روزنامه وطن امروز
1402/01/19
از خوان شعر تا هفت خان اسفندیار
گروه فرهنگ و هنر: در میان چهره‌های شاخص عرصه فرهنگ و رسانه طی 4 دهه گذشته، کمتر چهره‌ای را می‌توان از جنس یوسفعلی میرشکاک یافت که تا این اندازه شخصیتی چندوجهی و البته پویا داشته باشد. او که در عرصه‌های مختلف فرهنگ و هنر صاحب نظر است، بیش از هر چیز به واسطه شاعرانگی‌اش شناخته میشود. وی در بخشی از روایت دوران کودکی خود اینگونه شاعر شدن ناگریزش را توصیف می‌کند: «در خانواده ما برخلاف فقر، آزادگی بود. پدرم سواد داشت و در روستا سواد داشتن مثل این بود که آدم در تهران آنتن از کله‌اش بیرون بزند! روستا که بودیم هر هفته یک بار در خانه ما شاهنامه‌خوانی بود تا جایی که خود من در کلاس سوم می‌توانستم شاهنامه بخوانم. ما هم از این قضیه مستثنا نبودیم و چاره‌ای نبود جز شاعری؛ از ما 9 برادر، 5 نفر شاعر هستیم». میرشکاک در تمام سال‌های فعالیت فرهنگی و هنری، همواره خاستگاه اصلی خود یعنی شعر و ادبیات را رها نکرده و حتی برای ورود به میدان طنازی یا نگارش مطالب تند و تیز انتقادی، همواره سبک و سیاقی مختص به خود داشته و در بهره‌گیری از واژه‌ها و کلمات، وسواسی ادیبانه داشته است. همین ویژگی هم او را در عین کاراکتر قلندرمآب و درویش‌مسلک، به یک ادیب تبدیل کرده است. اعتبار ادبی میرشکاک که در یکی از نقاط اوج فعالیت حرفه‌ای خود همراهی با سید شهیدان اهل قلم، شهیدسیدمرتضی آوینی را تجربه کرده است، البته محدود به نوشته‌های مطبوعاتی‌اش نیست و او در تألیف آثار ادبی نیز کارنامه‌ای پربار دارد. از تصحیح «غزلیات بیدل» در دهه 70 گرفته تا مجموعه اشعاری که در دوره‌های مختلف در قالب‌های متنوع به چاپ رساند. مهم‌ترین ویژگی او در پیمودن این مسیر ادبی هم نگاه همزمانش به فضای رسانه و اشراف بر مقتضیات مرتبط با تحولات روز بوده است. از همین منظر هم می‌توان در کارنامه آثار مکتوب او در کنار آثار ادبی همچون «تصحیح و تحشیه مثنوی محیط اعظم بیدل دهلوی»، «گزیده ادبیات معاصر»، «ستیز با خویشتن و جهان» و «در سایه سیمرغ»، آثار مهمی چون «غفلت و رسانه‌های فراگیر»، «توسعه و اباحه»، «دیپلمات‌نامه» و حتی «نامه‌ای به رئیس‌جمهور آینده» را هم دید؛ آثاری که برخاسته از مواجهه به روز و در عین حال پژوهشگرانه میرشکاک با ابعاد رسانه‌ای تحولات پیرامون خود است. میرشکاک به‌پشتوانه همین دغدغه و شناخت، همواره چهره‌ای موثر در فضای رسانه‌ای بوده است و همزمان با بهره‌مندی از سرچشمه ادبیات کهن فارسی، نگاهی مسؤولانه نسبت به امروز و آینده ایران هم داشته است، نگاهی که گاه به موضع‌گیری‌هایی صریح و تند و تیز هم منتهی شده و چهره‌ای جسور و بی‌پروا در ارائه نظرات متفاوت و غیرکلیشه‌ای از او ارائه کرده است. همین ویژگی‌ها هم سبب میشود حضور میرشکاک در مقام مشاور محتوایی یک پروژه هنری، اهمیت دوچندان یابد. او که پیش‌تر در کارنامه فعالیت‌های متنوع خود، نگارش فیلمنامه‌ای تحت عنوان «پوریای ولی» را به سفارش مسعود جعفری‌جوزانی از کارگردانان بنام سینمای ایران داشته است، حالا در قامت مشاور در کنار حسین