفاوت دیگری نیز بر حیات وحش و اکوسیستم منطقه دارد که به دفعات در مورد آن صحبت شده است.
دی مصطفوی در گفت‌وگو با ایلنا افزود: حجم آبی که تالاب میقان به آن نیاز دارد، حدود 30 میلیون مترمکعب در سال است که این آب باید به انواع مختلف تهیه شود. اگر این میزان از حجم آبی که تالاب میقان به آن نیاز دارد، تامین نشود، قطعاً در حوزه مدیریت تالاب میقان و بحث جلوگیری از ریزگردها که از کارکردهای اصلی تالاب است و پایه ریزی در کارکردها را در مجموعه تالاب از دست خواهیم داد.
وی ادامه داد: سهمیه آبی که برای تالاب میقان در نظر گرفته شده است، سهمیه مناسبی نیست. در حال حاضر تنها 200 لیتر بر ثانیه از محل پساب تصفیه خانه شهر اراک برای حق آبه تالاب در نظر گرفته شده که به تالاب منتقل می شود.
.