برخی از فرزندان ایثارگران «آقازاده» نیستند! و اعتراض دارند

 
 
آرمان امروز- حميد رضا خالدي: بعد از اينکه رئيس دانشکده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران طي سخناني اعلام کرد که در حوادث و اعتراضات سال 1401، هشت دانشجو در آن‌ها، دستگير شدند که 7 دانشجو از بين آنها سهميه ايثارگري داشتند، اين سخنان باعث شد تا اين سؤال از سوي رسانه‌ها و کاربران فضاي مجازي در سطحي وسيع مطرح شود که؛ چرا آرمان‌هاي فرزندان ايثارگران و جانبازاني که روزگاري تا پاي جان براي حفظ و صيانت از انقلاب پيش رفته بودند، امروز به جايي رسيده که همپاي مردم و در جمع معترضان و منتقدان به وضعيت کنوني کشور قرار گرفته‌اند؟ آيا در اين زمينه دچار شکاف نسلي هستيم؟ و صدها سوال بي‌پاسخ ديگر که سعي مي‌کنيم در اين گزارش به آن بپردازيم.
 


سوء تفاهم يا...؟
با اين حال دکتر ابراهيم متقي، در گفت و گو با «رمان امروز» مي‌گويد: «متأسفانه سخنان بنده در آن جلسه به شکلي عنوان شده که باعث بروز سوء تفاهم شده است. من در آن جلسه گفتم؛ نگاه مکانيکي به جامعه جواب نمي‌دهد به ويژه امروز، چون امروز عصر اطلاعات و ديتاست. مي‌گويند آمريکا روبه افول است در امنيت و نظامي بله اما در رسانه و معناسازي و اداراک‌سازي روبه رشد است. ما متعلق به نسل دوم تکنولوژي هستيم و به همين دليل رفتار‌هاي دونکيشوت‌وار انجام مي‌دهيم. يک زماني انقلابي‌ترين و معترض‌ترين، دانشکده حقوق و علوم سياسي بود بعد شد دانشکده‌هاي فني اما امروز دانشکده هنر‌هاي زيباست معترض هستند. حرف بدون نقد باعث مي‌شود حرف من براي جامعه تکراري شود. من از رسانه ملي نااميد شده‌ام.» وي، بدون آنکه دوباره اشاره‌اي به آمار و ارقام بازداشت شده‌ها بکند! تصريح مي‌کند: «در ميان معترضان سال گذشته بودند افرادي که پدران آن‌ها در جنگ و جبهه حضور داشته و جان‌فشاني کرده بودند. ما در حوزه سخت‌افزاري به مزيت نسبي مبتني بر بازدارندگي رسيديم اما در توليد معنايي که بتواند قالب‌هاي ادراکي را شکل دهد به جايي نرسيديم. رسانه بايد نگاه انتقادي دلسوزانه معطوف به حل مسأله داشته باشد. رسانه حلقه فکر و توليد‌انديشه است. نگاه مکانيکي نسبت به فضاي اجتماعي پاسخ نخواهد داد؛ چراکه عصر امروز عصر اطلاعات و رسانه است. فضاي انتظامي و امنيت انتظامي ما ساخت اجتماعي و تحولات نسلي را نشناخته است!»
 
