روزنامه جوان
1401/12/14
کاهش بودجه جوانی در لبه سقوط جمعیتی!
حالا دیگر دهه شصتی‌ها به عنوان پرچالش‌ترین گروه سنی در کشورمان به طور رسمی از سنین جوانی خارج و وارد سنین میانسالی شده‌اند. طبق پیش‌بینی‌ها در سال ۱۴۲۹ از هر سه ایرانی یک نفر سالمند خواهد شد. اگر رشد جمعیت کشور در سال ۱۴۰۵ به ۲/۰ برسد و اگر با همین روند پیش برویم، در سال ۱۴۱۰ به ۱/۰ و در سال ۱۴۱۵ به ۰۴/۰ خواهد رسید و در نهایت در سال ۱۴۲۰ نیز رشد جمعیت ایران منفی خواهد شد. خطر رشد منفی تا ۱۴۲۰ سیدمحمد طباطبایی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران با هشدار نسبت به اینکه نرخ باروری کلی در کشور از سطح «جانشینی» کمتر شده‌است، می‌گوید: «در حالی که در سال ۱۳۹۴ جزو کشور‌های جوان بودیم، اما تا سال ۱۴۲۹ ایران جزو کشور‌های سالخورده خواهد شد.» طبق توضیحات طباطبایی در سال ۹۵ نرخ رشد جمعیت کشور ۲/۱ بود، اما در سال ۱۴۰۰ با کاهش ۵۰ درصدی به ۶/۰ رسیده‌است که این اتفاق تقریباً در دنیا بی‌سابقه است. همچنین نرخ باروری کلی یعنی تعداد فرزندان زنده‌ای که یک زن در سنین باروری به دنیا می‌آورد از سال ۹۵ که ۱/۲ بوده در سال ۱۳۹۹ به ۵/۱ رسیده‌است. این عدد کاهش‌یافته از سطح جانشینی کمتر است که به معنای این است که دچار رشد منفی جمعیت خواهیم شد. در واقع در حالی که در سال ۱۳۹۴ جزو کشور‌های جوان بودیم، اما تا سال ۱۴۲۹ ایران جزو کشور‌های سالخورده خواهد شد. معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران معتقد است: «باید باور کنیم اگر در شش سال پیش‌رو اقدامات مناسب انجام ندهیم و کشور را با این واقعیت روبه‌رو نکنیم، با چالش جدی جمعیت روبه‌رو خواهیم شد. ۶۰ درصد قانون جوانی جمعیت در حوزه اجرای وزارت بهداشت است و با توجه به اینکه موضوع جمعیت امری چند بعدی است، لازم بود که روی آموزش و فرهنگسازی آن کار شود.» قانونی که منجر به افزایش موالید نشده! صابر جباری، سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت هم با بیان اینکه باید باور کنیم جمعیت کشور به سمت پیری می‌رود و برای خروج از چاله جمعیتی وقت چندانی نداریم، می‌افزاید: «تمام زحمات باید به افزایش تعداد کد ملی‌های کشور منجر شود؛ یعنی باید میزان موالید بیشتر شود، اما این اتفاق هنوز رخ نداده، چراکه قانون جوانی جمعیت در تمام ابعاد کامل اجرا نشده‌است.» به گفته وی کشور ما به سرعت به سمت سالخوردگی و پیری پیش می‌رود، یکی از نیاز‌ها علاوه بر تدابیر قانونی و تصویب قانون بحث فرهنگسازی است. جباری تصریح می‌کند: «ما گریزی نداریم جز اینکه اولاً باور کنیم به سمت پیری پیش می‌رویم و ثانیاً باز هم باور کنیم بدون فرهنگسازی تبلیغی حتی اگر تمام مشکلات اقتصادی را برطرف کنیم، باز هم نمی‌توانیم از چاله جمعیتی خارج شویم؛ چنانکه حتی کشور‌هایی هم که ثبات اقتصادی دارند، نتوانستند از این چالش خارج شوند، ما هم باید بدانیم خیلی وقتی نداریم.» وی برای اثبات اولویت فرهنگسازی به مسائل اقتصادی برای افزایش جمعیت تأکید می‌کند: «۱۳ استان برخوردار کشور کمترین میزان ازدواج و فرزندآوری را دارند که نشان می‌دهد صرف مسائل اقتصادی نمی‌تواند عامل افزایش جمعیت باشد.» کاهش اعتبارات قانون جوانی جمعیت جباری در پاسخ به سؤالی درباره اعتبارات پیش‌بینی شده برای اجرای قانون جوانی جمعیت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ و کاهش آن نسبت به سال ۱۴۰۱، اینگونه توضیح می‌دهد: «بخشی از این موضوع در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی