روزنامه خراسان
1402/01/20
کاهش نرخ ماندگاری در سایه نبود سند جامع گردشگری
حمیدرضا حلاجیان/ امروزه صنعت گردشگری یکی از منابع درآمدی مهم برای کشورهای دنیا محسوب میشود. به ادعای بعضی کارشناسان در این حوزه رونق گردشگری باعث رونق 180 گروه اقتصادی در هر منطقه خواهد شد. یکی از مؤثرترین عوامل انتفاع هر منطقه از گردشگران شاخص ماندگاری مسافران در آن منطقه است. این شاخص در خراسان رضوی در دهه‌های گذشته حدود 10 روز بوده، اما امروز بنا به گزارش موسوی مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان در نوروز 1402 بین 5/2تا 3 روز بوده است؛ آماری که البته ازنظر گنابادی نژاد معاون زیارت استاندار هنوز قطعی نیست و نمی‌توان بر مبنای آن نظر داد. درهرحال می‌توان گفت نرخ ماندگاری گردشگر به‌وضوح یکی از مؤلفه‌های اصلی انتفاع اقتصادی در صنعت گردشگری است و لزوم برنامه‌ریزی هرچه بهتر را برای افزایش این نرخ طلب می‌کند. اما باید متذکر شویم استان خراسان رضوی که مهم‌ترین استان کشور ازنظر گردشگری است، به‌رغم این‌که حدود 50 درصد هتلینگ کشور فقط در شهر مشهد قرار دارد، هنوز و بعد از سال‌های متمادی در پیچ‌وخم تدوین سند جامع گردشگری مانده و از حدود30 میلیون گردشگر و زائر بدون سند و نقشه راه جامع پذیرایی می‌کند. نداشتن سند جامع گردشگری برای خراسان رضوی یک تراژدی تلخ محسوب میشود و البته از آن عجیب‌تر اظهارات گنابادی نژاد معاون زیارت استاندار است که در پاسخ به خبرنگار خراسان در باره تدوین سند جامع گردشگری استان، از وجود و نبود این سند اظهار بی‌اطلاعی می‌کند. ماندگاری یک اصل پذیرفته‌شده است هادی رفیعی، عضو هیئت‌علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به این‌که افزایش ماندگاری گردشگران همیشه موردتوجه مسئولان و سیاست‌گذاران بوده است اظهار کرد: علت اصلی این موضوع، در درجه اول از نظر اقتصادی است چراکه شهرهای مقصد در ماندگاری گردشگران، از لحاظ اقتصادی منتفع خواهند شد، صنعت گردشگری نه‌تنها یک صنعت شغل ساز بلکه صنعتی خالق ثروت است بنابراین زمانی که ما از توسعه گردشگری صحبت می‌کنیم، موضوع ماندگاری یک اصل پذیرفته‌شده است. رفیعی در باره ماندگاری گردشگران به‌طور خاص در شهر مشهد گفت: در مشهد موضوع ماندگاری به‌زعم من در درجه اول اقتصادی نیست، اهمیت ماندگاری از نظر اعتقادی و بهره‌مندی از زیارت حضرت علی ابن موسی‌الرضا (ع) حائز اهمیت است و در درجه بعدی، ابعاد اقتصادی آن مهم است. کاهش ماندگاری به دلیل تغییر رفتار گردشگران عضو هیئت‌علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در توضیح دلایل کاهش ماندگاری در شهر مشهد اظهار کرد: کاهش ماندگاری علل متفاوتی دارد. اول باید بدانیم که ماندگاری در مشهد و تمام شهرها به دلیل هدفمند‌تر شدن سفرها کاهش یافته است چراکه سفرها توسط تورها مدیریت‌شده تر انجام میشود و همچنین خود مردم با اطلاعاتی که از فضای مجازی به دست می‌آورند زمان را بهتر مدیریت می‌کنند و این موضوع باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه سفر شده است. موضوعی که به نحوی در صحبت‌های موسوی بازتاب دارد چراکه او نیز معتقد است کاهش ماندگاری به دلیل تغییر در نوع سفر است. مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان، در باره ماندگاری گردشگران در مشهد به خراسان رضوی گفت: ماندگاری گردشگران کاهش نداشته بلکه توزیع سفر در زمان‌های مختلف اتفاق افتاده است یعنی پیش از این گردشگران یک‌بار برای 15 روزبه مشهد می‌آمدند اما اکنون چند بار در روزهای کمتر به مشهد سفر می‌کنند. در این زمینه گنابادی نژاد نظر دیگری دارد. او در باره نرخ ماندگاری گردشگران در مشهد و کاهش آن بیان کرد: آمار ماندگاری 5/2 روز هنوز قطعی نیست و به جمع‌بندی نهایی نرسیده است، باید اجازه دهید بررسی‌ها انجام شود تا نظر قطعی به‌درستی اعلام شود. سایه مشکلات اقتصادی سنگین است اما در ادامه رفیعی سایه مشکلات اقتصادی را از عوامل کلیدی دراین‌باره می‌داند