روزنامه جوان

پولتان را به مافیای میلیاردی چهارراه‌ها می‌دهید!

روز چهارشنبه، سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران به مناسبت «روز جهانی مقابله با استثمار کودکان کار» مراسمی را در باغ موزه قصر برگزار کرد تا در آن علت ریشه‌کن نشدن کار کودک در خیابان‌ها و سر چهارراه‌ها را مورد بررسی قرار دهد. در این مراسم حدود ۴۰ کودک کار که در مراکز پویاشهر درس می‌خوانند نیز دعوت شدند تا جوایزی را بابت رؤیاهای‌شان که نقاشی کشیده بودند، دریافت کنند.
رؤیا‌هایی که تبدیل به نقاشی شد
هنگام ورود به محوطه باغ موزه قصر، بنر بزرگی به چشم می‌خورد که روی آن نوشته شده بود: «مراسم روز جهانی مقابله با استثمار کودکان کار». مجری برنامه روی سکوی مقابل ایستاده و به میهمانان خیرمقدم می‌گوید. پایین این سکو، میز و صندلی چیده شده است و کودکان مراکز پویا شهر دور میز‌های گرد نشسته‌اند و مدیران این مراکز هم همراه‌شان هستند. در ردیف جلوی محوطه نیز جمعی از مدیران شهری دیده می‌شوند.
در دیواره سمت راست محوطه باغ موزه قصر، تصاویر نقاشی کودکان حاضر در مراسم قرار داده شده است که هر کدام‌شان از یک رؤیا خبر می‌دهد. یکی از کودکان، ماشینی را نقاشی کرده و کودک دیگر، تصویری از پدر، مادر، خواهران و برادرانش را در یک خانه کشیده که همه‌شان لبخندی زیبا روی لب دارند و خوشحالند. تصمیم می‌گیرم سراغ صاحبان این نقاشی‌ها بروم تا از رؤیاهای‌شان بپرسم.


دختری به نام آسنات از یک گل نقاشی کشیده است. او کلاس اول است و در مرکز پویاشهر درس می‌خواند. آسنات درباره نقاشی‌اش می‌گوید: «دوست دارم نقاش شوم و به این کار علاقه زیادی دارم. می‌خواستم با نقاشی یک گل هم برای نقاشی‌های بهتر تلاش کنم و هم علاقه‌ام به طبیعت را نشان دهم.»
کنار او دختری به نام منیژه نشسته است که به گفته خودش درس خواندن را دیر شروع کرده، اما توانسته است در سال تحصیلی اخیر، مقطع اول ابتدایی را پشت سر بگذارد. او درباره نقاشی‌اش می‌گوید: «خانه‌ای را در رنگین کمان نقاشی کشیده‌ام و زندگی با صلح را آرزو می‌کنم. چهار سال است به ایران آمده‌ام و آرزویم این است درس بخوانم و معلم بشوم تا بتوانم به همه کودکان افغانستانی درس یاد بدهم.»
منیژه با لحن کودکانه‌اش ادامه می‌دهد: «کارم کفاشی است و هر روز که درسم تمام می‌شود، سرکار می‌روم. بعد از آن هم به خانه برمی‌گردم و در کار‌های خانه به مادرم کمک می‌کنم.»
او می‌گوید: «مادرم هم کار می‌کند و او هم خسته می‌شود برای همین نمی‌گذارم تنهایی کار‌های خانه را انجام دهد.»
کمی آن طرف‌تر، پسری به نام عزیز نشسته که مقطع سوم ابتدایی را در مرکز پویاشهر به اتمام رسانده است. او می‌گوید: «کفاشی می‌کنم، اما شغل موردعلاقه‌ام خلبانی است. برای همین درس می‌خوانم تا به این شغل برسم.»
بعد از آن سراغ عرفان می‌روم که نفر اول مسابقه نقاشی مراکز پویاشهر شده است. او کلاس پنجم است و از شغلی که دارد راضی است، اما درباره دلیل درس خواندنش می‌گوید: «شغلم نجاری است و به آن خیلی علاقه دارم، اما می‌خواهم درس بخوانم تا در همین حرفه توانمندتر و قوی‌تر شوم.»
هانیه هم یکی دیگر از همین کودکان است که در سال تحصیلی جدید وارد مقطع ششم ابتدایی می‌شود. او درباره آرزویش اینگونه توضیح می‌دهد: «آرزو دارم به مدارس دولتی بروم و در آنجا برای رسیدن به شغل معماری تلاش کنم. تحت هر شرایطی که باشد درسم را خواهم خواند و برای رسیدن به آرزوهایم همه تلاشم را می‌کنم.»