اصلاح شده‌است. اگر اعتبارات مورد نیاز برای اجرای طرح را نبینند، حتماً اجرای قانون با چالش مواجه میشود و در امید‌آوری و اعتماد فضای عمومی اثرگذار خواهد بود. بخشی از تکالیف قانونی هم نیازمند بودجه و اعتبار نیست و در قالب وظایف ذاتی دستگاه‌ها است، اما حتماً این مبلغی که برای سال آتی دیده شده‌است، باید اصلاح شود. در بودجه سال جاری اعتبارات اجرای قانون ۷/۱۰ همت (هزار میلیارد تومان) دیده شده‌بود که سهم وزارت بهداشت ۳/۲ همت (هزار میلیارد تومان) بود و عددی منطقی بود؛ البته هنوز حتی یک ریال هم از سوی سازمان برنامه و بودجه تخصیص داده نشده‌است.» از نگاه جباری، قانون جوانی جمعیت به طور کامل اجرا نشده‌است؛ چه در بخش فرهنگسازی و چه در بخش مشوق‌های اقتصادی. به طور نمونه برخی اتفاقات مانند اختصاص زمین به کسانی که فرزندان سوم به بعد را به دنیا می‌آورند، محقق نشده‌است. وی در ادامه با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت در این حوزه می‌گوید: «آنچه ما در وزارت بهداشت انجام دادیم، امر فرهنگسازی در نظام بهداشتی بود که این گزاره‌ها را تغییر دادیم. به عنوان مثال در سیستم بهداشتی اعلام می‌شد، بارداری زیر ۱۸ سال و بالای ۳۵ سال پرخطر است، اما الان این محدودیت سنی وجود ندارد. این گزاره از قدیم هم غلط بوده‌است مثلاً نظام بهداشتی امریکا و سایر کشور‌ها می‌گوید زیر ۱۷ سال و بالای ۴۲ سال بارداری پرخطر نیست و فقط به مراقبت بیشتر نیاز دارد و حتی از فرزندان این مادران به عنوان فرزند طلایی یاد می‌کند.» جباری با اشاره به چالش‌هایی نظیر سقط جنین که در نهایت منجر به کاهش زاد و ولد در کشور میشود، اینگونه توضیح می‌دهد: «متأسفانه برای اینکه سقط عمدی جنین آسان شود، از آن به عنوان سقط القایی یاد می‌شد که این واژه‌سازی تغییر کرد و گفتیم این سقط عمدی است و حکم قتل نفس دارد و سن جنین هم در این مورد تفاوتی ندارد. تلقی این بود تا زمانی که روح دمیده نشده‌است، سقط مشکلی ندارد، اما در تمام مراحلی که جنین تشکیل میشود، سقط حرام است.» به گفته وی خط ششم سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت به رسیدگی به شکایات این بخش اختصاص‌یافته که در پایان هر روز بررسی و رسیدگی میشود تا سیاست‌ها محقق شود. جباری می‌افزاید: «غربالگری‌های کروموزومی مادران باردار انجام و در بحث اجرا یک سامانه رونمایی شده‌است و در مرحله‌ای هستیم که کارکنان امر و اقدامات در یک سامانه ثبت شوند. برای سایر غربالگری‌ها چالش خاصی نداریم.» کاهش جمعیت جوان به روایت آمار طبق آمار‌ها تا آخر امسال یعنی تا اسفند سال ۱۴۰۱، تعداد جمعیت جوان کشور یعنی ۱۸ تا ۳۵ ساله‌ها، حدود ۲۱ میلیون نفر است. حدود ۵/۷ میلیون نفر از این جمعیت جوان جزو متولدین دهه ۶۰، نزدیک به ۱۱ میلیون نفر متولد دهه ۷۰ و حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر نیز متولد دهه ۸۰ هستند. شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس هم درباره تغییرات آماری جمعیت جوان فعلی در قیاس با سال‌های گذشته اینگونه توضیح می‌دهد: «نسبت به سال‌های قبل جمعیت جوان کم شده‌است. مطابق با سرشماری سال ۹۵ یعنی حدود شش سال پیش جمعیت مردان ۱۸ تا ۳۵ ساله ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر و زنان جوان ۱۸ تا ۳۵ ساله ۱۳ میلیون نفر بوده‌است؛ یعنی جمعیت جوان ما در آن سال ۲۶ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بوده‌است، اما اکنون به ۲۱ میلیون نفر رسیده‌است، چراکه دهه شصتی‌هایی که