روزنامه اعتماد
1402/03/25
دوازدهمين مصاف بي‌سرانجام
شهاب شهسواريپارلمان لبنان براي دوازدهمين بار براي انتخاب رييس‌جمهور اين كشور تشكيل جلسه داد و بعد از ۷ ماه و نيم از پايان دوره رييس‌جمهور پيشين اين كشور بار ديگر از انتخاب رييس‌جمهور باز ماند. جلسه صبح چهارشنبه با رقابت دو نامزد اصلي يعني جهاد ازعور، وزير دارايي پيشين لبنان و مدير منطقه‌اي صندوق بين‌المللي پول و سليمان فرنجيه رهبر جريان المرده برگزار شد كه هيچ يك نتوانستند اكثريت آرا براي انتخاب به عنوان رييس‌جمهور را به دست بياورند. جلسه روز چهارشنبه پارلمان لبنان، نخستين جلسه انتخاب رييس‌جمهور از زمان توافق عادي‌سازي روابط ميان ايران و عربستان با ميانجيگري چين بود. طرف‌هاي سياسي در لبنان معتقد بودند كه آشتي ايران و عربستان مي‌تواند در رقابت‌هاي سياسي درون اين كشور هم اثرگذار باشد و باعث آشتي طرف‌هايي باشد كه خود را نزديك به ايران و عربستان مي‌دانند. در پايان دور نخست راي‌گيري جهاد ازعور، نامزد مشترك سه حزب مسيحي ماروني، ۵۹ راي به دست آورد و سليمان فرنجيه نامزد حزب‌الله، جنبش امل و متحدان‌شان ۵۱ نامزد به دست آورد. بر اساس قانون براي انتخاب رييس‌جمهور در دور نخست راي‌گيري يك نامزد بايد دست‌كم دوسوم كل آراي پارلمان (۸۶ راي از ۱۲۸ كرسي) را به دست بياورد و در دور دوم، هر نامزد به كسب اكثريت ساده (۶۵ راي از ۱۲۸ كرسي) به مقام رياست‌جمهوري برگزيده مي‌شود. بعد از آنكه در دور نخست راي‌گيري روز چهارشنبه هيچ يك از نامزدها نتوانستند اكثريت دوسوم را به دست بياورند، با خروج نمايندگان حزب‌الله، جنبش امل و متحدان از جلسه، پارلمان از رسميت افتاد و امكان برگزاري دور دوم راي‌گيري ايجاد نشد.هفته گذشته معرفي جهاد ازعور به عنوان نامزد سه حزب مسيحي ماروني جنبش ميهن‌پرست آزاد، كتائب (فالانژ) و نيروهاي لبناني يك غافلگيري در فضاي سياسي لبنان محسوب مي‌شد. جبران باسيل، رهبر جنبش ميهن‌پرست آزاد و داماد ميشل عون، رييس‌جمهور پيشين لبنان، از سال ۲۰۱۶ كه عون به عنوان رييس‌جمهور برگزيده شد، متحد حزب‌الله و جنبش امل محسوب مي‌شد، اما در يك چرخش غافلگيركننده بعد از مذاكرات با احزاب مسيحي ديگر، تصميم گرفت با دشمنان قسم خورده دو حزب اصلي شيعيان لبنان، يعني كتائب و نيروهاي لبناني وارد ائتلاف شود و از جهاد ازعور به عنوان نامزد رياست‌جمهوري حمايت كند. جهاد ازعور، بين سال‌هاي ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ در دولت فواد سنيوره به عنوان وزير دارايي فعاليت مي‌كرد و در حال حاضر به عنوان مدير منطقه‌اي صندوق بين‌المللي پول در خاورميانه و آسياي ميانه مشغول به كار است. تا پيش از معرفي ازعور، نامزد اصلي بلوك اصلي احزاب متحد عربستان سعودي و غرب در پارلمان ميشل معوض بود. ميشل معوض در تمامي ۱۱ دور قبلي به عنوان نامزد معرفي شد و در بهترين حالت توانسته بود ۴۴ راي از ميان ۱۲۸ كرسي پارلمان لبنان به خود اختصاص دهد. هفته گذشته ميشل معوض اعلام كرد كه از نامزدي كناره‌گيري مي‌كند و براي جلسه دوازدهم انتخاب رييس‌جمهور از