راه‌اندازی مراکزی برای استعدادیابی و حرفه‌آموزی
رؤیای کودکان کار و اینکه درباره علایق و آرزوهای‌شان و شغلی که دوست دارند به آن برسند، تحقق‌یافتنی است، اما نیاز است استعداد این بچه‌ها کشف شود و البته باید مرکزی برای حرفه‌آموزی و توانمندسازی آن‌ها وجود داشته باشد؛ موضوعی که خانم شیردل، مدیر اداره پیشگیری و ارتقای سلامت اجتماعی شهرداری تهران نیز به آن اشاره می‌کند و به «جوان» می‌گوید: «۳۲ مرکز پویاشهر در تهران وجود دارد که به تحصیل کودکان کار می‌پردازد. آنچه حائز اهمیت است استعدادیابی بچه‌هاست. قصد داریم در مراکز پویا شهر طرحی را به عنوان استعدادیابی تربیتی- آموزشی کودکان راه‌اندازی کنیم و مدارس تخصصی ویژه برای این کودکان در پنج رشته هنری، فرهنگی، امور تربیتی، مذهبی، فنی و حرفه‌ای و علمی- فناوری شهرداری در نظر بگیریم تا ابتدا استعداد بچه‌ها کشف شود و بعد از آن در یک حوزه تخصصی آموزش ببینند.»
او ادامه می‌دهد: «بر اساس سند‌های بالادستی ارگان‌های متعددی وظیفه رسیدگی به کودک کار را به عهده دارند، اما متولی اصلی این امر، سازمان بهزیستی است. در حالی که همه ارگان‌های تعیین‌شده باید در کنار سازمان بهزیستی حاضر شوند، اما متأسفانه شاهد حضور پررنگ‌شان نیستیم.»
خانم شیردل در پاسخ به این سؤال که چه کسی باید این نهاد‌ها را دور هم جمع کند و آن‌ها را پای کار بیاورد، می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین دلایل به نتیجه نرسیدن کار‌ها در این حوزه، عدم‌تحقق مدیریت یکپارچه شهری است. سازمان بهزیستی به عنوان متولی حوزه کودک، قاعدتاً باید این قدرت را داشته باشد که تمام نهاد‌ها را پای کار بیاورد، اما چنین کاری انجام نشده است، البته شهرداری تهران در سال ۱۴۰۱ قرارگاهی را تحت عنوان قرارگاه اجتماعی شهر تهران راه‌اندازی کرده است که دستگاه‌های مختلفی در جلسات آن حاضر شده‌اند، اما هنوز تصمیمات در خصوص کمک به کودکان کار به مرحله اجرا نرسیده است.»
لزوم ارزش‌دهی به احساسات کودک
در پایان این مراسم، احمد احمدی‌صدر، مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران نکاتی را در رابطه با روز جهانی مقابله با استثمار کودکان کار مطرح کرد و گفت: «احساسات و عواطف کودکان به قدری ارزشمند و غنی است که اگر ما به آن‌ها توجه نکنیم و این نیاز به عاطفه و خلأ‌هایی را که به وجود آمده است، جبران نکنیم، معلوم نیست آینده این عزیزان به چه سمت و سویی برود.»
او به مافیای کودکان کار اشاره کرد و ادامه داد: «ما با استثمار و به‌کارگیری اجباری مخالفیم. هیچ کس حق ندارد انسان‌ها را مجبور به کار کند. دو وضعیت است که انسان مجبور به کار می‌شود؛ یکی فقر و نیاز و دیگری سودجویان و مافیا. نیاز و فقر انسان را وادار به کار می‌کند. همه ما کار می‌کنیم، ولی فقیر نیستیم، اما امروز در چهارراه‌های کلانشهر تهران چند درصد از کودکان برای نیاز و فقر کار می‌کنند و پول را در جیب خودشان می‌گذارند و چند درصد پول را به باند و سرشبکه مافیا می‌دهند؟».
درخواست از دستگاه قضایی برای برخورد با سرشبکه استثمار کودکان کار
احمدی‌صدر با بیان اینکه در تهران خلأ حل مسئله کودکان کار را داریم، گفت: «اگر کودکان در کارگاهی کار می‌کنند و شغلی دارند، باید حمایت شوند و برای آینده آن‌ها برنامه‌ریزی کرد، اما یک دسته دیگر از کودکان کار به خاطر نیاز از سرشبکه‌هایی که استثمارشان می‌کند، سر‌درمی‌آورند. من از دستگاه محترم قضایی درخواست دارم به صورت جدی با این سرشبکه‌ها برخورد کند. عمده درآمد این کودکان به این سودجو‌ها می‌رسد، چهارراه‌های تهران به قیمت میلیاردی خرید و فروش می‌شوند و بچه‌ها هیچ سهمی از این درآمد‌ها ندارند، حتی این بچه‌ها جا برای خوابیدن هم ندارند. آن‌ها از شهرستان‌ها می‌آیند یا از اتباع هستند و عمده درآمدشان هم به جیب سودجو‌ها می‌رود.»
