بی‌تفاوتی دیپلماسی ایران

سیاوش پورعلی
مواضع و تهدیدات «الهام علی‌اف» همواره بر گرفته از سیاسیت‌های کشورهای فرامنطقه‌ای است که از این طریق با هدف ایجاد شکاف بین ایران و آذربایجان برنامه‌ریزی و اقدام می‌کنند. اگر بخواهیم کمی به عقب باز گردیم خواهیم دید که روابط شهروندان و همچنین مسئولان سیاسی ایران و جمهوری آذربایجان باتوجه به اشتراکات «مذهبی»، «قومی» و ... در بهترین وضعیت قرار داشت ولی حالا مشاهده می‌کنیم هرچه مسئولان ایران خود را در مقابل آذربایجان خون‌سرد و بی‌تفاوت نشان می‌دهند، ولی در مقابل مسئولان این کشور به ادعاهای اعمالی و اعلامی خود در تقابل با ایران ادامه می‌دهند و هربار رسانه‌های ایران در واکنش به این اظهارات نسنجیده موضع می‌گیرند، با انتقاد آذربایجانی‌ها روبه‌رو می‌شوند. در این خصوص سوالی که همواره ذهن‌ها را درگیر می‌کند این است که الهام علی‌اف که در مورد ایران با پدر خود یعنی «حیدر علی‌اف» تفاوت بسیاری دارد، در تقابل با ایران چه هدفی را دنبال می‌کند؟ در این مورد برخی اظهارت نشان می‌دهد که حالا الهام به تریبونی برای دیگر کشورها از جمله «ترکیه» و «اسرائیل» تبدیل شده است. اگر چه ایران به‌دلیل تحریم‌ها وضعیت اقتصادی مناسبی ندارد ولی در آن سوی مرزها و در جمهوری آذربایجان وضعیت اقتصادی مناسبی وجود ندارد. هفته گذشته پارلمان جمهوری آذربایجان طرح افتتاح «سفارتخانه در تل‌آویو» و ارتقای روابط با اسرائیل را تصویب کرد. این اجازه مجلس نشان داد که علی‌اف نه تنها در کلام و بازی‌های رسانه‌ای قصد تقابل با ایران را دارد بلکه در عمل هم روندی را پیش گرفته است که هرچه بیشتر از ایران فاصله بگیرد. روابط نزدیک جمهوری آذربایجان و اسرائیل که به نوعی خط قرمز ایران محسوب می‌شود می‌تواند تبعات زیادی برای همسایه شمالی داشته باشد. عدم اهمیت دادن مقامات جمهوری اسلامی به وضعیت جمهوری آذربایجان باعث شده است که آغوش باز اسرائیل برای در بر گرفتن این کشور به اندازه کافی برای علی‌اف و همکارانش جذابیت داشته است که مقامات این کشور بخواهند قید روابط با ایران را بزنند. در واقع باید اینگونه گفت که ضعف دستگاه دیپلماسی ایران در مورد روابط با همسایه‌ها  باعث افزایش نفوذ اسرائیل در منطقه شده است. کشیده شدن همسایه شمالی، (که روزی در نقشه این کشور جای داشت و همچنان آداب و رسوم مشترک بسیاری دارند) به سمت مخالفان منطقه‌ای ایران باعث افزایش شکاف این دو کشور خواهد شد و در ادامه باغبار آلودتر شدن رابط، شاهد رخ‌ دادهای غیر قابل پیش‌بینی خواهیم بود. مقامات جمهوری اسلامی ایران هنوز به عادی‌سازی روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل واکنشی نشان نداده است.