آينه عملکرد مسئولان
با تمام اين تفاصيل اينکه رسانه‌هاي منتشر‌کننده اين خبر همگي در مورد انتشار آمار و ارقام بازداشت شده‌ها از زبان متقي دچار سوء تفاهم و سوء برداشت شده‌اند، امري بعيد به نظر مي‌رسد. اما با اين حال، امير محمود حريرچي، جامعه‌شناس در گفت و گو با «آرمان امروز» ادعا مي‌کند که چنين رويه‌اي، تا حدودي امري عادي به‌حساب مي‌آيد و اين جامعه‌شناس در تحليل تغيير رويه فرزندان خانواده‌هاي شهرونداني که روزگاري مهمترين هدفشان حفظ آرمان‌هاي انقلاب اسلامي بود و هنوز نيز بر اين باور هستند، مي‌گويد: «ايثارگري در گذشته شکلش با امروز متفاوت بود يعني پدران اين عزيزان [دانشجويان] که به شهادت رسيده‌اند يا جانباز و اسير شده‌اند با وجود آن‌که حق بزرگي بر‌گردن اين جامعه داشته و دارند، چندان توقعي از جامعه و دولت‌ها ندارند. بسيار ديده‌ايم که ايثارگراني براي تهيه دارو و مسکن مشکل جدي داشته‌اند، پس آنها «آقازاده» نيستند. با اين حال، چه در طول سال‌هاي گذشته و چه در حال حاضر، همچنان اين سؤال باقي است که چگونه مي‌توان دين و تکليف جامعه را نسبت به اين عزيزان و خانواده‌هاي آن‌ها ادا کرد؟.» وي با ذکر اينکه بخشي از اين دين با اعطاي يکسري مزايا مانند: سهميه کنکور و استخدامي و... لحاظ مي‌شود، مي‌گويد: «اما امروز بايد اين سوال را پرسيد که پدران، برادران اين دانشجوياني که دستگير شده‌اند، با چه هدفي و با چه الگويي به جبهه و دفاع از کشورشان رفته‌اند و اينکه آيا اعطاي چنين مزايايي به فرزندان و خانواده‌هاي آن‌ها با روح و ماهيت و نيت ايثارگران و جانبازان عزيز مغايرت ندارد؟ مسلم است که فاصله‌اي بزرگ در اين عرصه وجود دارد. به بياني بسياري از اقداماتي که در گذشته در مورد اين افراد و تبيين اهدافي که داشتند، صورت مي‌گرفته امروز براي نسل‌هاي فعلي و حتي هم‌نسل‌‌هاي خود آن‌ها به موضوعاتي چالش برانگيز بدل شده است و سؤالات فراواني را براي آن‌ها فراهم آورده است.»  وي ادامه مي‌دهد: «وقتي هويت ملي و سطح اعتماد از سال‌ها قبل مورد تعارض قرار گرفته، طبيعي است که تناقض‌هاي بسياري در مورد عقايد نسل‌ها به وجود بيايد. من بسياري از فرزندان خانواده‌هاي انقلابي و ايثارگران را مي‌شناسم که امروز به مسائل کشور اعتراض دارند، چرا؟ مگر آنها بخشي از جامعه امروز کشور نيستند؟ مگر بسياري از آنها مستاجر نبوده يا فرزندشان، هم‌دانشگاهي‌هاي خود را نمي‌بيند که پس از فارق التحصيلي بيکار هستند، چون اين‌ها با سؤالات متعددي روبه‌رو هستند که کسي پاسخگوي آن‌ها نيست، پس هم‌صدا با اعتراضات مي‌شوند. مثلا اينکه چرا بايد در کشوري که اين همه شهيد داده و بهترين انقلاب تاريخ جهان در آن رخ داده، اين حجم از فساد، اختلاس و رانت توسط عده‌اي صورت بگيرد؟ يا اينکه چرا برخي از مسئولاني که متهم به فساد مالي و ناکارآمدي هستند نه تنها مجازات نمي‌شوند که در جاي ديگري سمت مي‌گيرند و به کار‌شان ادامه مي‌دهند؟ در واقع اگر هم شکافي ميان نسل ديروز و امروز وجود دارد، به خاطر شکاف بين نسل‌ها نيست، بلکه به خاطر شکاف بين برخي مسئولان با مردم و انحراف برخي از اهداف اصيل انقلاب اسلامي است، درصورتي‌که رهبر انقلاب نيز بارها در سخنانشان به اين امر تاکيد کرده‌اند.»  اين جامعه‌شناس با ارتباط دادن اين رويه با موضوعات روز جامعه ما مانند حجاب مي‌گويد: «زماني مي‌گفتند به‌دليل حفظ آرمان‌ها بايد حجاب را حفظ کنيد. اما الان ديگر اين شعار‌هادر جامعه امروز نيست!. اين همان مسيري است که فرزندان رزمندگان و شهدا و ايثارگران 8 سال دفاع مقدس به آن رسيده‌اند. اينکه با ديدن تغيير مسير آرمان‌هاي اوليه انقلاب در کنار مردم قرار گرفته‌اند، در واقع حجاب يک بهانه بود. آن‌ها نيز مانند بقيه مردم نسبت به وضعيت موجود و به‌خصوص فساد مالي در برخي از سازمان‌ها و رانت‌ها و ناکارآمدي برخي از مديران اعتراض دارند. فرزندان اين عزيزان از قشر همين مردم هستند و مانند برخي از مسئولان در زندگي لاکچري غرق نشده‌اند. اين عزيزان اتفاقاً با حضورشان در جمع مردم نشان داده‌اند که هم درد مردم را مي‌دانند و هم در زمينه نغيير مسير اهداف و آرمان‌هاي انقلاب نگران هستند و دغدغه دارند.»
حريرچي با تأکيد براينکه امروز فاصله‌اي ميان بين خانواده‌هاي ايثارگران و جانبازان و شهدا مانند خانواده شهيد همت، باکري و...  با مردم عادي کم شده است، مي‌گويد: «در حقيقت يکسري از عملکرد‌هاي مسئولان باعث شده، بخشي از طيف‌هايي که خودشان جزء بدنه نظام بودند و براي آن تاواني به قيمت جان و سلامتشان را داده بودند، در کنار ديگر اقشار ديگر جامعه قرار گيرند.»