او اظهار داشت: «اگر قرار است کودکی سر چهارراه نباشد، چند کار باید انجام شود. باید اقداماتی بازدارنده در دستور کار قرار گیرد. مثلاً اینکه برای سرشبکه‌های کودکان کار جریمه و حبس‌های سنگین در نظر گرفته شود. همچنین باید با تکدی‌گری به شدت برخورد شود، درست شبیه برخوردی که با یک مجرم می‌شود.»
«توانمندسازی» به جای جمع‌آوری
احمدی‌صدر با اشاره به اقدامات اشتباهی که برای جمع‌آوری کودکان کار انجام می‌شود، تصریح کرد: «کودکان کار کالا نیستند که جمع‌آوری شوند، انسان هستند و شرافت دارند و باید به آن‌ها توجه شود، اما می‌بینیم که به پیمانکاران پول داده‌اند تا با خودروی وَن، کودکان کار را جمع‌آوری کنند، در صورتی که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی آمده است این طرح اَبتر بوده و با این طرح‌ها دردی از جامعه دوا نمی‌شود.»
او گفت: «طرح دادیم، اما دوستان گوش نکردند و ما خودمان شروع کردیم که این دستورالعمل فنی را در مدارس پویاشهرمان انجام دهیم تا هم کرامت کودکان حفظ شود، هم آن‌ها کاری یاد بگیرند و حرفه‌ای بیاموزند؛ اینکه کودکان در بستری قرار داده شوند که اگر از سر چهارراه هم آمدند، بتوانند در مدرسه فوتبال، روباتیک، زبان، هنر و مکانیک آموزش ببینند. متأسفانه این دستورالعمل توسط دستگاه‌های دیگر محقق نشد، اما ما قصد داریم این کار را جلو ببریم تا ان‌شاءالله استعداد‌های این کودکان را شناسایی کنیم و طی یک برنامه بلندمدت و چندساله به سمتی درست سوق دهیم و ادعا کنیم این کودکان توانستند باری از دوش جامعه بردارند و آینده‌سازان درخشان این جامعه باشند.»     ۶۰ درصد کودکان کار اتباع بیگانه هستند مشاهده کودک کار در شبانه‌روز در خیابان‌ها نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است، آن‌ها در ساعات مختلف پشت چراغ‌های قرمز، کنار خیابان، مقابل اغذیه‌فروشی‌ها، رستوران‌ها، پارک‌ها و حتی مراکز تفریحی حاضر می‌شوند و از مردم پول طلب می‌کنند. هفته گذشته، مهری‌سادات موسوی، معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه تعداد زیادی از کودکان کار از اتباع بیگانه هستند، گفت: «در تمامی استان‌های کشور بین ۶۰ تا ۸۹‌درصد کودکان کار و خیابان را اتباع تشکیل می‌دهند.» او ادامه داد: «بهزیستی به عنوان متولی ساماندهی کودکان کار و خیابان در کشور شناخته می‌شود، تا زمانی که قوانین و سیاستگذاری در حوزه اتباع را اصلاح نکنیم، فعالیت‌ها در این زمینه خیلی نمی‌تواند مثمر ثمر باشد.»
به گفته معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، دستگاه‌های اجرایی هنگام بررسی معضلات اجتماعی مقابل هم قرار می‌گیرند و به جای هم‌افزایی در حاکمیت همدیگر را می‌زنند. موسوی با اشاره به قوانین دست و پاگیری که مانع به سرانجام رسیدن کار‌ها شده است، گفت: «قوانین باید به ما اجازه دهد کودک بی‌هویتی که وارد کشور شده را در مراکز شبانه‌روزی اسکان دهیم که در حال حاضر این اجازه را از طرف قانون نداریم، بنابراین سایر نهاد‌ها باید به ما کمک کنند و در کنار ما قرار بگیرند.» او تصریح کرد: «در حوزه ساماندهی کودکان کار، سیاست دائمی نداریم و به همین خاطر گاهی ایجابی و گاهی سلبی کار کرده‌ایم، بنابراین تا این مسئله به صورت ریشه‌ای حل نشود، مشکل باقی است.» اقدامات موقتی، راه به جایی نمی‌برد
دنیای کودکانه قابل برگشت به عقب نیست و کودکان کار اکنون فرصتی را از دست می‌دهند که هیچ‌گاه در آینده و حال جبران نخواهد شد، با این حال هنوز کار چندانی برای این کودکان انجام نشده و فرصت‌های زیادی در حال از دست رفتن است. سیدسلمان ذاکر، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به مناسبت روز جهانی مبارزه با کار کودکان گفت: «حوزه رسیدگی به کودکان کار هنوز جای کار دارد. تاکنون در جداسازی کودکان کار موفق عمل نکرده‌ایم تا مشخص شود کدام یک از آن‌ها بی‌سرپرست یا بدسرپرست بوده یا در دام مافیا اسیر و به اجبار به کار گمارده شده‌اند.»
