تيم فراموش‌شده جام جهاني

اميررضا  احمدي
شايد وقتي در سال 2010، نام قطر از پاكت ميزبان جام جهاني 2022 بيرون آمد، خوش‌بين‌ترين هوادار فوتبال هم فكرش را نمي‌كرد كه اين رويداد بتواند تا اين اندازه درخشان در قطر برگزار شود. سوت آغاز جام جهاني در حالي از امروز در قطر به صدا 
در مي‌آيد كه اين كشور عربي، قرار است يك جام جهاني كاملا متفاوت از گذشته را روي پرده نمايش ببرد و همين موضوع باعث شده تا نگاه‌هاي زيادي به اين كشور خيره شود.
دقيقا 47 سال پيش، وقتي كه در تهران كلنگ يكي از بزرگ‌ترين ورزشگاه‌هاي قاره آسيا بر زمين زده شد و در روزهايي كه ايران به راحتي ميزبان بازي‌هاي آسيايي مي‌شد يا جزو نامزدهاي ميزباني جام جهاني، قطري‌ها تازه جشن استقلال گرفته بودند؛ آن روزها خبري از امكانات سرشار امروز نبود اما برنامه‌ريزي درست، استفاده صحيح از منابع عظيم و حركت به سوي اقتصاد پويا باعث شد تا قطر به جايگاهي برسد كه در بين كشورهايي همچون امريكا، كره‌جنوبي و... به عنوان ميزبان مهم‌ترين فستيوال فوتبالي دنيا انتخاب شود. حالا و در آستانه شروع جام جهاني قطر، نگاهي مي‌اندازيم به مهم‌ترين و برجسته‌ترين نكات اين رقابت‌ها؛ مسابقاتي كه اگرچه در گذشته هم به ميزباني مشترك كره‌جنوبي و ژاپن در آسيا برگزار شده، اما اين دوره رنگ و لعاب ديگري دارد و ميزبان با وجود انتقادات مختلف، همه‌ چيز را براي يك رويداد جهاني فراهم كرده است.
سود اقتصادي سرشار
مطمئنا مهم‌ترين موضوعي كه مي‌تواند هر كشوري را براي ميزباني از تورنمنت‌هاي مهمي همچون جام جهاني و المپيك ترغيب كند، سود اقتصادي سرشاري است كه نصيب كشور ميزبان مي‌شود؛ برگزاري يك رويداد فوتبالي كه از لنز دوربين‌هاي سراسر دنيا پنهان نيست، مسابقاتي كه فينال آن مي‌تواند جمعيتي قريب به يك ميليارد نفر را جذب خود كند و از طرفي يك سكوي پرتاب بلند براي معرفي كشور ميزبان به دنيا باشد، مطمئنا آورده‌هاي مالي زيادي دارد. با اين وجود جام جهاني 2022، گران‌ترين دوره در همه ادوار اين مسابقات است. ميزبان اين دوره از مسابقات رقمي بين 220 تا 250 ميليارد دلار هزينه كرده كه همين رقم گزاف، اين مسابقات را در صدر گران‌ترين ادوار جام جهاني فوتبال قرار داده؛ اينها در‌حالي است كه جام جهاني برزيل با 15 ميليارد و جام جهاني روسيه با رقمي نزديك به 12 ميليارد دلار برگزار شدند و همين آمار حكايت از هزينه 20 برابري قطري‌ها نسبت به ساير كشور‌ها دارد. در كنار اين مخارج اما مطمئنا بخش اعظمي از اين زيرساخت‌ها براي كشور قطر باقي ماند و كاربرد آن معطوف به جام جهاني نيست، از طرفي سران اين كشور نشان داده‌اند كه بلندپروازي‌هاي‌شان هميشه نتيجه داده و پس از آنكه كمپ اسپاير به يكي از مراكز تمريني تيم‌هاي بزرگ دنيا تبديل شد، مطمئنا برنامه‌هاي گسترده‌اي دارند تا پس از جام جهاني بتوانند در جذب گردشگران اروپايي به سواحل و بنادر خود و ميزباني از تيم‌هاي اروپايي در ورزشگاه‌ها و... عمل كنند.


برنامه بلندمدت شيوخ عرب براي توسعه از دل جام جهاني
بي‌شك ديگر امروز نمي‌توان كليشه قديمي و بي‌معني شيوخ عرب پولدار كه از ثروت بادآورده نفت و گاز بهره‌مند هستند را براي مديران كشورهاي قطر، امارات، بحرين و... به كار برد.
