تقدم ارائه بودجه 1402 بر برنامه هفتم

گروه سیاسی/ سومین جلسه مشترک دولت سیزدهم و مجلس یازدهم، روز گذشته به میزبانی بهارستان و به صورت غیر‌علنی برگزار شد. محتوای گزارش‌های منتشر شده از این نشست حاکی از گسترش همکاری‌ها، افزایش تفاهم‌ها و در نهایت تفاهم برای حل چالش‌های پیش‌رو است. از جمله نشانه‌های این ادعا، این واقعیت است که در این جلسه، سرانجام تکلیف تقدم داشتن لایحه بودجه یا لایحه برنامه هفتم مشخص شد و تصمیم بر آن شد که ابتدا لایحه بودجه سال 1402 از سوی دولت به مجلس ارائه شده و در فرصت مقتضی و پس از کار کارشناسی کافی، لایحه برنامه هفتم توسعه نیز به بهارستان تقدیم شود. البته اعضای دو قوه، بویژه رئیس جمهور بر این مسأله تأکید داشتند که در بررسی لایحه بودجه، باید سیاست‌های کلی برنامه هفتم، ابلاغی از سوی رهبرانقلاب مبنای بررسی سند مالی سال آینده کشور قرار بگیرد.
7 نفر از دولت، 7 نفر از مجلس
در جلسه روز گذشته، علاوه بر رئیس جمهور و رئیس مجلس، اعضای دیگر دو قوه نیز دیدگاه‌های خود را مطرح کردند. وزرای اطلاعات، صمت، بهداشت و اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و معاون اجرایی رئیس جمهور از سوی دولت و 6 نفر عضو خانه ملت به نمایندگی از مجلس، نقطه نظرات خود را درباره مسائل مختلف کشور ایراد کردند. براساس این تنوع، تقریباً موضوعی از مسائل دارای اولویت کشور نماند که روز گذشته در جلسه مشترک اعضای دولت قوه مجریه و مقننه، به میان کشیده نشده و درباره آن بحث نشده باشد. چالش‌هایی چون کمبود دارو تا نقدینگی و تورم و البته اغتشاشات اخیر مهم‌ترین مباحث مطروحه و در نهایت ترسیم چشم‌انداز اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیش روی کشور، مهم‌ترین یافته‌های این نشست مشترک بود.
محورهای سخنان رئیس جمهور


سیدنظام‌الدین موسوی، عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گزارشی از این نشست، به محتوای سخنان رئیس جمهور اشاره کرد که خدمتگزاری مشترک مجلس و دولت، بیان دیدگاه درباره لایحه بودجه ۱۴۰۲ به همراه بازخوانی مسائل مربوط به لایحه بودجه سال گذشته، تمرکززدایی و عدالت‌محوری در استان‌ها و توجه به سیاست‌های حوزه ابلاغیه رهبری در برنامه هفتم از جمله محورهای مورد بحث و تأکید آیت‌الله رئیسی بود.
با این همه، اظهارات نقدعلی، نماینده خمینی‌شهر زوایای دیگری از سخنان رئیس جمهور در این نشست را روشن کرد، زوایایی که نشان می‌دهد در این جلسه، دیدگاه‌های اصلاحی آیت‌الله رئیسی، هم درباره رابطه دولت و مجلس و هم تدوین و تصویب بودجه سال آینده مطرح شده است. به گزارش این نماینده، توجه ویژه به فرهنگ، دین و آموزش، عدالت در پرداخت‌ها، رفع تبعیض و تحقق عدالت به عنوان سند بالادستی در برنامه هفتم، از محورهای مهم سخنان رئیس جمهور بود.