جمعیتشان زیاد بود، در حال حاضر از دوره سنی جوانی خارج شده و به بالای ۳۵ سال رسیده‌اند. حتی اگر پنج سال دیگر نیز زمان بگذرد، این جمعیت جوان ۵/۷ میلیون نفری دهه شصتی فعلی به بالای ۳۵ سال می‌رسند و از دوره سنی جوانی خارج می‌شوند. در واقع خروجی ما بیش از ورودی است و از این رو کاهش جمعیت جوان را شاهد هستیم.» به گفته این جمعیت‌شناس، ۱۰ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر از این جمعیت جوان ۲۱ میلیونی مرد و ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر زن هستند. در این گروه سنی حدود ۱۳ میلیون مجرد داریم که ۵ میلیون آن زن مجرد و حدود ۸ میلیون نیز مرد مجرد هستند. از نگاه وی این جمعیت جوان مجرد به تدریج ازدواج می‌کنند. مجردان هم بیشتر در رنج سنی زیر ۲۰ سال و ۲۰ تا ۲۵ سال هستند و ما قطعاً سالی ۶۰۰ الی ۷۰۰ هزار ازدواج داریم. این جمعیت نیز بالطبع در بازه زمانی پنج الی هفت سال ازدواج می‌کنند. این جمعیت‌شناس معتقد است که مشکل جمعیت جوان فعلی در خصوص ازدواج، مسائل اقتصادی و عدم امنیت اقتصادی است. متأسفانه تمامی آحاد جامعه مشکلات اقتصادی را حس می‌کنند، اما با توجه به اینکه جوان‌ها تازه وارد بازار کار می‌شوند و تشکیل زندگی می‌دهند، هزینه تشکیل زندگی بالا است و خودشان نمی‌توانند مخارج خود را تأمین کنند، نگرانی‌های بیشتری برایشان ایجاد میشود. نمای نزدیک اختصاص ۲ میلیون تومان سهام به ازای تولد هر فرزند از ابتدای سال ۱۴۰۲ ظاهراً بهارستانی‌ها در پی اصلاح بودجه قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت هستند. در همین راستا هم روز گذشته با تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار شد به ازای تولد هر فرزند از ابتدای سال ۱۴۰۲ معادل ۲ میلیون تومان سهام به نام فرزند اختصاص یابد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی نوبت صبح دیروز (شنبه) و در ادامه بررسی بخش هزینه‌ای لایحه بودجه ۱۴۰۲ کل کشور، با الحاق یک بند به تبصره ۲ موافقت کردند. بر اساس این بند الحاقی به تبصره ۲، دولت مکلف است ماهانه معادل ۲ درصد از یک دوازدهم هزینه‌های جاری شرکت‌های دولتی و بانک‌ها و مؤسسات انتخابی وابسته به دولت مندرج در پیوست شماره ۳ این قانون که سود‌ده و فاقد زیان انباشت، طبق آخرین صورت مالی حسابرسی شده باشد، به استثنای هزینه‌های استهلاک و هزینه عملیات بانک و بیمه را از حساب‌های آن‌ها برداشت و به پیوست شماره ۱۳۰۴۲۵ جدول ۵ این قانون واریز کند. از منابع این محل، دولت مکلف به اجرای ماده ۱۱ قانون جوانی جمعیت براساس سازوکار اجرایی که وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیئت وزیران رسانده‌است، خواهد‌بود. بر این اساس به ازای هر فرزند که از ابتدای سال ۱۴۰۲ متولد خواهد شد، مبلغ ۲۲میلیون ریال تا سقف ۲۲هزار میلیارد ریال از محل ردیف ۱۳۰۴۲۵ جدول شماره ۵ این قانون صرفاً جهت خرید واحد‌های صندوق سرمایه‌گذاری معامله در بورس به نام فرزند اختصاص می‌یابد.
سایر اخبار این روزنامه
مهاجرانی: بی‌شرف‌های «زن‌زندگی‌آزادی» سراغ مسمومیت دختران رفتند
جاسوس اسرائیل بودن عصبانی‌اش می‌کند!
فرافکنی رژیم صهیونیستی در سرازیری فروپاشی
فرافکنی رژیم صهیونیستی در سرازیری فروپاشی
دشمنان به خطا‌های ما امید بسته‌اند
اشک تمساح انگلیس و آلمان برای دختران ایران
دروغ فاضل میبدی باز هم تکذیب شد!
کاهش بودجه جوانی در لبه سقوط جمعیتی!
«سقوط» در دام قرائت امریکایی– اسرائیلی از داعش
نوتاکسی سازی قطره چکانی!
تکرار تبعیض حقوق ورودی