و می‌افزاید: مشخصاً مشکلات اقتصادی تاثیر جدی بر صنعت گردشگری گذاشته است و بالطبع بحث سفرهای زیارتی نیز از این موضوع مستثنا نیست، به عبارتی وقتی ما در شرایط رکود و تورم قرار داریم، این شرایط باعث میشود که هزینه سفر خودبه‌خود بالا برود و خدمات سفر از سبد هزینه خانوارها حذف می شود یا کاهش قابل‌توجهی می یابد. ما در بررسی‌های میدانی مشاهده می‌کنیم که کیفیت اقتصادی حضور زائران در مشهد کم شده یعنی، همزمان و هم کیفیت اقتصادی کاهش‌یافته است. لزوم توجه به توسعه سیاحت رفیعی با اشاره به زیارتی بودن مشهد و لزوم توجه به توسعه جهات سیاحتی متناسب با یک شهر زیارتی برای برآورده شدن نیازهای زائران و طبعاً افزایش ماندگاری، بیان کرد: قاعدتاً باید به جنبه‌های دیگر یک شهر زیارتی یعنی جنبه‌های سیاحتی بیشتر توجه می‌شد؛ یک مقدار تصمیم گیران از این موضوع غافل شدند و این موضوع باعث شده در طول زمان به بعضی از نیازهای زائران پاسخ داده نشود که خودبه‌خود بر مدت ماندگاری گردشگران تأثیر می‌گذارد. با الزام به این‌که مشهد یک شهر زیارتی است، باید سیاحت‌های متناسب با یک شهر زیارتی در آن پیگیری شود. باید در این حوزه بازنگری جدی شود و متناسب با یک شهر زیارتی برنامه‌هایی ارائه شود چراکه بحث ماندگاری یک موضوع مهم در صنعت گردشگری به‌حساب می‌آید. موضوعی که موسوی نیز به‌طورکلی به آن پرداخت و اظهار کرد: ما در حال برنامه‌ریزی در استان برای این موضوع هستیم که ازجمله می‌توان به برنامه‌های فرهنگی و فضاهای ایجادشده در این زمینه اشاره کرد. معاون زیارت استاندار: نمی‌دانم سند جامع گردشگری تدوین‌شده یا خیر! برای برنامه‌ریزی درباره زیارت و گردشگری که مدنظر مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان نیز است، لزوم استناد به اسناد بالادستی که موضوعات را از دید جامع رصد کند ناگفته پیداست. از همین روی، از رفیعی در باره تدوین سند جامع گردشگری استان پرسیدیم که او پاسخ داد: پژوهشکده گردشگری اقدام به تدوین برنامه جامع راهبردی گردشگری استان کرده است که یک برنامه راهبردی و پیشنهادی است و باید در دستور کار مسئولان به‌عنوان سند گردشگری قرار گیرد. متأسفانه در حوزه گردشگری تنوع تصمیم‌گیری بالاست و باید برای خراسان رضوی بحث زیارت و گردشگری به‌طور همزمان مدنظر قرار گیرد. همچنین مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان در باره تدوین سند جامع گردشگری استان بیان کرد: ما طرحی را به پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی در این زمینه دادیم و آن‌ها بخشی از این کار را انجام دادند که برش‌های شهرستانی و استانی در حال تهیه است و در آینده نزدیک این موضوع تدوین میشود و بعد از تدوین سند راهبردی برای دستگاه‌ها الزام‌آور خواهد بود. در این میان گنابادی نژاد در اظهاراتی عجیب از این سند ابراز بی‌اطلاعی کرد؛ معاون زیارت استانداری در پاسخ به سؤال خراسان رضوی در باره تدوین شدن یا نشدن سند گردشگری تا امروز گفت: نمی‌دانم. در این باره اطلاعی ندارم و باید از میراث فرهنگی جویای این سؤال شوید. او در واکنش به سؤال خبرنگار خراسان رضوی مبنی بر این‌که با توجه به این‌که شما معاون زیارت استاندار هستید در این باره اطلاعی ندارید؟ اظهار کرد: نه، چراکه در این دوره این اسناد در دستور کار نبوده که مصوب شود و اگر از قبل بوده، باید از عزیزانی بپرسید که مسئول‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
خشم «سیا» از آشتی عربستان با ایران
باشگاه 50 میلیاردی‌های سینمای ایران
«ناسا» نیازمند بازسازی
جوابیه وزارت صنعت، معدن و تجارت به گزارش خراسان
تحولات بزرگ در شبکه جهانی
وجوه متمایز نبرد رمضان ۱۴۴۴
اما و اگرهای بزرگ ترین طرح نظام سلامت
قاری ایرانی برنده جایزه بزرگ عربستان
همنشینی حافظ و مولوی در«روایت فتح»آوینی
شب قدر آمده تا قدرِ دلِ خویش بدانی
کاهش نرخ ماندگاری در سایه نبود سند جامع گردشگری
زورگیران طعمه خود را کشتند!
سونامی ناباروری در جهان