وی اشاره کرد که رئیس جمهور بر لزوم تشکیل صندوق عدالت و پیشرفت به عنوان محور ایجاد گشایش در استان‌ها تأکید داشت؛ صندوقی که در نهایت تشکیل آن در بودجه ۱۴۰۱ در مجلس به تصویب نرسید. نقدعلی با اشاره به اینکه آیت‌الله رئیسی بر بکارگیری نیروهای پاکدست و تحمل نکردن افراد خاطی در دولت تأکید دارد، اضافه کرد: رئیس جمهور خواستار انصاف نمایندگان در قضاوت‌ها نسبت به عملکرد وزرا و مدیران استان شد و در عین حال تذکر و مشورت نمایندگان را فرصتی مغتنم دانست.وی پیگیری مصوبات سفرهای استانی را از دیگر تأکیدات رئیس جمهور برشمرد و افزود: آیت‌الله رئیسی معتقد بود، برخی تصمیمات غلط در کمیسیون‌ها و یا صحن علنی مجلس در کوتاه مدت و یا بلندمدت امکان دارد برای نظام هزینه‌های غیرقابل تحمل داشته باشد. به گفته این عضو کمیسیون کشاورزی، آیت‌الله رئیسی به مسأله نوع ارتباط نمایندگان و وزرا هم اشاراتی داشت. وی گفت: رئیس جمهور معتقد بودند که مشورت با نمایندگان برای انتصابات و معرفی گزینه‌ها راه و کانالی برای شناسایی استعدادهای خوب است اما بعد از انتخاب مسئولان باید دست آنان برای انتخاب و انتصاب مدیران پایین‌دستی باز باشد که روالی منطقی و قانونی است. بر این اساس، رئیس جمهور از نمایندگان تقاضا کرد بعد از معرفی گزینه‌ها و مدیران، اصرار بر انتصاب نداشته باشند و اتخاذ تصمیم نهایی را بر عهده مسئول مربوطه بگذارند.
مسائل بررسی شده چه بود؟
همچنین سیدنظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس در بخش دیگری از گزارش خود، اشاره کرد که در این نشست، مسائل متنوعی از پیگیری سفرهای استانی و مصوبات آن، تا عدالت در پرداخت‌ها در بودجه سال 1402 مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. وی خاطرنشان کرد: مجلس و دولت تأکید دارند که برنامه هفتم توسعه باید با نگاه مسأله‌محوری تدوین شده تا به صورت ۱۰۰ درصد تحقق یابد و در بدبینانه‌ترین حالت حداقل ۸۰ درصد محقق شود.
موسوی در همین رابطه اضافه کرد که براساس اعلام رئیس سازمان برنامه و بودجه، بعد از تدوین و ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ بلافاصله برنامه هفتم تدوین و به مجلس می‌آید و قطعاً هر دو مسأله‌محور خواهد بود.
وی همچنین با بیان اینکه در این نشست گزارش خوبی پیرامون سفرهای استانی ارائه و شاخص‌های اقتصادی در حوزه بازرگانی و خدماتی نیز ارائه شد، اظهارکرد: علاوه بر رؤسای کمیسیون‌های فرهنگی و برنامه و بودجه، ۶ نفر از نمایندگان دیدگاه‌های خود را مطرح کردند که بخش عمده آنها به مسائل مربوط به حوزه معیشت و اقتصاد مردم بازمی‌گشت. همچنین پیگیری مصوبات سفرهای استانی، توجه به تنش‌های جاری از جمله تنش آب، مبارزه با فساد و تأکید بر بهره‌گیری از مدیران متعهد از دیگر مطالب مطرح شده از سوی نمایندگان بود.
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس گفت که درباره اعتراضات و اغتشاش‌ها هم دولت و هم مجلس تأکید داشتند که بهترین راه مقابله با این اغتشاش‌ها و رسیدن به ثبات، توجه به مطالبات واقعی مردم است که عمده آن به حوزه معیشت و اقتصاد بازمی‌گردد.
به گفته وی، در این نشست تأکید شد که علی‌رغم تحریم‌ها و سنگ‌اندازی‌های متعدد دشمنان در یک سال گذشته روند شاخص‌ها رو به رشد بوده و برآورد بر این است تا سال آینده شاخص‌های پولی اقتصادی رو به بهبود برود و وضعیت خنثی کردن تحریم‌ها بهبود پیدا کند.
