توفان تفرشي در تلويزيون: خود‌كرده را تدبير نيست!

 مناظره مجيد تفرشي، مورخ ايراني مقيم انگليس با ابوالفضل عمومي، نماينده اصولگراي مجلس يازدهم يك بار ديگر به صحنه رويارويي دو گفتمان و دو تفكر بدل شد. مناظره‌اي كه در بطن آن بخشي از حقايق پنهان در جريان اعتراضات اخير مرور و تلاش شد نوري به ابعاد پنهان همه ايراداتي انداخته شود كه زمينه‌ساز شكل‌گيري انتقادات شده‌اند. جان كلام مجيد تفرشي اين بود كه «صداي يك نسل ناديده گرفته شد و اعتراض آنان به نبود يا كمبود فرصت‌هاي برابر است.» وي گفت: در غياب «شفافيت، نظارت، حسابرسي و فقدان يا كمبود فرصت برابر» دو عارضه بروز مي‌كند: اولي نبودِ حسِ تعلق است و ديگري نبودِ حس وفاداري و نتيجه آن گرايش به رسانه‌هاي خارج از كشور است تا صداي خود را در آنها بشنوند و مجالي هم براي گروه‌هاي مزدور و نفوذي فراهم مي‌شود. تفرشي تصريح كرد: نه تنها نخبه‌پروري بيرون حاكميت مختل شده كه نخبه‌پروري درون حاكميت هم ناكارآمد بوده، چراكه به طرفداران حكومت هم فرصت برابر داده نشده است. اين پژوهشگر رسانه محدوديت فعاليت رسانه‌هاي بين‌المللي در ايران را در ترسيم تصوير منفي كنوني از وضعيت كشور بسيار موثر دانست و در عين حال جهت‌گيري خاص رسانه‌هاي فارسي‌زبان را انكار نكرد و به عنوان مثال گفت طي روزهاي اخير بي‌بي‌سي فارسي به خشونت عليه راهپيمايان غير‌ايراني اربعين در لندن هيچ نپرداخت و حتي خبر پربازخورد بركناري وزير خزانه‌داري بريتانيا و نطق نخست‌وزير -ليز تراس- هم انعكاسي نداشت اما اين واقعيت‌ها سبب نمي‌شود چشم خود را به روي كاستي‌هاي صدا و سيما ببنديم. اگر ايران اينترنشنال چنان درباره اعتراضات اين‌گونه و شبانه‌روز خبررساني مي‌كند، صدا و سيما هم به گونه‌اي بي‌اعتناست كه گويي همه ‌چيز امن و امان است. مجيد تفرشي يادآور شد: اگر بي‌بي‌سي فارسي موضع دارد ادبيات صدا و سيماي ما هم اين است: «باراك اوباما رييس‌جمهوري به ظاهر سياهپوست امريكا» و گويي خود را رنگ كرده و سياهپوست شده و قبلا نبوده است! ابوالفضل عمويي هم پاره‌اي انتقادها به صدا و سيما را وارد دانست و گفت: فتوشاپي كه روي آرم باشگاه آ.ث.رم انجام دادند (‌پوشاندن پستان گاو در لوگوي آن) اسباب مضحكه شد. نكته بارز در سخنان تفرشي تاكيد بر اين بود كه توجه به رسانه‌هاي خارجي به سياست‌هاي داخلي بستگي دارد كما اينكه در دو دوره بسيار كم شد. يكي دوران رياست‌جمهوري خاتمي و ديگري دوره برجام در دولت روحاني و قبل از خروج ترامپ از توافق. صحبت كه به برجام رسيد تاريخ‌نگار صريح‌اللهجه سفره دل را گشود و به تندي از برنامه‌هاي صدا وسيما عليه برجام انتقاد كرد و گفت: «سريال گاندو را شبكه 10 اسراييل بايد مي‌ساخت نه تلويزيون جمهوري اسلامي تا در آن بزرگ‌ترين دستاورد بين‌المللي تاريخ معاصر را زيرسوال ببرند.» او تلقي دولت‌هاي احمدي‌نژاد و روحاني و دولت فعلي از ديپلماسي عمومي را نادرست خواند و به حسين موسويان اشاره كرد كه به باور او يك تنه در امريكا نقش يك بنياد را ايفا مي‌كند، اما در ايران انواع تهمت‌ها به جانب او سرازير شد و به جاي حمايت غيرمستقيم خيال مي‌كنند ديپلماسي عمومي يعني اين را هم دولتي و حكومتي كنند.
 تفرشي تصريح كرد: با سياست كره‌شمالي نمي‌توان كره‌جنوبي ساخت يا نمي‌توان به رضا شاه فحش داد ولي مشكلات را به شيوه او حل كرد. با برخي دست‌اندركاران كه صحبت مي‌كنم، مي‌گويند: «ما اشتباه شاه را تكرار نمي‌كنيم كه شل گرفت و امتياز داد و در نتيجه سقوط كرد. اين درحالي است كه سقوط شاه به خاطر اين نبود كه امتياز داد. براي اين بود كه دير امتياز داد.»
وي در بخش ديگري از سخنان خود و در اشاره به لزوم جلب افكار عمومي و اصلاح رويه‌ها دو مثال متاخر و ملموس آورد: يكي كاهش محبوبيت ملكه بريتانيا پس از مرگ پرنسس دايانا كه سبب شد از 1997 تا 2012 و طي 15 سال تلاش كنند چهره‌اي مردمي از او ترسيم كنند و خود ملكه هم عذرخواهي كند و با برگزاري المپيك لندن محبوبيت بازگشت. مثال دوم هم تلاش‌هاي سه ساله اخير پس از مرگ جمال قاشقجي روزنامه‌نگار و تحليلگر در عربستان سعودي است كه به وجهه اين دولت به‌شدت آسيب رسانده بود و اكنون تا حد زيادي ترميم شده است. اينجا اما ميانجي‌ها حذف شده‌اند و حتي به حسن روحاني و علي لاريجاني هم اين امكان داده نمي‌شود و نامه محمدجواد حجتي كرماني به رهبري را نمونه‌اي از نقشي دانست كه نسل ميانجي مي‌تواند ايفا كند. از نكات جالب توجه اين برنامه اشاره اوليه مجيد تفرشي به اين موضوع بود كه آقاي عمويي را از آنجا مي‌شناسد كه مقاله او براي همشهري ديپلماتيك را سانسور كرد و مجال نشر نداد در حالي كه به همشهري آنلاين با مديريت دكتر يونس شكرخواه سپرد و منتشر كرد و بارها نقل شده و مورد استناد قرا گرفته، چراكه استاد روزنامه‌نگاري با كار رسانه‌اي آشناست. تاكيدات مكرر نماينده اصولگراي مجلس انقلابي بر ملي‌گرايي هم اين پرسش را در ذهن مخاطبان ايجاد مي‌كرد كه از كي اين همه ملي‌گرايي ستودني شده و اگر بايد به هخامنشيان پرداخت و از ملي‌گرايي گفت چرا در صدا و سيما رعايت نمي‌شود و چرا تا احساس مي‌كنند كار 
گره خورده سراغ اين مضامين مي‌روند. وقتي هم به صندوق و انتخابات به عنوان راهكار اشاره كرد، تفرشي گفت: البته اگر امكان انتخاب و رقابتي فراهم باشد.