پای گلایه ها و درددل های «خوی»

 مصطفی عبدالهی - صبح دیروز، مردم زلزله‌زده خوی که چند روزی است چادرهای سفید و قرمز هلال احمر، خانه و کاشانه‌شان شده است، میزبان عالی‌ترین مقام اجرایی کشور شدند و درددل‌هایشان را با رئیس جمهور  در میان گذاشتند؛ یک دیدار صمیمی و نزدیک که امید زلزله‌زدگان را به تحقق وعده‌ها و اجرایی شدن برنامه‌های دولت برای مدیریت این بحران بیشتر کرد. تخریب و خسارت حدود 10 هزار خانه ساکنان خوی، از 180 سال پیش تا امروز، هفت بار طعم تلخ زلزله بالای ۶ ریشتر را احساس کرده‌اند. قرار داشتن این شهر روی گسل سیه‌چشمه-خوی به طول 180 کیلومتر (110 کیلومتر در ایران و 70 کیلومتر در ترکیه)، دلیل این زلزله‌هاست؛ گسلی که طبق گزارش رئیس سازمان زمین‌شناسی ایران، اکنون در حال تخلیه انرژی است و به همین دلیل خویی‌ها امسال 3 زمین لرزه و بیش از 150 پس‌لرزه را تجربه کرده‌اند. این‌که چرا در طول این همه سال، جلوی ساخت و ساز روی این گسل و گسل‌های مشابه گرفته نشده به جای خود، اما مسئله اکنون این است که با زلزله 5.9 ریشتری هشتم بهمن ماه در این شهر آذربایجان غربی و روستاهای آن، در کنار سه کشته و صدها زخمی، 1750 خانه تخریب، 7500 خانه دچار خسارت و هزاران خانواده بی‌سرپناه شده‌اند. ۸ روز طاقت فرسا همزمانی این بحران طبیعی با روزهای سرد زمستان، مشکلات این مردم غیور آذری‌زبان را هم دوچندان کرده است و تا امروز، ۸ روز طاقت‌فرسا را پشت سر گذاشته‌اند. با وجود بسیج همه امکانات برای امدادرسانی به آن‌ها، اما اتفاقات تلخ این روزها در این خطه از ایران هم کم نبوده؛ و شاید تلخ‌ترینش، مرگ مادر و پسر اهل فیرورق خوی، که برای گرم کردن خود در چادر، زغال سوزاندند و دچار گازگرفتگی شدند. همه توان دولت پای کار آمد هرچند در روزهای نخست این زمین لرزه، مردم خوی کمی از مسئولان دلسرد شده بودند، اما سفر معاون اول رئیس جمهور و اشراف میدانی او، شرایط را تغییر داد و روند امدادرسانی سرعت گرفت. سفر دیروز رئیس جمهور هم مکمل سفر مخبر بود تا تاییدی باشد بر این صحبت آیت‌ا... رئیسی که «دولت همه توان خود را برای حل مشکلات مناطق زلزله‌زده به کار خواهد گرفت». البته در روزهای گذشته هم امدادرسانان و مسئولان نسبت به این مشکلات و گرفتاری مردم  بی تفاوت نبودند و با همدلی و همراهی مردم سراسر کشور، کارهایی را به سرانجام رسانده بودند: -   راه اندازی ۱۰۰‌ اردوگاه با امکانات و تجهیزات لازم برای اسکان و استفاده از خدمات حداکثری همچون مواد غذایی، لوازم بهداشتی -  توزیع بیش از ۴۰ هزار چادر توسط هلال احمر، ۱۶۰ هزار تخته پتو، ۴۷ هزار تخته موکت و ۱۵ هزار دستگاه وسایل گرمایشی -   توزیع ۱۲۰ هزار بسته غذایی ۷۲ ساعته توسط جمعیت هلال احمر -  توزیع روزانه 80 هزار پرس غذای گرم با تلاش و همراهی مردم، خیران، موکب ها، نهادهای نظامی و جهادی -  برآورد خسارت‌ها توسط بنیاد مسکن و وعده  اتمام آواربرداری واحدها تا پیش از پایان سال جاری و تحویل مصالح و اسکلت‌های پیش‌ساخته -  اعلام آمادگی اتحادیه توزیع‌کنندگان  لوازم‌خانگی تهران، اصناف و بازاریان برای تامین لوازم خانگی مردم خوی -  اتصال همه روستاهای مناطق زلزله‌زده خوی به اینترنت پُرسرعت -  فراهم‌شدن بستر آموزش غیرحضوری دانش آموزان و ... وعده تسریع حل مشکلات با وجود همه این تلاش‌ها، آن‌چه همه می‌بینیم و می‌شنویم، نشان از حجم بالای درد و آلام این مردم عزیز دارد. رئیس دولت نیز که دیروز از نزدیک مشکلات مردم زلزله‌زده خوی را مشاهده کرد، هم با حضور در روستای صعب‌العبور بدلان، هم در جمع مردم زلزله‌زده ساکن در اردوگاه شهرک ولیعصر شهر خوی و هم در جلسه ویژه مدیریت بحران استان آذربایجان غربی، بر تسریع در اجرای طرح‌های حمایت از این زلزله‌زدگان تاکید کرد و گفت: «دولت در کنار مردم مناطق زلزله‌زده قرار گرفته و تمام تلاش خود را برای بازسازی این مناطق در اسرع وقت به‌کار می‌گیرد». تسریع در بازسازی خانه‌های مردم و تاکید بر اعطای به موقع تسهیلات بازسازی با تعیین زمان مناسب بازپرداخت، مهم‌ترین دستور رئیس جمهور بود و البته در کنار آن، دلگرمی دیگری هم داده شد: «با همت مسئولان و دست‌اندرکاران امدادرسانی و همراهی مردم روند بازسازی مناطق زلزله‌زده در مدت کوتاهی به انجام خواهد رسید».        اسکان اضطراری و لوازم گرمایشی؛ همچنان مهم ترین نیاز آن‌طور که نماینده مردم خوی در مجلس می‌گوید، با وجود برپایی مراکز اسکان و توزیع 40 هزار چادر، همچنان اسکان اضطراری مهم‌ترین اولویت و نیاز منطقه است. «عادل نجف زاده» می‌گوید: بسیاری از مردم این خطه دامدار و کشاورز هستند، به همین دلیل نمی‌توانند محل زندگی‌شان را ترک کنند و در اردوگاه‌ها ساکن شوند، از طرف دیگر هم هنوز با توجه به پس لرزه‌ها، برای بازگشت به خانه‌هایشان ترس دارند و به همین دلیل باید تا زمان عادی شدن شرایط برای اسکان از چادر و لوازم گرمایشی استفاده کنند که امیدواریم با سفر رئیس محترم جمهور، روند این امدادرسانی و همچنین بازسازی خانه‌های مردم تسریع شود. نجف‌زاده یک انتقاد تند و تیز هم به وضعیت مدیریت بحران در کشور دارد: با وجود سال‌ها تجربه مواجهه با زلزله در کشور، مدیریت بحران در کشور ما دچار ضعف جدی است و همچنان با ساز و کارهای قدیمی و ناکارآمد صورت می‌گیرد؛ ضعفی که به اعتقاد او باید حتما رفع شود تا در حوادث مشابه، شاهد مشکلات و کاستی های تکراری نباشیم.