روزنامه آرمان امروز
1401/06/29
کابوسی به نام بلاتکلیفی در توافق
آرمان امروز|پورحسين: بر کسي پوشيده نيست که مزاياي اقتصادي احياي توافق براي ايران قابل دسترس خواهد بود زيرا اگر تحريم‌هاي ثانويه ايالات متحده عليه ايران برداشته شود، تهران مي‌تواند فروش نفت خود را به فراتر از يک ميليون بشکه در روز برساند. از طرفي ايران مي‌تواند صادرات محصولات پتروشيمي، فولاد و ساير کالاهاي توليدي خود را به صورت قابل ملاحظه‌اي افزايش دهد. ايران همچنين مي‌تواند براي واردات کالاهاي اساسي نظير غذا و دارو مبلغ کمتري را بپردازد و در حوزه ارتقاي سرعت توسعه گام هاي اساسي با برداشته شدن تحريم هاي بانکي و بيمه اي بردارد. امري که با توقف مذاکرات بار ديگر به خطر افتاده و به کابوسي براي توسعه کشور بدل شده است.مرتضي مکي در اين خصوص معتقد است که اگر ايران با غرب به توافق برسد در وهله اول خواهد توانست دوباره به ذخاير ارزي خود دسترسي پيدا کند و از اين منابع براي تثبيت ارزش پول ملي و کمک به مهار تورم در دوره دو ساله باقيمانده از دولت بايدن استفاده کند. حتي اگر اين فرض وجود داشته باشد که تحريم‌ها فقط براي يک دوره چند ساله رفع مي‌شوند، به شرکت‌هاي محلي اجازه داده مي شود تا سرمايه‌گذاري‌هاي طولاني مدتي را انجام دهند و اين فرصت را براي خانوارهاي ايراني فراهم مي‌کند تا پس‌اندازهاي از بين رفته خود را دوباره بازيابند.
سياستگذاران ايراني همچنين بايد ظرفيت‌هاي اقتصادي بلندمدت ايران را در‌نظر بگيرند و بررسي کنند که اگر تحريم‌هاي ثانويه ايالات متحده باقي بماند، اين ظرفيت چگونه تحت تاثير قرار مي‌گيرد. ايران از سال 2012 افت آرامي را در قدرت اقتصادي خود تجربه کرده است. همچنين زيرساخت‌هاي فيزيکي در حال پير شدن هستند که از اثرات تحريم هاست.
اثرات عدم سرمايه‌گذاري کافي و به‌روز نبودن فناوري در ماشين‌هاي قديمي، اتوبوس‌ها، قطارها و هواپيماهايي که ايرانيان را در سراسر کشور جابه‌جا مي‌کنند و همچنين در دستگاه‌هاي صنعتي نظير پمپ‌هاي استخراج نفت، ابزارآلات توليد فولاد و ماشين‌هاي لازم براي توليد برق روز به روز بيشتر نمايان مي‌شود. هر ماشين‌آلات جديدي که در داخل توليد مي‌شود، با الگوگيري از طرح‌هاي قديمي و به‌روز نشده به بازار عرضه مي‌شود و کمبودهايي جدي در زمينه به‌روزرساني فناوري‌هاي حياتي مانند توربين‌هاي بادي و دستگاه‌هاي سي‌تي اسکن وجود دارد. اين نشانه‌ها هر چند حامل اين پيام نيستند که اقتصاد ايران در حال فروپاشي است اما نشان مي‌دهند شکاف و فاصله‌ها ميان اقتصاد ايران و ساير اقتصادهاي منطقه در حال افزايش است.