پارسایی قرار گرفته تا «هفت‌خان اسفندیار» روی صحنه تئاتر جان بگیرد. «هفت‌خان اسفندیار» عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های نمایشی در دست تولید سازمان رسانه‌ای اوج است که نخستین ورود رسمی این سازمان به عرصه تئاتر هم محسوب میشود؛ اثری برگرفته از یکی از داستان‌های مشهور شاهنامه فردوسی که قرار است با کارگردانی حسین پارسایی و حضور جمعی از هنرمندان سرشناس تئاتر و سینما، اردیبهشت در تالار رودکی روی صحنه برود. میرشکاک آنچنان دل‌بسته میراث فردوسی بزرگ است که زمانی در یک گفت‌وگوی مطبوعاتی در پاسخ به این سوال که کدام 3 کتاب را برای تنهایی انتخاب می‌کند، در کنار قرآن و دیوان حافظ، از شاهنامه فردوسی نام برده بود و حالا در مقام یک ادیب آشنا با مقتضیات زمان و مشرف به تأثیرات رسانه‌ای هنرهای نمایشی، حضورش می‌تواند تبدیل به پشتوانه‌ای قوی برای غنای محتوایی تئاتری مرتبط با شاهنامه شود. از این معبر می‌توان حضور او در مقام مشاور این پروژه را اتفاقی درخور توجه قلمداد کرد. باید دید این ادیب شوریده حال که زمانی «در سایه سیمرغ» را با رویکرد نگاهی تأویلی به شاهنامه فردوسی به رشته تحریر درآورده بود، چه سمت و سویی به روایت «هفت‌خان اسفندیار» بر صحنه نمایش خواهد بخشید تا این اثر سترگ ریشه‌دار در ادبیات کهن فارسی، به متنی به روز و منطبق با مقتضیات فرهنگی و اجتماعی امروز ایران‌زمین تبدیل شود. آنچه مهم است اینکه یوسفعلی میرشکاک، چهره‌ای مورد وثوق از سوی همه جریان‌های فکری است و همین ویژگی برگ برنده مهمی برای نمایش «هفت‌خان اسفندیار» محسوب میشود. هفت‌خان اسفندیار یکی از داستان‌های مشهور شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی است که در آن، حکایت سفر پرماجرای اسفندیارِ رویین‌تن به قصد رهاندن خواهرانش همای و به‌آفرید از چنگ تورانیان روایت میشود. این اثر محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است و با مشارکت شرکت نور تابان و همکاری بنیاد فرهنگی - هنری رودکی از اردیبهشت ۱۴۰۲ روی صحنه تالار وحدت اجرا خواهد شد. امین زندگانی در نقش اسفندیار، بانیپال شومون در نقش گرگسار، امیرکاوه آهنین‌جان در نقش گشتاسب، فریبا کوثری در نقش کتایون، امیررضا دلاوری در نقش پشوتن، اصغر پیران در نقش ارجاسب، رضا راد در نقش شیر شکار، ندا سیاس و مونا صوفی در نقش جادوزن‌ها، محسن حسینی در نقش جاماسب پیشگو، نیکا افکاری در نقش به‌آفرید و سایه پارسایی در نقش همای در نمایش «هفت‌خان اسفندیار» حضور دارند. «موسیقی- نمایش» «هفت‌خان اسفندیار» به کارگردانی حسین پارسایی اردیبهشت به تالار وحدت می‌آید. هفت‌خان اسفندیار یکی از داستان‌های مشهور شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی است. «هفت‌خان اسفندیار» محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج، برداشتی آزاد از شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی از اردیبهشت سال جاری با مشارکت بنیاد فرهنگی هنری رودکی در تالار وحدت اجرا میشود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
