آغوش باز عربی برای اسد

بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه برای شرکت در سی‌ودومین اجلاس اتحادیه عرب در شهر جده عربستان سعودی به این شهر سفر کرد. سی‌ودومین اجلاس سران اتحادیه عرب، درحالی دیروز، جمعه ۲۹ اردیبهشت، در شهر جده در عربستان سعودی آغاز شد که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی از بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه در جده به گرمی استقبال کرد.نه حکومتی در سوریه تغییر کرده و نه حاکمان عربی کشورهای منطقه جای خود را به دیگری داده‌اند  اما تعهد حکومت اسد به محور مقاومت در یک دهه گذشته و تسلط دوباره دولت بر اراضی کشور به رغم جنگ داخلی و تروریست های داعش، اعضای این اتحادیه را مجبور به عقب نشینی از مواضع خود کرده است. عقب نشینی  که سرانجام به پذیرش دوباره اسد در این اتحادیه انجامیده است.  از ۱۲ سال قبل که جنگ داخلی در سوریه آغاز شد، از بشار اسد برای حضور در هیچ اجلاس بین‌المللی دعوت نشده بود و عضویت سوریه نیز در اتحادیه عرب، تعلیق شده بود. اما حالا پس از بهبود روابط عربستان سعودی با ایران به عنوان اصلی‌ترین حامی دولت اسد در منطقه و همزمان با کاهش تنش‌ها در یمن، ریاض و دمشق،بسیاری از کشورها قصد دارند سفارتخانه‌ها را بازگشایی کنند و سوریه هم بار دیگر به عضویت اتحادیه عرب درآمده است. امارات متحده عربی که در سال ۲۰۱۸ روابط خود را با سوریه احیا کرده بود، نقش ویژه‌ای در شرکت مجدد دمشق در اجلاس اتحادیه عرب ایفا کرد. علاوه بر این، موج همبستگی ایجاد شده پس از زلزله مرگبار ۶ فوریه که هزاران کشته در سوریه و ترکیه به جا گذاشت نیز در پذیرش دوباره دمشق در جمع اعضای اتحادیه عرب بی‌تاثیر نبود. بشار اسد در این نشست از دستاوردهایش در میدان‌های جنگ سخن گفت و آن را پیروزی «علیه تروریسم و ​​جلوگیری از مداخله خارجی» نامید و گفت هدف نیروهای خارجی این بود که سوریه چند پاره شود اما «مردم هرگز مداخله در امور خود را نپذیرفتند». رئیس جمهور سوریه، دیروز گفت: آشتی‌های حاصل شده یک فرصت تاریخی برای سامان دهی مجدد امور ما «بدون مداخله خارجی» است.   اسد با استقبال از بازگشت دوباره اش به اتحادیه عرب گفت: «پان عربیسم ریشه در گذشته، حال و آینده سوریه دارد. این مسئله تعلق است، نه احساسات. احساسات گذرا هستند، آن‌چه می ماند تعلق است. انسان می تواند ظواهر را تغییر دهد، اما جایی که به آن تعلق دارد را نه.» اکنون گروه‌های مخالف دولت تنها یک منطقه کوچک در مرز با ترکیه را اداره می‌کنند. از زمان شکست گروه تروریستی داعش در سال ۲۰۱۷، بقیه کشور به استثنای مناطق خودمختار کرد تحت کنترل دولت بشار اسد است. اکثر کشورهای عربی متوجه شده‌اند از آن جایی که نتوانستند دولت حاکم سوریه را سرنگون کنند، باید با آن کنار بیایند. حالا نشست جدید اعضای اتحادیه عرب از زوایای گوناگون «بسیار مهم و تاثیرگذار» ارزیابی شده است. وزیر خارجه عربستان سعودی پیشتر  گفته بود که منطقه خاورمیانه با انبوهی از چالش‌های اساسی مواجه است و کشورهای عربی، به‌منظور حل این چالش‌ها و دستیابی به «امنیت، ثبات و شکوفایی اقتصادی»، باید به همکاری با یکدیگر تن دهند. اجلاس اتحادیه عرب در شرایط تنش‌زدایی در منطقه‌ برگزار می‌شود. در ماه‌های اخیر پادشاهی سعودی و رقیب بزرگ منطقه‌ای آن، جمهوری اسلامی ایران روابط خود را از سر گرفتند و ریاض به‌تازگی خدمات کنسولی خود را با دمشق احیا کرد. میزبان این نشست همچنین تلاش‌های دیپلماتیک خود را برای یافتن راه حلی به‌منظور پایان دادن به درگیری‌های منطقه‌ای، از جمله یمن به‌کار می‌گیرد. عربستان سعودی همچنین در تخلیه هزاران غیرنظامی از سودان، صحنه نبردهای مرگبار در یک ماه اخیر، نقش مهمی ایفا کرده است و نمایندگان طرف‌های درگیری در سودان با میانجی‌گری عربستان سعودی به گفت‌وگو نشستند.
 
 
  خبر مرتبط
زلنسکی در نشست سران عرب چه می‌کند؟!  ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در یک سفر از پیش اعلام نشده وارد عربستان سعودی شد. او در توییتی نوشت که می خواهد روابط اوکراین با جهان عرب را تقویت کند و همکاری اوکراین با عربستان سعودی را به سطح جدیدی برساند. او همچنین در توییتی به موضوع انرژی،‌ طرح صلح خود و زندانیان سیاسی در کریمه اشاره کرد. روزنامه الجزایری الخبر در مقاله‌ای نوشت: حضور زلنسکی در نشست سران عرب می‌تواند بر روند نشست‌ها سایه بیندازد، به ویژه که نخستین بار است که از رئیس جمهور یک کشور غیرعرب برای حضور در نشست سران عرب دعوت می‌شود، در حالی که بر اساس عرف دیپلماتیک در اجلاس‌های عربی، فقط از مقامات سازمان‌های منطقه‌ای و بین المللی برای حضور در جلسه افتتاحیه نشست سران عرب، دعوت می‌شد. تاکنون از هیچ کشور عربی غیرعضو برای حضور در نشست‌های سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه آفریقا، جنبش غیرمتعهدها، پارلمان عربی و سازمان ملل دعوت نشده است و به همین علت سوالاتی درباره انگیزه دعوت از زلنسکی مطرح می‌شود. به ویژه که بیشتر کشور‌های عربی موضع بی طرفانه در بحران اوکراین اتخاذ کرده اند. روزنامه فرانسوی زبان «لکسپرسیون» الجزایر، هم دعوت از زلنسکی را ضربه‌ای به موضع بی طرفانه اتحادیه عرب در برابر بحران اوکراین و تلاش‌های قبلی برای میانجی‌گری بین دو طرف دانست. روزنامه الجزایری «لوسوار دالجیری» هم با انتشار مقاله تندتری، نوشت که محمد بن سلمان، اتحادیه عرب را به مالکیت اختصاصی خودش درآورده است و این سوال را به نقل از منابع دیپلماتیک مطرح کرد که هدف بن سلمان از این اقدام چیست و آیا پیامی برای غرب است تا آن را به عبور از جنایت قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار عربستانی، راضی کند؟