میانجی‌ها در تلاش برای باز میانجی‌ها در تلاش

سیدجلال ساداتیان تحلیلگر مسائل بین‌الملل غربی‌ها به دنبال این ایده بوده و هستند که اگر شرایط برجام آنطور که مدنظرشان بود پیش نرفت فشارهای خود را از کانال‌های دیگری وارد کنند و آن کانال ولو اینکه می‌گویند همه گزینه‌ها روی میز است اما منظور در شرایط موجود گزینه جنگ نخواهد بود، اما گزینه فشار بیشتر اقتصادی در نظر گرفته خواهد شد. اروپایی‌ها که میانجی این ماجرا شدند همه تلاش‌شان برای این بود که بتوانند برجام را به سرانجام برسانند که از ایران رفع تحریم شود و آنها بتوانند از منابع انرژی ایران اعم از گاز و نفت بهره ببرند و قبل از زمستان این توافق را عملی کنند، اما عصبانیت اروپایی‌ها از این جهت بود که دیدند با همه تلاش‌ها به هر نحوی مساله به نتیجه نرسید. اما آمریکایی‌ها از ابتدا هم بیشتر ملاحظه اسرائیل و لابی صهیونیستی در داخل کشورشان را داشتند که انتخابات پیش‌رو را از دست ندهند و اکثریت‌شان را نبازند، چراکه اگر این اکثریت حتی شکننده را از دست بدهند آن زمان ریاست مجلس را از دست می‌دهند و شرایط بدتری را خواهند داشت. در نتیجه وقتی اروپایی‌ها مطلبی را نوشتند و به ایران دادند؛ ایران نظراتش را بعد از آمریکا اعلام کرد و آنها نیز عباراتی رادر متن قرار دادند که گفته می‌شد روزنه‌هایی در آن متن وجود دارد که اگر بخواهند از تعهداتشان شانه خالی کنند می‌شود، البته ایران نیز متن را محکم کرد تا آنها نتوانند سوء‌استفاده‌ای انجام دهند. قرار بود طی 4 مرحله امتیازات تبادل بشود که از جمله آنها این بود که آمریکایی‌ها توافق را در کنگره به تصویب برسانند که نفر بعدی هم نتواند از برجام خارج شود.  این هم در تعهد هر دو کشور خواهد آمد و هم در سخنرانی آقای بایدن رئیس‌جمهور آمریکا بیاید و هم بیانیه‌ای که وزیر خارجه آقای بلینکن خواهد داد این تعهدات انجام شود، اما بعد آمریکایی‌ها برخلاف حرف‌های قبلی اعلام کردند که نمی‌توانند تضمینی بدهند که رئیس‌جمهور بعدی از برجام خارج نشود. لذا متن پایانی که از سوی غربی‌ها اصلاح شده بود را ایران نپذیرفت و زمانی که ایران اصلاحیه خود را روی این مطلب گذاشت آنها گفتند که این به معنای عدم توافق است. در نتیجه آمریکایی‌ها این رویکرد ایران را غیرسازنده خواند و اروپایی‌ها نیز اظهار یأس کردند از اینکه این مذاکرات به نتیجه برسد. لذا وضعیت به همین شرایط پیش خواهد رفت مگر آنکه میانجی‌ها اعم از عمان یا قطر بتوانند تلاشی را انجام دهند تا کار به سرانجامی برسد. ظاهرا آنها نیز کارهایی را انجام می‌دهند و امیدهایی را هم دادند.