همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد چین نگذاریم

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل ايران بايد مستقل از اينکه چه کشوري با چه کشورهايي مناسبات و روابطي دارد بر اساس منافع ملي خود با چين رابطه داشته باشد؛ اما نه اينکه تمام تخم‌مرغ‌هاي خود را در سبد چين قرار دهد. به عبارت ديگر بايد سعي کنيم با همه کشورها از جمله با چين، هند، روسيه، تروئيکاي اروپا، برزيل و آرژانتين در آمريکاي لاتين، ونزوئلا و ساير کشورهاي تاثير‌گذار مثل مصر بايد نوعي روابط متوازن موثر ايجاد کنيم. حال در موضوع خليج فارس و مساله خليج فارس و جزاير سه‌گانه نيز نبايد به هيچ عنوان کوتاه بياييم و موضع خود را رسما اعلام کنيم. از طرفي اينکه پس از 20 سال رئيس‌جمهور ايران به چين سفر کرده و يک ديدار رسمي با رئيس‌جمهور اين کشور در پکن دارد مساله مهمي است که بايد ابعاد و زواياي آن را مورد بررسي قرار داد. يکي از مسائلي هم که قطعا در اين سفر بدان پرداخته خواهد شد بحث قرارداد 25 ساله است که به نظر مي‌رسد يک کليتي است و بايد در موضوعات مختلفي قرارداد امضا شود و براي هر کدام از سرفصل‌هاي روابط دوجانبه قراردادهاي جداگانه‌اي امضا شود که در سفر آقاي رئيسي به چين نيز گويا بخشي از اين قراردادها امضا شده است. به هر حال بايد سعي کنيم به‌طور واقع بينانه يک توازن مثبتي را در روابط‌مان با ساير کشورها داشته باشيم. آنچه مورد تاکيد است اينکه ديگر مفهوم شرق و غرب در دنياي امروز از دست رفته است. لذا ما با کشورها و موقعيت‌هاي جغرافياي‌شان کاري نداريم بلکه با منافع‌مان کار داريم و بايد با هر کشوري که بتواند تامين کننده منافع ملي کشورمان باشد رابطه داشته باشيم. البته بايد به اين نکته نيز توجه داشت که امروز کشورمان در شرايطي تحريمي قرار دارد و در شرايط تحريم شديد اينکه کشوري حاضر است با ما رابطه برقرار کند و از ما نفت بخرد خود امتياز بزرگي است. ممکن است نسبت به وضعيت تحريم انتقاد داشته باشيم ولي بالاخره امر واقع اين است که در بدترين شرايط تحريمي در طول تاريخ ايران هستيم. چرا که تاکنون هيچ کشوري تا اين حد مثل ايران در ابعاد مختلف تحريم نشده است. حتي روسيه که 2 هزار مورد تحريم دارد اما به جهت کيفيت و تاثير‌گذاري تحريم هنوز به پاي تحريم‌هاي ايران نرسيده چرا که اقتصاد ايران با روسيه بسيار متفاوت است. بايد توجه داشته باشيم که در اين شرايط تحريمي وقتي با يک کشوري رابطه برقرار مي‌کنيم بخشي از توافقات را به دليل همان ملاحظاتي که در موضوع تحريم وجود دارد نمي‌توانند اعلام کنند. آن بخشي هم اعلام که مي‌شود کلي گويي است و از جزئيات خبري نداريم. با اين حال آنچه مهم است اينکه بايد حواسمان باشد اکنون خريدار عمده نفت ايران چين است وايران هم به فروش نفت نياز دارد و اقتصاد ايران و چين هم مکمل يکديگرند. بر عکس ايران و روسيه که هر دو صادر کننده نفت و گاز هستند. اين مساله في حد الذاته يک امر مطلوب است که چين از يک طرف به ايران به‌خاطر نفت و گازش نياز دارد. ايران نيز به درآمد نفتي حاصل از فروش نفت به چين و همچنين کالاهايي که ديگران به ما نمي‌دهند اما مي‌توانيم از چين وارد کنيم. منتها ايران براي اينکه قدرت چانه زني خود را افزايش دهد بهتر است همه توجهات خود را معطوف چين نکند و با ساير کشورها نيز مناسبات موثر و مطلوب خود را داشته باشد.