ازعور حمايت مي‌كند. ازعور با كسب ۵۹ راي در جلسه ديروز، عملكرد بسيار بهتري نسبت به معوض داشت و با كسب آراي تعدادي از اعضاي جنبش ميهن‌پرست آزاد، توانست ۵۹ راي كسب كند. با اين حال ازعور اگر همچنان نامزد سه حزب مسيحي باقي بماند همچنان ۶ راي براي رسيدن به حد نصاب ۶۵ راي در دور دوم نشست انتخاب رييس‌جمهور كم دارد. به نوشته پايگاه خبري شبكه ال‌بي‌سي لبنان، به نظر مي‌رسد كه درون جنبش ميهن‌پرست آزاد در مورد حمايت از جهاد ازعور شكاف وجود داشت و تعدادي از نمايندگان اين حزب به ازعور راي نداده‌اند.حزب‌الله و امل نيز براي نخستين‌بار در اين جلسه براي وزن‌كشي سياسي با رقبا به نامزد مورد حمايت خودشان راي دادند. حزب‌الله و امل از ابتدا اعلام كرده بودند كه نامزد مورد حمايت‌شان سليمان فرنجيه، رهبر حزب المرده است. در جلسه ديروز فرنجيه توانست ۵۱ راي از ۱۲۸ كرسي پارلمان را به خود اختصاص دهد كه عملكرد مناسبي براي امل و حزب‌الله در شرايط جدايي جنبش ميهن‌پرست آزاد از ائتلاف حاكم بود.اختلاف‌هاي لاينحل ميان گروه‌هاي سياسي لبناني در حالي براي هفتمين ماه ادامه پيدا كرده است كه هر يك از طرف‌ها، ديگري را به تقابل و در نظر گرفتن نظر ديگران متهم مي‌كند. مخالفان حزب‌الله و جنبش امل معتقد هستند كه سليمان فرنجيه به اين دليل كه نامزد اكثريت مسيحيان نيست، گزينه مناسبي براي رياست‌جمهوري محسوب نمي‌شود. براساس چارچوب ميثاق وطني لبنان كه قدرت را ميان مسيحيان، اهل سنت و شيعيان تقسيم مي‌كند، رياست‌جمهوري در لبنان سهم مسيحيان ماروني است و مخالفان سليمان فرنجيه معتقدند كه هر چند خود او مسيحي ماروني است، اما نماينده مسيحيان ماروني محسوب نمي‌شود. در برابر حزب‌الله، جنبش امل و متحدان‌شان هم معتقدند كه طرف مقابل نامزدي «تقابلي» معرفي كرده است و حاضر به مصالحه و توافق براي معرفي نامزدي كه مورد توافق همه طرف‌ها باشد، نيست.۱۸ نماينده ديگري كه در جلسه ديروز پارلمان حاضر بودند يا آراي اعتراضي دادند يا به نامزدهاي اقليت ديگر راي دادند. در اين جلسه ۸ راي باطله هم به «لبنان جديد» داده شد كه آراي بلوك اعتدال ملي است كه نمايندگان حامي سعد حريري در چارچوب فراكسيون المستقبل محسوب مي‌شوند كه بعد از كناره‌گيري حريري از قدرت تغيير نام دادند. نوشته پايگاه خبري شبكه ال‌بي‌سي لبنان تعدادي از هواداران اعتراضات عليه وضع موجود به جهاد ازعور راي دادند. اما شش عضو مخالفان وضع موجود (بلوك تغيير) به زياد بارود، نامزد مستقل راي دادند. بارود در شش دوره از يازده دوره گذشته آرايي به نامش ثبت شده بود در اين دوره بهترين نتيجه‌اش را ثبت و ۶ راي از ميان ۱۲۸ راي پارلمان كسب كرد. بارود بين سال‌هاي ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ در دولت‌هاي فواد سنيوره و دولت نخست سعد حريري به عنوان وزير كشور و شهرداري‌ها خدمت كرده بود. در اين جلسه براي نخستين‌بار يك نماينده پارلمان به جوزف عون، فرمانده ارتش راي داد. نام جوزف عون، مدت‌هاست به عنوان نامزد قابل توافق مستقل مطرح است، اما وي به لحاظ قانوني امكان