تأکید بر تمرکززدایی و عدالت‌محوری
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس اضافه کرد: مجلس شورای اسلامی و دولت تأکید دارند که لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ باید به نحوی تنظیم و تصویب شود که در آن نوعی تمرکززدایی صورت گرفته و شاهد تحقق عدالت در سطح استان‌ها باشیم.وی اضافه کرد: عدالت در پرداخت‌ها دغدغه مشترک مجلس شورای اسلامی و دولت بویژه رئیس جمهور است که در بودجه سال ۱۴۰۲ مدنظر قرار خواهد گرفت. موسوی درباره زمان ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ به مجلس شورای اسلامی هم گفت که طبق قانون تا ۱۵ آذرماه باید لایحه بودجه به مجلس ارائه شود و پیش‌بینی می‌شود در همین حدود لایحه بودجه به مجلس ارائه شود.
تأکید قالیباف بر تعامل بیشتر دو قوه
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس درباره محور اظهارات رئیس مجلس دراین جلسه نیز اشاره کرد که محمدباقر قالیباف علاوه بر تأکید بر ضرورت تعامل و همکاری بیشتر بین مجلس و دولت برای حل مشکلات مردم، اضافه کرد که بخش عمده‌ای از مسائل از طریق ارتقای کارآمدی و بالابردن سطح همکاری بین مجلس و دولت قابل حل است.به گفته موسوی، تأکید بر ضرورت توجه مسأله محور به مسائل و همچنین مسأله محوری در برنامه هفتم و لایحه بودجه ۱۴۰۲ در صحبت‌های رئیس مجلس شورای اسلامی بود.
خبر خوش برای کارمندان
حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی دیگر عضو هیأت رئیسه مجلس، با اشاره به اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه، از قول سیدمسعود میرکاظمی اعلام کرد که ۸۰ درصد درآمد‌های دولت در سال ۱۴۰۱ محقق شده است. وی همچنین گفت که براساس گزارش میرکاظمی، صادرات بخش صنعت ۲۰ درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته و صادرات ایران به عمان ۱۰۰ درصد رشد کرده است، ضمن اینکه حقوق کارمندان در سال ۱۴۰۲ نیز حدود ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت.
مخبر: تعیین مشترک اولویت‌ها
معاون اول رئیس جمهور در حاشیه این نشست، به بهترین صورت برآیند یا حاصل این جلسه را بیان کرد؛ تعیین مشترک اولویت‌ها از سوی دولت و مجلس. محمد مخبر در گفت‌و‌گو با خانه ملت، در پاسخ به اینکه این نشست‌های مشترک چه تأثیری در حل مشکلات مردم دارد، گفت: این نشست‌ها بسیار مؤثر است. اهداف یکسان است و همه به دنبال حل مشکلات مردم و مسائل کشور هستند اما برای اینکه این اقدامات به نتایج خوبی برسد، نیاز است مجلس و دولت در اولویت‌ها به توافق برسند. وی اظهارکرد: حسن این جلسات این است که اولویت‌ها به صورت مشترک تعیین می‌شود و این موضوع از یک‌سو در نتیجه اقدامات مهم است و از سوی دیگر در حل مسائل مردم و کشور مؤثر است، به نظرم جلسات بسیار خوبی است.
اقتصاد و معیشت محور برنامه هفتم
مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه مجلس نیز در حاشیه این نشست، با بیان اینکه جلسات دولت و مجلس معمولاً همفکری، همیاری و مشورت برای پیشبرد بهتر کارها است، به ویژگی‌های برنامه هفتم اشاره کرد و گفت: برنامه هفتم مسأله‌محور است و اقتصاد و معیشت مردم، محور آن است، البته این موضوع به این معنا نیست که سایر موضوعات مطرح نمی‌شود اما اولویت اصلی اقتصاد و معیشت است. وی با بیان اینکه در حال پیگیری چند موضوع کلیدی در برنامه هفتم هستیم که بتوانیم به نتیجه برسانیم، اظهارکرد: به طور مثال رشد اقتصادی برای ما مهم است، موضوع انرژی یکی از محورهای اصلی است و مباحثی مانند معدن و مسکن نیز مسائل کلیدی است، با برخی چالش‌ها نیز مانند تنش آبی روبه‌رو هستیم که باید در برنامه دیده شود.