بايد توجه داشت که علاوه بر لطمات اقتصادي که در پس عدم احياي برجام بوجود مي آيد، در صورت شکست مذاکرات هسته‌اي، ايران به صورت فزاينده‌اي در عرصه بين‌المللي و سياسي نيز منزوي خواهد شد. ايالات متحده و کشورهاي اروپايي نيز انگشت‌شان را به سوي ايران به عنوان تنها مقصر شکست مذاکرات نشانه خواهند گرفت. بر‌خلاف دونالد ترامپ، بايدن از حمايت پايتخت‌هاي اروپايي براي افزايش فشارها عليه ايران برخوردار خواهد بود. همچنين با همکاري و هماهنگي‌ها ميان دو سوي آتلانتيک که در پي حمله روسيه به اوکراين پررنگ‌تر و جدي‌تر هم شده است، ايالات متحده حمايت‌هاي بيشتري را در اروپا براي ايجاد ائتلاف چندجانبه به منظور تحريم ايران خواهد داشت.
برنامه هسته‌اي پيشرفته ايران حتي در حال حاضر نيز از سوي طيف گسترده‌اي از کشورها محکوم شده است. قطعنامه اخير شوراي حکام که به ايران در‌خصوص عدم همکاري با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هشدار مي‌داد و با راي موافق 30 کشور از مجموع 35 کشور به تصويب رسيد، تصوير واضحي از مسيري که در عرصه بين‌المللي پيش روي ايران است، ارايه مي‌دهد. در آن زمان چين و روسيه با قطعنامه مخالفت کردند و هند ترجيح داد در جلسه راي‌گيري حضور نداشته باشد. جايگاه کنوني ايران تفاوت بسيار زيادي با سال 2020 دارد که دولت ترامپ تلاش کرد قطعنامه‌ها و تحريم‌هاي پيشين شوراي امنيت سازمان ملل متحد عليه ايران را دوباره فعال کند. در آن زمان، اعضاي شوراي امنيت شامل متحدان اروپايي امريکا ضربه تحقيرآميزي به واشنگتن وارد کردند اما امروز اين اتفاق نخواهد افتاد و هر لحظه ممکن است که پرونده ايران به شوراي امنيت منتقل شود و ايران ذيل بند 7 منشور ملل متحد قرار گيرد.
از سوي ديگر بي شک فروپاشي توافق هسته‌اي مي‌تواند روابط منطقه‌اي ايران را نيز که دولت ابراهيم رييسي از گسترش آن سخن مي‌گويد، محدود کند. در‌حالي که عربستان سعودي، امارات متحده عربي و عراق ممکن است حتي پس از فروپاشي توافق نيز به دنبال ادامه گفت‌وگوهاي کاهش تنش با تهران باشند، آنها تحت فشار فزاينده‌اي از سوي ايالات متحده براي منزوي کردن ايران قرار خواهند گرفت و انگيزه‌هاي اقتصادي آنان که به تقويت راهبرد ديپلماتيک جديدشان کمک کرده است، از بين مي‌رود و ايران در حوزه منطقه اي نيز نمي تواند توفيقي داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
دستور ویژه رئیس ق‍وه قضائیه درباره پرونده مهسا امینی
نشر حجاب باید ایجابی باشد، نه سلبی
جزئیات مواجهه مهسا امینی با پلیس امنیت اخلاقی
سیگنال‌های آژانس برای بسته شدن سه مکان ادعایی
تظاهرات علیه سلطنت در بریتانیا
6 هزار میلیارد تومان درآمد از پیامک های طلایی
کابوسی به نام بلاتکلیفی در توافق
نوشیدنی محبوب ایرانی‌ها لاکچری شد
زن هفت تیرکش شوهرش را کشت
جزئیات مواجهه مهسا امینی با پلیس امنیت اخلاقی
نوشیدنی محبوب ایرانی‌ها لاکچری شد
دستور ویژه رئیس ق‍وه قضائیه درباره پرونده مهسا امینی
سیگنال‌های آژانس برای بسته شدن سه مکان ادعایی
گل شبدر چه کم از لاله قرمز دارد؟
آیا شکستِ مذاکرات هسته ای قطعی شده است
عربستان چطور از تنش آبی عبور کرد
