شوک «نه» ایست قلبی ارز

 
وحید استرون
در روزهای اخیر دوباره نوسان دلار 55 هزار تومانی در بازار آزاد و نرخ مصوب دولتی، به یکی از معضلات مهم اقتصاد کشور تبدیل شده که از قیمت کرایه تاکسی تا دارو، خانه و ماشین و تمام کارگزاران اقتصادی اعم مصرف کننده و تولیدکننده و تجار را تحت تاثیر قرارداده است که تا دیروز به 53 هزار و 700 تومان رسید. در دو سال گذشته، عادت کرده‌ایم به قیمت‌های عجیب ارز در بازار آزاد. ظاهرا تیم اقتصادی دولت دست‌‌های خود را بالا برده‌اند و از همین رو، در سال‌های اخیر مقالات بسیاری در مورد تبارشناسی افزایش نرخ در جراید ایران منتشر شده که بیشتر آنها معطوف به تاثیر سیاست‌های خارجی و اعمال تحریم‌های اقتصادی و صد چون و چرای دیگر است، چون در بازه 4 ساله اخیر کشور بسیاری از درآمدهای خود را از دست داده و حتی بخشی از درآمدهای صادرات نفتی به دلیل مشکلات بانکی به کشور منتقل نشده یا با ارزهای غیرمعتبر بوده است. در مجموع، سیاست‌های پولی دولت در یک سال و نیم گذشته در کنترل نرخ ارز و ثبات آن ناموفق بوده است چون به‌جای حل ریشه‌ای مشکلات با سرکوب تقاضا  و کاهش حجم دلار در مبادلات، مسکن موقتی و گاه شتاب‌زده را تجویز کرده است. در این میان بهترین کاری که دولت می‌تواند انجام دهد این است که نشان دهد در تلاش است بازار ارز را از شرایط فعلی نجات دهد. یعنی با عدم مداخلات دستوری اجازه دهد بازار به ثبات واقعی خود برود. اخيرا آنچه شفاف شده اين است كه متاسفانه يك تصميم روشن و ثبات رويه در بانك مركزي وجود ندارد و رييس كل بانك مركزي بارها سخنان و سياست‌هاي ارزي خود را تغيير داده است، زماني نرخ ارز نيمايي 28500 تومان و پس از آن اعلام شد كه ميانگين نرخ نيمايي 28500 تومان است و پس از آن اعلام شد تنها كالاهاي اساسي با اين رقم 28500 تومان وارد كشور خواهد شد و پس از آن گفته شد پتروشيمي‌ها و ساير صادركنندگان غيرنفتي ارز حاصل از صادرات خود را در مركز مبادلات ارزي عرضه كنند و بعد از آن اعلام شد كه نرخ بازار آزاد را مي‌پذيرند و بايد در اين بازار دخالت كنند و اخيرا هم اعلام شده كه قيمت ارز در بازار آزاد مورد قبول بانك مركزي نيست. به هر روی، امروز ثبات بازار ارز نیز به اندازه نرخ آن اهمیت دارد. برای نمونه، استفاده از ظرفیت صادرات یکی از محل‌های تامین ارز مورد نیاز کشور است، اما با توجه به تحریم‌ها باید از مسیرهای دیگری کریدورهای پولی در این باره ایجاد شود و همچنین تب و تاب خرید ارز در بروز وضعیت فعلی بی‌تاثیر نبوده است.