احیای برجام تاثیر چندانی در انتخابات آمریکا ندارد

آرمان ملی -  احسان اسقایی: آینده برجام چه خواهد شد؟ این مهم‌ترین سوالی است که در عرصه سیاست خارجی و بین‌المللی با آن روبه‌رو هستیم اما پاسخ به آن نیازمند بررسی دقیق تحولات حوزه بین‌الملل از جنگ اوکراین تا حوادث منطقه و بحث انرژی در اروپا دارد. آمریکا که تا دیروز درصدد احیای برجام و توافق بود به هر دلیلی اکنون دیگر تمایلی به این مساله از خود نشان نمی‌دهد اما در طرف مقابل ایران بارها اعلام کرده که حاضر است به پای میز مذاکره بازگردد و پاسخگوی سوالات آژانس باشد. باید دید در این میان بالاخره تکلیف برجام و سمت‌گیری کشورهای حاضر در این توافق چگونه خواهد شد. در این راستا «آرمان ملی» با قاسم محبعلی، کارشناس مسائل بین‌الملل به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید. 
  اخیرا اخباری مبنی بر مذاکره رئیس آژانس سازمان اتمی ایران با رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد آیا این خبر می‌تواند امیدی برای حل پرونده پادمان و احیای برجام باشد؟
ایران باید به طورمستقیم با آژانس رایزنی کند و درنهایت سوالات آژانس را پاسخ دهد. اگر این اتفاق افتاده باشد، در این صورت می‌توان گفت که گشایش حاصل خواهد شد. البته مساله آژانس و احیا برجام دو بحث جداگانه است اما بازهم به پیشرفت مذاکرات در برجام کمک می‌کند. 
  طی روزهای اخیر طرف مقابل به ویژه آمریکایی‌ها سخن از این مهم به میان آوردند که توافق در کوتاه‌مدت چندان امکان پذیر نیست. از سویی این اعتقاد وجود دارد حتی ممکن است که آمریکایی‌ها همه توانشان را  روی انتخابات بگذارند و بعد از آن بخواهند روی برجام تمرکز کنند، تحلیل‌تان از این مساله چیست؟ 


اگر به نظرخواهی‌ها نگاهی بیندازیم در آمریکا مساله سیاست خارجه در رده هشتم قرار دارد. در این صورت مساله برجام جایگاهی در انتخابات آمریکا ندارد. به همین دلیل هم برجام و انتخابات آمریکا با هم ارتباطی ندارد. در حالی که مساله برجام تاثیری در انتخابات آمریکا ندارد. البته بین دو حزب جمهوریخواه و دموکرات مساله مهم و قابل بحثی است اما در میان رأی دهندگان آمریکایی اولویتی ندارد. از سویی مساله برجام به مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی ارتباط دارد. به همین دلیل اروپایی‌ها بیشتر از آمریکایی به تحقق برجام علاقه‌مند هستند. حتی پیش‌بینی می‌شد که روس‌ها در منطقه موقعیت بهتری دارند اما روسیه دیگر موقعیتش رو به افول است و شرایط به نفع اوکراین رو به تغییر است. بنابراین نیاز به برجام نسبت به گذشته برای کشورهای مقابل کاهش پیدا کرده است.  
  با توجه به اینکه هنوز مساله انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا در میان نیست و مکاتباتی که آمریکایی‌ها با تهران داشتند چرا ایالات متحده به یکباره شرایط را رها کرد و دیگر تمایلی نسبت به توافق نشان نمی‌دهد؟
به دلیل شرایط منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای و همچنین پاسخ‌هایی که ایران به طرف مقابل داد. محاسبه ایران بر این بود که طرف مقابل خیلی به برجام نیاز دارد. در عین حال لابی اسرائیل هم در این مساله موثر بود و آنها هم علاقه‌مند نیستند که برجام با این شرایط به نتیجه برسد. بنابراین با فشاری که لابی اسرائیلی‌ها به آمریکا وارد کردند بدیهی است که ایالات متحده به ویژه بایدن دیگر به مساله برجام علاقه‌مند باشد. چراکه بایدن قبل از این خودش گفت که ما برجام را با همکاری متحدین‌مان پیش می‌بریم و برجام مقدمه‌ای است برای حل اختلافات و مشکلاتی که با ایران داریم. بنابراین آمریکایی‌ها برجام را در خلأ و بدون ارتباط با سایر مسائل احتمالا حل و فصل نخواهند کرد.  آمریکا خواهان بازگشت به برجام با شرایط خودش است. بدیهی است که از منظر تبلیغاتی هزینه‌ها و مسئولیت‌ها را متوجه ایران کند و بگوید ما مشکلی نداریم و این طرف ایرانی است که مشکل دارد. 
  با این تفاسیر اساسا می‌توان آینده‌ای برای برجام متصور بود با توجه به اینکه شکاف موجود میان ایران و آمریکا عمیق شده و هم تهران به اصولش پایبند است و نیز واشنگتن بر سر مسائل و حرف‌هایش مانده است؟
با توجه به  مشکلات اقتصادی دولت بیش از هر زمانی نیاز دارد و کشورهای قدرتمند این مساله را می‌فهمند. 
  با توجه به اینکه آلمان، فرانسه و انگلیس در تلاشند ایران و آمریکا را به اقناع نظر برسانند با این وجود بازهم فکر می‌کنید که اروپا برای مجاب کردن دو کشور قدمی بر نمی‌دارد؟
شرایط در حال تغییر است و باید و منتظر نشست آتی کشورهای اروپایی بود و اینکه آیا ایران را تحریم می‌کنند و یا تحولات اوکراین در نشست آتی اروپا موثر است و یا ایران را متحد روسیه محسوب می‌کنند همه این مسائل در تصمیمات آتی اروپا موثر است. 
  با توجه به اینکه اشاره کردید سیاست خارجه تاثیری در انتخابات پیش‌رو کنگره آمریکا ندارد آیا اگر در انتخابات کنگره تغییراتی ایجاد شود و جمهوریخواهان بر روی کار بیایند تاثیری بر روند برجام نخواهد گذاشت؟
 قطعا تاثیر دارد و جمهوریخواهان اگر در اکثریت قرار بگیرند اجازه بازگشت طرفین به برجام را نخواهند داد.