رفیق ناباب ایران

مهدی تدینی
وقتی ترامپ سه سال پیش اعلام کرد ایالات متحده آمریکا سپاه را در فهرست تروریسم قرار می‌دهد، اقدامی نامتعارف و استثنایی بود و انگار فقط از کسی مانند ترامپ برمی‌آمد چنین کاری کند. اما امروز چند ده کشور اروپایی در پارلمان اروپا همان کار ترامپ را کردند و البته بسیار یک صداتر و از درون پارلمان! مگر دنیا در این سه سال چقدر تغییر کرده است؟ اصلاً چه شد که اروپایی‌ های محافظه‌کار و تنش‌گریز پای چنین مصوبه‌ای آمدند؟ چه چیز در دنیا تغییر کرد؟
می‌دانم که عموماً علاقه دارند مسئله را به اعتراضات اخیر ایران ربط دهند اما نه، قضیه زیر سر رفیق ناباب ایران است. یک ‌پنجم ذخایر گاز دنیا متعلق به ایران است و یک ‌چهارم ذخایر گاز هم متعلق به روسیه است. ایران و روسیه که روی هم حدود نیمی از ذخایر کشف ‌شده گاز دنیا را در اختیار دارند، تحت هیچ شرایطی نمی‌توانند شریک همدیگر باشند. روسیه ایران را رقیبی می ‌داند که اگر در بازار جهانی انرژی حضور فعال داشته باشد، باعث می‌شود استراتژیک‌ترین اسلحه تجاری روسیه کُند شود. روسیه گاز خود را اهرم فشار می ‌داند و در جنگ اکراین دیدیم که چقدر روی این اهرم فشار حساب کرده بود. اگر اروپایی ‌ها در برابر این فشار واندادند دو دلیل داشت. همت و جانفشانی اکراینی ‌ها و فشار و ترغیب آمریکایی‌ها؛ وگرنه دولت ‌های بزرگ اروپا همان اول جنگ ترجیح می‌ دادند زلنسکی فرار کند و روسیه کل اکراین را اشغال کند تا امنیت انرژی‌شان به خطر نیفتد.
حال در نظر بگیرید اگر ایران به عنوان غول گازی در بازار باشد، چه می‌ شود؟ اسلحه روسیه به فنا می ‌رود. به همین دلیل روسیه ایران را ترغیب می‌کند به مسیرهایی برود که به اخراجش از بازار انرژی منجر شود.
اولیانوف نماينده روسیه در مذاکرات برجام، بهمن سال قبل گفت تا امضای مجدد برجام پنج دقیقه مانده، منتها نگفت که رئیسش می‌ خواهد در دقیقه چهارم به اکراین حمله کند. از این لحظه بعد حضور ایران در بازار انرژی که منوط به امضای برجام است دوچندان به ضرر روس ‌ها بود. مذاکرات در آستانه موفقیت تعطیل شد.


شش ماه بعد دوباره بوی احیای برجام و بازگشت ایران به بازار انرژی می‌ آمد که این‌ بار به دلیل مخالفت آمریکا با خروج سپاه از فهرست تروریسم دوباره بی ‌نتیجه ماند.
رفقای روس فهمیدند چه کنند. باید کاری می‌کردند که اروپا هم سپاه را در فهرست تروریسم بگذارد تا شش گوشه دلشان راحت باشد دریچه صادرات گاز ایران به جهان قفل بماند. راهش آسان بود. پهپادها از اینجا وارد معادله شدند. ایران رسما تکذیب می‌کرد پهپادی به روسیه داده باشد اما خود روس‌ ها با سکوت خود تلویحا آن را تأیید می‌کردند و البته برخی اکانت‌ ها و سایت‌ های داخلی هم به استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی افتخار می‌کردند.
روسیه هم تعمداً از این پهپادها برای اهداف غیرنظامی استفاده کرد تا اروپایی‌ ها مجاب شوند علیه سپاه اقدام کنند  وگرنه گروه خونی این اروپایی ‌ها به این کارها نمی‌خورد و جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اروپا، همین الان هم شرمنده است که چرا همکارانش در پارلمان اروپا می ‌خواهند سپاه را در فهرست تروریسم بگذارند.