رقابت در انتخابات ندارد، چراكه بر اساس قانون بايد دست‌كم ۶ ماه قبل از انتخابات از مقام خود در ارتش استعفا داده باشد يا اينكه با تصويب اصلاحيه قانوني در پارلمان استثنايي براي او وضع شود. هيچ ائتلافي تاكنون جوزف عون را رسما نامزد نكرده است، اما بلوك هواداران عربستان سعودي، جوزف عون را بهترين گزينه براي رياست‌جمهوري مي‌دانند. نگراني حاميان عون از معرفي جوزف عون اين است كه با استعفاي او از فرماندهي ارتش و نامزدي در انتخابات، اين چهره كاملا سوزانده خواهد شد، چراكه مخالفان (حزب‌الله، امل و متحدان‌شان) به راحتي مي‌توانند جلسه‌اي را كه عون نامزدش باشد از اكثريت بيندازند. هر چند ارتش در لبنان از احترام قابل توجهي برخوردار است، اما فرمانده ارتش، به دليل اينكه با امريكا همكاري مي‌كند، براي گروه‌هاي نزديك به حزب‌الله و امل مطلوب نيست. امريكا كمك‌هاي مالي، نظامي و امنيتي را در قالب برنامه بازسازي ارتش لبنان، به صورت مستقيم و بدون دخالت دولت لبنان در اختيار فرماندهي ارتش قرار مي‌دهد.
واكنش شخصيت‌هاي سياسي لبنان
به انتخابات روز چهارشنبه
پس از برگزاري جلسه روز چهارشنبه پارلمان لبنان، سليمان فرنجيه و جهاد ازعور با انتشار پيام‌هايي در شبكه اجتماعي توييتر از نمايندگاني كه راي خود را نام آنها نوشته‌اند، تشكر كردند. فرنجيه نوشت: «به عقيده نمايندگاني كه به من راي نداده‌اند هم احترام مي‌گذارم. اين انگيزه‌اي است كه به سمت گفت‌وگوهاي سازنده با همه حركت كنيم تا بتوانيم مرحله بعدي را براي رسيدن به منافع ملي بسازيم.» ازعور نوشت: «اميدوارم نتايج جلسه امروز مشوقي باشد تا بر ضرورت خارج كردن لبنان از بحران و جلو بردن فرآيند به نفع مردم لبنان متحد شويم.» هواداران ازعور، به شدت از مخالفان او به دليل ترك جلسه پارلمان و جلوگيري از برگزاري دور دوم انتخابات انتقاد كردند. سمير جعجع، رهبر حزب نيروهاي لبناني گفت: «اگر همان‌طور كه قرار بود، دور دوم برگزار مي‌شد، الان جمهور داشتيم. جدا از برخي جزييات، آنچه امروز در پارلمان رخ داد مانع‌تراشي بود، نه تنها در اين جلسه بلكه در كليت فرآيند انتخاب رييس‌جمهور.» سامي جميل، رهبر حزب كتائب هم مخالفان را به تهديد و تحميل نظر خود متهم كرد و جلسه روز گذشته را «خيزش نمايندگان از همه جناح‌ها عليه تحميل و تهديد» توصيف كرد. نبيه بري، رييس پارلمان لبنان پس از پايان جلسه روز چهارشنبه گفت: «همه از ما انتظار دارند كه عملكرد و رفتاري شايسته شأن لبنان و سطح چالش‌هاي آن داشته باشيم و گام نخست براي تحقق اين هدف تسريع در روند انتخاب رييس‌جمهوري است و اين صرفا با توافق و در پيش گرفتن مسير گفت‌وگو محقق خواهد شد.» نبيه بري عدم مطرح شدن پيش‌شرط و در نظر گرفتن راي و عقيده همه طرف‌ها و احزاب را لازمه گفت‌وگوي مذكور دانست. به گزارش ايسنا، وي افزود: «توپ را به زمين يكديگر و يكديگر را مقصر طولاني شدن دوره انتخاب رييس‌جمهوري جلوه دادن كافي است.» بري ادامه داد: «ماندن در اين دور باطل و در پيش گرفتن سياست انكار، نتيجه مطلوبي براي لبناني‌ها به همراه نخواهد داشت.»
