تسویه بدهی گازی عراق به ایران


گروه نفت و انرژی: بیستم تیرماه سال جاری بود که عادل کریم، سرپرست وزارت برق عراق با تأکید بر تصفیه کامل بدهی های عراق به ایران بابت خرید گاز، گفت که مبالغ مربوط به واردات گاز از ایران ماهانه پرداخت می شود. حالا کمتر از 150 روز از این صحبت ها گذشته و سرانجام جواد اوجی، وزارت نفت اعلام کرده است که عراق دیگر بدهی گازی به ایران ندارد و این بدهی ها تسویه شده است.
پیش از آن و اواخر خردادماه بود که وزارت برق عراق اعلام کرد که عملیات پرداخت بدهی واردات گاز از ایران را به تهران آغاز کرده و در همین حال عراق به روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز نیازمند است. از بهمن سال گذشته مذاکرات متعددی میان برخی کشورها از جمله قطر برای تامین گاز عراق آغاز شده بود. مذاکراتی که به نظر می رسد تا اندازه زیادی به نتیجه رسیده و آنطور که برخی کارشناسان می گویند قطر توانسته جایگزین ایران برای تامین گاز عراق شود.
عراق برای دریافت گاز از قطر دو مسیر را در نظر دارد ابتدا انتقال به صورت ال‌ان‌جی و تانکرهای قطری به سمت پایانه‌های ام‌القصر عراق است که باید تاسیسات بوجود بیاید و گاز از این پایانه از طریق خطوط انتقال به سمت نیروگاه‌های عراق ارسال شود و اگر قرار باشد این توافق در پریود زمانی بلندمدت بین عراق و قطر جاری باشد لازمه آن انتقال از طریق خطوط لوله است که باید از خاک شبه جزیره عربستان و سپس عراق عبور کند؛ یا اینکه از مسیر کویت به جنوب عراق ارسال شود که در این پروژه کویت هم ذینع خواهد بود. بنابراین احداث خط لوله علاوه بر نیاز به توافق عراق و قطر توافقی هم باید میان ضلع سوم ماجرا یعنی عربستان صورت گیرد. با توجه به تنش و چالشی که چند وقت گذشته بین قطر و عربستان، امارات، بحرین و مصر وجود داشت این امکان وجود نداشت، اما اکنون با مصالحه چالش انتقال خطوط از مسیر عربستان برداشته شده و این امر امکانپذیر شده است.
پیش از این وزارت برق عراق اعلام کرده بود که پرداخت بدهی گازی ایران از محل استقراض داخلی از بانک تجارت عراق و سپرده وزارت دارایی عراق در صندوق اعتباری فراهم شده است. پارلمان عراق نیز همان روزها قانون امنیت غذایی را تصویب کرده بود و در قالب آن طرح، ۴ هزار میلیارد دینار به وزارت برق برای پرداخت بدهی‌های واردات گاز ایران اختصاص یافته است. پس از آن جلسات و دیدارهایی نیز با وزارت نقت ایران و شرکت گاز (شرکت ملی گاز ایران) برگزار شد تا سطح تزریق گاز به عراق با هدف تقویت توان شبکه ملی بیشتر شود. عراق از گاز صادراتی ایران عمدتا در سوخت نیروگاه‌های برق و برای تولید انرژی الکتریکی استفاده می‌کند. عراق در حال حاضر به ۵۰ تا ۵۵ میلیون مترمکعب گاز در روز نیاز دارد.



عراق از یک مشکل بزرگ در تامین برق رنج می‌برد و برق در بسیاری از شهرهای عراق به ویژه در تابستان که دمای هوا به ۵۰ درجه می‌رسد به صورت شبه دائمی قطع می‌شود. عراق، سالانه به ۳۵ هزار مگاوات برق نیاز دارد این در حالی است که هر سال یک هزار و ۵۰۰ مگاوات نیز به این احتیاج افزوده می‌شود. عراق امسال ۴ هزار مگاوات به ظرفیت تولید خود خواهد افزود. همچنین قراردادهایی برای تولید ۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات از طریق انرژی خورشیدی امضا کرده است.
خردادماه سال جاری، جواد اوجی، وزیر نفت ایران با انتشار توئیتی اعلام کرده بود که با دیپلماسی فعال انرژی و پس از چند ماه مذاکره، 1.6 میلیارد دلار طلب معوق سال‌های گذشته بابت صادرات گاز به عراق وصول شد. پیش از آن نیز احمد موسی، سخنگوی وزارت برق عراق، اعلام کرد که دولت عراق روند پرداخت بدهی‌های خود به ایران بابت خرید گاز در سال 2020 را آغاز کرده است. این مقام مسئول در حوزه انرژی کشور عراق همچنین گفت که این اموال از طریق دریافت قرض از بانک تجاری عراق پرداخت شده است که از طریق قانون امنیت غذایی تأدیه خواهد شد. سخنگوی وزارت برق عراق همچنین خاطرنشان کرده بود که هم‌زمان مذاکرات و دیدارهایی با مقامات وزارت نیرو و شرکت گاز ایران برای افزایش حجم صادرات گاز به عراق جریان دارد. در همین حال روز گذشته وزیر نفت دولت سیزدهم گفت: سال گذشته و امسال در رابطه با وصول مطالبات خود، بخصوص مطالبات صادرات نفت و گاز به عراق، همه معوقات را دریافت کردیم و تقریبا همه مطالبات به روز است. جواد اوجی در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران گفت: با آغاز دولت سیزدهم، وزارت نفت از تمام ظرفیت‌ها خود استفاده کرده و با استفاده از دیپلماسی قوی انرژی با بسیاری از کشورهابه خصوص کشورهای آمریکای لاتین، هم قراردادهای فروش نفت و هم قراردادهای پالایشگاه‌ها فراسررمینی امضا کرده است. وزیر نفت با اشاره به وصول مطالبات وزارت نفت از دیگر کشورها اضافه کرد: سال گذشته و امسال در رابطه با وصول مطالبات خود، بخصوص مطالبات صادرات نفت و گاز به عراق، همه معوقات را دریافت کردیم.