روزنامه ایران
1401/09/15
صدای پای نظم جدید جهانی در روابط تهران- بلگراد
یادداشتعبدالرضا هادی‌زاده
خبرنگار اعزامی «ایران» به صربستان
سفر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان به صربستان با استقبال قابل توجه مقامات این کشور روبه‌رو شد. در جریان این سفر وزیر امور خارجه کشورمان با رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر، وزیر خارجه و دو نفر از وزرای این کشور گفتوگوهای دوجانبه کرد. در جریان این دیدارها دو طرف به رایزنی در خصوص موضوعات مهمی پرداختند.
نزدیکی روابط، دشمنان مشترک
منافع مشترک و دشمنان یکسان یکی از علل مهم در نزدیکی بین دو کشور است. همین مسأله باعث شده است که روابط ما در غرب آسیا با کشوری در غرب بالکان در مواردی با هارمونی همراه باشد و دو کشور ترسیم افقی جدید و روشن‌تر را در دستور کار قرار دهند. ملاقات‌های سطح بالا نشان می‌دهد دو کشور عزمی جدی برای توسعه همکاری‌ها در مسائل سیاسی، دفاعی و اقتصادی دارند. به خصوص آنکه مقامات صرب حتی در روز تعطیل از وزیر خارجه کشورمان استقبال کرده و برنامه دیدار و ملاقات در نظر گرفتند. زمینه‌های توسعه روابط را می‌توان در فضای دوران گذار نظم بین‌الملل که با حوادث اوکراین وارد اتمسفری متفاوت‌تر شده است مشاهده کرد.
مواضع ایران و صربستان در قبال جنگ اوکراین
دو کشور مواضعی نسبتاً نزدیک به یکدیگر در خصوص منازعه شکل گرفته در اوکراین داشته‌اند. صربستان به عنوان مهمترین کشور در حوزه بالکان غربی نیز مانند ایران جنگ را محکوم کرده است اما این مسأله باعث نشده در ورطه جانبداری از سیاست‌های مخرب ناتو بیفتد. صربستان یکی از محدود کشورهای اروپایی است که خود در محاصره ناتو به سر می‌برد و در برابر پیوستن به ناتو مقاومت کرده و ترجیح داده سیاست مستقلانه‌ای را پیگیری نماید. با آنکه کشورهای اروپایی با فشار به مقامات صربستان تلاش دارند تا این کشور را ملزم به موضع‌گیری علیه روسیه کنند اما این کشور با عمل‌گرایی خود منافع ملی و امنیت انرژی شهروندانش را قربانی سیاست‌های امریکا و چند کشور اروپایی نکرده است. صربستان که بیش از 80 درصد گاز خود را از مسکو خریداری می‌کند ترجیح داده روابط خود با روسیه را در شرایط دوران گذار حفظ کرده و با وجود اخطارهای هم‌قاره‌ای‌های خود قرارداد گازی‌اش را تا سه سال دیگر تمدید کند.
این مسأله گرچه منجر به آن شده که صربستان نگرانی کشورهای دیگر اروپایی را در خصوص زمستان سرد کمتر داشته باشد، اما نگرانی‌هایی در خصوص روابط اقتصادی خود با اروپا نیز دارد. به همین دلیل صربستان تلاش دارد برای کاهش فشارهای اروپا همکاری‌های خود با سایر کشورهای جهان را افزایش دهد. چین و ایران دو کشوری هستند که به نظر می‌رسد صرب‌ها به آن توجه دارند. صربستان که حدود ۶۱ پروژه فعال با چین دارد بزرگترین دریافت‌کننده سرمایه‌گذاری پکن در بالکان غربی است و حتی در صدد است سومین کشور اروپایی باشد که در کنار سوئیس و ایسلند توافق تجارت آزاد با چین امضا می‌کنند.
همچنین ایران به عنوان کشوری که اندیشمندان روابط بین‌الملل هر بار از آن در کنار روسیه و چین به عنوان یک ضلع مثلث پیش‌رو در نظم جدید یاد می‌کنند شرایط ویژه‌ای دارد. ایران به سبب سیاست‌های مستقلانه خود در جهان می‌تواند شریکی قابل اعتماد در روابط فی مابین تلقی گردد و همین در کنار رویکرد جدید ایران در دولت سیزدهم باعث گسترش همکاری و توسعه روابط شده است.
صربستان؛ دروازه ورود محصولات ایرانی به اروپا
گفتوگوهای تلفنی رؤسای‌جمهور دو کشور، سفر وزرای امور خارجه به پایتخت‌های یکدیگر و حضور هیأت‌های اقتصادی نشان از توجه ویژه به روابط اقتصادی دوجانبه دارد. حل مسائل بانکی در نتیجه همین مراودات انجام شده و منجر به شروع روند توسعه همکاری‌های اقتصادی شده است تا جایی‌که در یک سال گذشته حجم روابط تجاری دو کشور تا ۵۰ درصد افزایش یافته و قرار است با شیب قابل توجهی این روند ادامه داشته باشد. به نظر می‌رسد مقامات دو کشور به این نتیجه رسیده‌اند که این رابطه تاریخی و ۸۵ ساله نیاز به بهبود و توسعه دارد.
خط قرمزی به نام تمامیت ارضی
علاوه بر اینها دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری صربستان هر دو تأکید ویژه‌ای به تمامیت ارضی خود دارند. تهران و بلگراد در برابر خود تجزیه‌طلبانی را می‌بینند که حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهایشان را تهدید می‌کنند و به حمایت سیاسی از کشورهای دیگر در برابر آنها نیاز مبرم دارند. مسئولان دستگاه‌های دیپلماسی ایران و صربستان نیز به خوبی این مهم را درک کرده‌اند.
از همین رو نماینده ایران پس از حضور در صربستان صراحتاً از تمامیت ارضی صربستان حمایت و وزیر خارجه این کشور هم متقابلاً و با اشاره به حوادث اخیر هرگونه دخالت در امور داخلی کشورمان را رد کرد. همه این اتفاقات را می‌توان نشانه‌هایی از جدیت دیپلماسی دولت سیزدهم و فهم واقعیت‌های پیرامونی و جهانی دانست. دولتمردان ضمن توجه به دیپلماسی اقتصادی و تحکیم و تقویت روابط با کشورهای مستقل تلاش دارند تا درست‌ترین تصمیمات در تاریخی‌ترین شرایط دوران گذار را اتخاذ و اعمال کنند.
سایر اخبار این روزنامه
انقلاب پیوند اعضا در ایران
بازار در تب وتاب شب یلدا
پایان تاریخ امریکایی !
صدای پای نظم جدید جهانی در روابط تهران- بلگراد
بازار آفریقا در تیررس تجار ایرانی
افت 7/24 درصدی تورم پیش‌نگر در یک سال اخیر
کمک 6 میلیارد دلاری دانش‌بنیان‌ها به صنعت برق
سفر ریلی از تهران به نصف جهان در کمتر از دو ساعت
رمزگشایی از یک سکوت
خاموشی اجباری در جنوب امریکا
حیات دوباره آواهای فراموش شده
گوارا مثل دریاچه آزاد
فوبیای ازدواج
گرد و غبار تالابی در کمین 4 استان
شهادت سرباز مدافع امنیت در چابهار
ایران سومین تیم دونده جام 2022