در مستند «منچسترسيتي همه يا هيچ»، درباره اين باشگاه به خوبي مي‌توان ديد كه خلدون مبارك، كليشه يك عرب پولدار و برخوردار از نفت و گاز را كنار مي‌زند. يك مدير جنتلمن، با سواد و آگاه كه در يكي از بزرگ‌ترين باشگاه‌هاي دنيا مديريت مي‌كند. اين موضوع در پاري‌سن‌ژرمن هم صدق مي‌كند. همين موضوع مي‌تواند به خوبي گواهي بر برنامه‌ريزي صحيح، هزينه مناسب و پيشرفت بالاي قطر براي برگزاري جام جهاني باشد؛ برنامه‌اي كه مي‌تواند به توسعه بلندمدت اين كشور منجر شود و تنها در فستيوالي يك ماهه خلاصه نشود.
با نگاهي به ريز جزييات مخارج قطر براي ميزباني از جام جهاني، مي‌توان به صحت اين موضوع پي برد كه ميزبان برنامه‌اي بلندمدت براي توسعه دارد و همه پول‌ها را صرف فوتبال نكرده؛ از حجم مبلغي كه ذكر شد، تنها ده ميليارد دلار براي ساخت هشت استاديوم فوتبال خرج شده و بقيه آن صرف مواردي مانند بازسازي كامل شهر دوحه، ساخت تقريبا صد هتل جديد، توسعه بنادر، توسعه مبلمان شهري، ايجاد مكان‌هاي تفريحي و گردشگري، موزه و... شده است.
امكانات قطر براي رفاه بازيكنان و هواداران
مطمئنا كشوري كه براي ميزباني جام جهاني تا اين اندازه دست به جيب شده و به قول معروف كشورش را كوبيده و از نو ساخته، نمي‌خواهد خاطرات بدي در ذهن هواداران و تيم‌ها ثبت كند. اگرچه دولت قطر محدوديت‌هاي خاصي را براي هواداران و فوتباليست‌ها درنظر گرفته كه مانند آن در دوره‌هاي قبل كمتر بوده يا نبوده، اما امكانات و برنامه‌هاي جانبي اين كشور در طول برگزاري جام جهاني مي‌تواند خاطراتي درخشان را از اين كشور در ذهن همه به ثبت برساند. در واقع مسابقات جام جهاني قطر، قرار است با برگزاري 64 مسابقه در 8 ورزشگاه برگزار شود. از سوي ديگر آنها براي مقابله با گرماي بالا -موضوعي كه از ابتدا مورد انتقاد بود و باعث شد جام جهاني در زمستان برگزار شود- امكاناتي خاص را در ورزشگاه‌ها تعبيه كرده‌اند تا دماي هوا را در حدود 26 درجه حفظ كند و مسابقات در شرايط عادي برگزار شود، بدون احساس گرماي سوزان قطر! جدا از ميزباني بازي‌ها و هتل‌هايي كه براي اسكان افراد درنظر گرفته شده، در روزهاي گذشته دو كشتي كروز نيز در بنادر قطر پهلو گرفتند تا يك تجربه خاص را براي طرفداران فوتبال فراهم كنند.
دو هتل- كشتي «MSC World Europa» و «MSC Poesia» دو كشتي كروز هستند كه در بندر دوحه پهلو گرفته‌اند. اين دو كشتي در مجموع چهار هزار اتاق دارند و ظرفيت ميزباني از ۹۴۰۰ طرفدار فوتبال را خواهند داشت. در واقع از همان روزهاي نخست، دلهره‌هايي مبني بر چگونگي اسكان هواداران فوتبال در قطر وجود داشت و اين كشور با چالش اقامتگاه همراه بود و درحالي كه پيش‌بيني مي‌شود ۱،۲ ميليون نفر براي تماشاي مسابقات جام جهاني وارد اين كشور شوند، استفاده از دو كروز بزرگ، بخش زيادي از دغدغه‌هاي مرتبط با اقامت را براي مسوولان قطري برطرف كرده است. اين دو هتل-كشتي تفريحي همچنين قرار است انواع مختلفي از اتاق‌ها را ارايه ‌دهند، از اتاق‌هاي سنتي با ديد اقيانوس تا اتاق‌هاي بالكن‌دار و سوييت‌هاي مجلل، سالن‌هاي متعدد غذاخوري و برنامه‌هاي سرگرمي متنوع براي همه سن‌ها. كشتي تفريحي- اقامتي
 the msc poesia نيز هتلي چهار ستاره با ۱۲۶۵ اتاق با سه استخر مجزا، مركز اسپا و سلامت، سينماي كنار استخر، زمين تنيس و بسكتبال، چهار رستوران بزرگ و ۱۵ سالن براي برگزاري رويدادهاست. ساعت پذيرش در اين هتل-كشتي نيز ۱۱ صبح و ۳ بعدازظهر است.
