افت 7/24 درصدی تورم پیش‌نگر در یک سال اخیر

گروه اقتصادی / با وجود اجرای سیاست اصلاح ارزترجیحی و حذف این ارز از اقتصاد ایران که درخرداد ماه امسال منجر به یک شوک تورمی شد، بررسی روند شاخص تورم تولید و مصرف نشان از روند نزولی آن دارد.
در شاخص تورم مصرف‌کننده با‌ وجود نوساناتی که درتورم ماهانه و سالانه وجود دارد، از مرداد ماه امسال، تورم نقطه به نقطه روند نزولی خود را حفظ کرده است به طوری که از نرخ 54 درصدی تیرماه به 52.2 درصد در مرداد و 49.7 درصد در شهریور رسید. در ماه‌های مهر و آبان هم این شاخص به ترتیب 48.6 و 48.1 درصد اعلام شده است.
اما طبق گزارش‌های جدید مرکزآمار ایران از نرخ تورم تولید کننده که اقتصاددانان ازآن به‌عنوان تورم پیش‌نگر یاد می‌کنند، سیگنال‌های مثبتی ارسال می‌شود. طبق گزارش این مرکز درخصوص تورم تولیدکننده در فصل تابستان امسال، تمام شاخص‌های تورم تولید شامل تورم فصلی، نقطه‌ای و سالانه نسبت به فصل بهار با افت قابل توجهی همراه شده است.
طبق این گزارش، در فصل تابستان امسال شاخص قیمت کل تولیدکننده ٦٧١ است که نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ٧.١ درصد، نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ٤٣.٢ درصد و در چهارفصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) ٣٩.٩ درصد افزایش داشته است.


این درحالی است که در فصل بهار امسال، تورم فصلی 15.8 درصد، تورم نقطه‌ای 49.3 درصد و تورم سالانه 49.7 درصد بوده است که در تابستان افت داشته است.
کاهش 8.7 درصدی تورم فصلی
اطلاعات ارائه شده از سوی مرکزآمار ایران نشان می‌دهد، در فصل تابستان درصد تغییرات شاخص قیمت کل تولیدکننده نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ٧.١ درصد است که در مقایسه با فصل قبل (١٥.٨ درصد)، ٨.٧ واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان به ازای تولید محصولاتشان در داخل کشور، در فصل تابستان ١٤٠١ نسبت به فصل قبل، ٧.١ درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم فصلی با ١٧.٥ درصد مربوط به گروه «کشاورزی» و کم‌ترین تورم فصلی با ٢.٤ درصد مربوط به گروه «تولید، انتقال و توزیع برق» است. در این فصل گروه «صنعت» با نرخ تورم ٢.٣- درصد مواجه بوده است.
کاهش 6.1 درصدی تورم نقطه به نقطه
در فصل تابستان ١٤٠١، درصد تغییرات شاخص قیمت کل تولیدکننده نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ٤٣.٢ درصد است که درمقایسه با فصل قبل (٤٩.٣ درصد)، ٦.١ واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی تولیدکنندگان به ازای تولید در داخل کشور، در فصل تابستان ١٤٠١ نسبت به دوره مشابه سال قبل ٤٣.٢ درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم نقطه به نقطه با ٦٠.٥ درصد مربوط به گروه «کشاورزی» و کمترین تورم نقطه به نقطه با ١٠.٩ درصد مربوط به گروه «تولید، انتقال و توزیع برق» است.
کاهش 9.8 درصدی تورم سالانه
در فصل تابستان ١٤٠١، درصد تغییرات شاخص قیمت کل تولیدکننده در چهار فصل منتهی به فصل تابستان ١٤٠١ نسبت به مدت مشابه در سال قبل ٣٩.٩ درصد است که نسبت به فصل قبل (٤٩.٧ درصد)، ٩.٨ واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان به ازای تولید در داخل کشور، در چهار فصل منتهی به تابستان ١٤٠١ نسبت به دوره مشابه سال قبل، ٣٩.٩ درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم سالانه با ٥٨.٥ درصد مربوط به گروه «کشاورزی» و کمترین تورم سالانه با ١٢ درصد مربوط به گروه «تولید، انتقال و توزیع برق» بوده است.
کاهش 24.7 درصدی تورم سالانه در یکسال اخیر
براساس گزارش مرکزآمار ایران نرخ تورم تولیدکننده در یکسال اخیر با افت بالایی مواجه شده است. در شاخص تورم تولیدکننده سالانه درحالی که در تابستان سال گذشته این نرخ 64.6 درصد را نشان می‌دهد این عدد در تابستان امسال به 39.9 درصد عقبگرد کرده است که نشان دهنده افت 24.7 درصدی آن است. گفتنی است در پاییز سال گذشته نیز تورم تولید سالانه 60.9 درصد بوده که در زمستان پارسال به 54.3 درصد رسیده است. اما در سال‌جاری روند نزولی این شاخص سرعت گرفته است به طوری که در نخستین فصل امسال این شاخص به 49.7 درصد و در تابستان امسال به 39.9 درصد کاهش یافته است.
در تورم فصلی نیز در شرایطی که این شاخص در تابستان سال گذشته 11.7 درصد بوده است در تابستان امسال به 7.1 درصد عقب‌نشینی کرده است. در شاخص تورم نقطه‌ای نیز نرخ تورم تولید در تابستان سال گذشته 58.9 درصد بوده که با افت 15.7 درصدی این شاخص به 43.2 درصد در تابستان امسال رسیده است.
افت تورم تولید در اکثر گروه‌های تولیدی
در تابستان امسال بررسی تحولات نرخ تورم تولید نسبت به فصل قبل حاکی از افت شاخص در اکثر گروه‌های اصلی و زیرگروه‌های آن است. درمیان گروه‌های اصلی تنها گروه خدمات و تأمین و تولید برق با رشد همراه بوده است.
برهمین اساس در گروه کشاورزی درحالی که تورم فصلی بهار امسال 38.5 درصدی بوده این نرخ در تابستان امسال به 17.5 درصد رسیده که نشان‌دهنده افت 21 درصدی آن است. همچنین تورم نقطه‌ای کشاورزی درتابستان 60.5 درصد محاسبه شده است که نسبت به رقم 66.2 درصدی بهار 5.7 درصد کمتر شده است. در تورم سالانه نیز عدد 63.6 درصدی فصل بهار به 58.5 درصد در تابستان رسیده است به عبارت دیگر تورم سالانه کشاورزی 5.1 درصد افت داشته است.
در گروه معدن نیز شاهد افت تورم تولید هستیم. تورم فصلی این گروه به منفی 2 درصد رسیده است که درمقایسه با تورم 7.4 درصدی فصل بهار 9.4 درصد کاهش یافته است. در تورم نقطه‌ای نیز این شاخص 14 درصد کمتر شده است. در بهار امسال این شاخص 27.4 درصد بود که درتابستان امسال به 13.4 درصد رسیده است. این درحالی است که تورم سالانه گروه معدن 21.7 درصد افت داشته است و از 62.1 درصد بهار به 40.4 درصد در تابستان رسیده است. همچنین در گروه صنعت نیز تورم فصلی منفی شده است. درتابستان امسال تورم فصلی صنعت منفی 2.3 درصد شده است که نسبت به نرخ 12.5 درصدی بهار 14.8 درصد کاهش یافته است. درحالی که تورم نقطه‌ای صنعت درتابستان عدد 30.1 درصد را نشان می‌دهد، این عدد در بهار امسال 46.3 درصد بوده است یعنی این شاخص 16.2 درصد کمتر شده است. در تورم سالانه نیز نرخ 48 درصدی بهار امسال با افت 7.6 درصدی به 40.4 درصد در فصل تابستان امسال رسیده است.
مسیر آینده تورم در اقتصاد ایران
تورم تولید در ادبیات مرسوم اقتصادی به‌عنوان شاخصی برای تبیین چشم‌انداز آینده تورم مصرف‌کننده شناخته می‌شود. چراکه تغییر تورم تولیدکننده پس از گذشت چند ماه و به ثمر نشستن محصول تولیدی به بازار مصرف می‌رسد و تورم مصرف‌کننده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین افزایش یا کاهش تورم تولیدکننده، مسیر آتی تورم مصرف‌کننده را نشان می‌دهد.
بر همین اساس کاهش حدود ۲۵ واحد درصدی تورم سالانه تولیدکننده، نشانه دیگری از نزولی بودن مسیر کلی تورم بویژه تورم مصرف‌کننده در کشور به‌شمار می‌رود.
هرچند تورم ۴۰ درصدی تولید در تابستان سال‌جاری، رقم بالایی است و فاصله زیادی با نقطه مطلوب دارد، اما روند کاهش تورم طی یک سال فعالیت دولت سیزدهم، امید به حل همیشگی چالش تورم در کشور را زنده نگه‌داشته است.
کاهش حدود ۲۵ واحد درصدی تورم سالانه تولیدکننده نشان می‌دهد سیاست‌های دولت در کاهش تدریجی تورم مؤثر واقع شده است. کاهش سرعت رشد پایه پولی و نقدینگی از طریق کنترل کسری بودجه و بهبود انضباط شبکه بانکی در خلق نقدینگی از مهم‌ترین اقدامات دولت سیزدهم برای حل بحران تورمی به‌جا مانده از دولت گذشته بوده است.
همبستگی شاخص‌های تورمی در جهت کاهش تورم و همچنین سیاست‌های اعلامی دولت برای کنترل تورم، نشانگر عزم دولت برای حل ریشه‌ای مسأله تورم در کشور است.