 اين مجموعه يك تجربه اقامتي بي‌نظير را براي طرفداران جام جهاني فوتبال در قطر ارايه مي‌دهد و انواع مختلفي از گزينه‌هاي اقامتي، از اتاق‌هاي رو به بندر و اقيانوس گرفته تا اتاق‌هاي بالكن‌دار و سوييت را دراختيار مسافران جام جهاني قرار مي‌دهد. اما كشتي‌ مدرن و پيشرفته
 the msc world europa كه پيش از اين در بندر دوحه پهلو گرفته است، در واقع هتلي ۵ ستاره با ۲۶۳۳ اتاق، شش استخر، مركز آب‌گرم و سلامتي، مركز خريد، ۱۳ سالن غذاخوري و بيش از ۳۰ سالن مجزا براي برگزاري رويدادهاست. اين هتل-‌كشتي كاملا جديد با طراحي و فناوري پيشگامانه است كه تجربه مهمان‌نوازي منحصر به فردي را براي طرفداران جام جهاني در قطر با گردشگاهي چشمگير در فضاي باز و طيف گسترده‌اي از گزينه‌هاي اقامتي ارايه مي‌دهد.
هزينه هر شب اقامت در هتل-‌كشتي مدرن كه براي ساخت آن يك ميليارد دلار صرف شده، از ۳۴۷ دلار (حدود ۱۱ ميليون و ۴۰۰ هزار تومان) آغاز مي‌شود.
علاوه بر اينها، قطري‌ها برنامه گسترده‌اي براي برگزاري جشن‌هاي خياباني، كنسرت‌هاي مختلف، تورهاي صحراگردي و كويرگردي و استفاده از طبيعت كويري اين كشور براي ميهمانان جام جهاني دارند. همچنين علاوه بر هتل‌ها و كشتي‌ها، كمپ‌هاي صحرايي در اين كشور احداث شده كه تماشاگران مي‌توانند در آنجا هم اسكان يابند.
روي ديگر سكه؛ محدوديت‌هاي عجيب!
با همه اوصاف و دورنماي زيبايي كه مي‌توان از برگزاري يك تورنمنت فوتبالي در حاشيه خليج‌فارس ترسيم كرد، اما جام جهاني قطر محدوديت‌هاي مختلفي دارد كه نمي‌توان به راحتي از آنها عبور كرد؛ محدوديت‌هايي كه داد كشورهاي اروپايي را در آورده و ممكن است حتي براي‌شان دردسرساز شود. 
مسوولان اين كشور چندي پيش درباره پوشش افراد براي تردد در اين كشور تذكر داده بودند. 
طبق اعلام اين كشور، مسافران تا زماني كه به سنت و فرهنگ اين كشور احترام بگذارند، مي‌توانند آزادانه در آن تردد كنند. 
پوشش مناسب براي زنان و مردان توسط مسوولان اين كشور به صورت كامل شرح داده شده است. خانم‌ها بايد خود را از بخش شانه تا پايين زانو بپوشانند. همچنين پوشش آقايان بايد شامل لباس‌هاي آستين بلند و پوشش پا تا زير زانو باشد.  همچنين قطر اعلام كرده كه نمايش محبت در مكان‌هاي عمومي ممنوع است. در واقع در اين كشور، شما اين امكان كه بخواهيد به معشوقه خود ابراز علاقه كنيد، وجود ندارد. هيچ استثنايي براي سن، جنسيت، رابطه شما با شخص ديگر يا موارد ديگر وجود ندارد و در صورت گزارش، پليس شما را دستگير مي‌كند. علاوه بر اين، هرگونه روابط خارج از پيوند زناشويي مثل رابطه جنسي يا حتي لمس دست جنس مخالف، جرم محسوب مي‌شود. همچنين اين كشور اعلام كرده كه ورود همجنس‌گرايان به اين كشور، اكيدا ممنوع است.
جامي با طعم خون؟
در كنار همه نقاط تاريك و روشن جام جهاني 2022 كه مي‌تواند آن را به يك رويداد خاطره‌انگيز تبديل كند، مهم‌ترين لكه سياهي كه براي هميشه بر پيشاني اين مسابقات مي‌ماند، جان‌هايي است كه قرباني برگزاري اين تورنمنت فوتبالي شد. براساس آمار‌هاي اعلامي قريب به 6500 كارگر در جريان ساخت و ساز‌ها و فعاليت‌هاي قطر براي ميزباني جام جهاني كشته شده‌اند و همين موضوع مي‌تواند تاريك‌ترين نكته جام جهاني باشد. موضوعي كه در دو، سه سال اخير حسابي آنها را سيبل انتقادات كرده و گروه‌هاي حقوق بشري هم حسابي به آنها تاخته‌اند. از طرفي همين موضوع باعث نگراني قطري‌ها شده كه ممكن است در جريان برگزاري اين رقابت‌ها، گروه‌ها و فعالان حقوق بشري در ورزشگاه‌ها و شهرهاي اين كشور در حمايت از كارگران فعاليت كنند و همين موضوع مي‌تواند براي آنها دردسرساز شود.