او ادامه داد: «لازم است همه دستگاه‌ها و سازمان‌ها، دست به دست هم دهند و در جهت حمایت از این کودکان به اجرای قوانین حمایتی که برای آن‌ها به تصویب رسیده است، بپردازند یا اگر خلأ قانونی در این حوزه وجود دارد، رفع شود.»
ذاکر اظهار داشت: «تاکنون اقدامات انجام‌شده در این حوزه موقتی و اغلب جنبه قضایی و سلبی داشته است، اما از جنبه تخصصی به این حوزه ورود نشده است که می‌طلبد نهضتی در جهت ساماندهی کودکان کار در کشور راه‌اندازی و برای ساماندهی این کودکان نیز تدبیری اندیشیده شود تا بتوان از طریق برنامه‌ریزی در جهت حمایت از آن‌ها گامی اساسی برداشت.» عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت: «سازمان بهزیستی نباید در انتخاب سرپرست برای این کودکان یا سایر کودکانی که فاقد سرپرست هستند بیش از حد سختگیری کند، بنابراین حمایت از این کودکان جای کار بیشتری دارد و هنوز تا نیل به مقصد آرمانی مورد نظر دین مبین اسلام که بر نگاه مهربانانه نسبت به کودکان بی‌سرپرست تأکید دارد، فاصله داریم.» اصلاح قانون برای ساماندهی ویژه کودک کار معضل کودکان کار و خیابانی از عمده‌ترین مسائل اجتماعی در شهر تهران به حساب می‌آید که مقابله با آن دشوار و همچنین سیاستگذاری‌های کنونی در این حوزه به طور کلی مقطعی و پراکنده بوده و هیچ گاه اقدامات مداخله‌ای جامع و اثرگذار در این حوزه شکل نگرفته است. روز چهارشنبه، فاطمه محمدبیگی، رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده در حاشیه مراسم رونمایی از مستند «منفی۱۴» که به واکاوی نقش نهاد‌های اجتماعی به معضل کودکان کار و خیابان پرداخته است، گفت: «ارگان‌های حمایتی در برابر کودکان کار مسئول هستند و همچنین مجلس شورای اسلامی نیاز به اصلاح قوانین دارد. ما در مجلس شروع به اصلاح برخی قوانین کرده‌ایم، مثلاً چه برای ایرانیان خارج از کشور و چه برای مهاجران و اتباع خارجی که داخل کشور هستند، برنامه‌ریزی‌هایی را در کمیسیون اجتماعی، کمیسیون بهداشت و قوانین بیمه‌ای داشته‌ایم تا ساماندهی ویژه برای این موضوع صورت گیرد.» او مهارت آموزی کودکان را مهم دانست و اظهار داشت: «نوجوانانی که از سن ۱۳سالگی مهارتی را آموزش نمی‌بینند، احتمال ورودشان به حوزه آسیب‌های اجتماعی، بزهکاری و ناهنجاری بیشتر از نوجوانان دیگر است، اما نوجوانانی که از حدود ۱۳سالگی در پرتو آموزش‌های مهارتی قرار دارند، فرهنگ کار و تلاش را آموزش می‌بینند و به همین ترتیب در کنار تحصیل مهارت ویژه‌ای نیز آموزش می‌بینند و در بزرگسالی چه به عنوان کارگر، کارفرما یا متخصص می‌توانند نوآوری و ابتکار داشته باشند و آینده موفق شغلی را برای خود و خانواده رقم بزنند.»
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
مصاف بر سر « مصاف» (اعتماد) آرایش سیاسی مجلس دوازدهم (خراسان) شروط دیگر را فراموش کردید آقای حجاریان!  (جوان) این حق مسلم را پایمال نکنید! (یادداشت روز) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
زن، زندگی، آزادی برای تولد قاتل‌ها! پشیمانی دستیار روحانی از کار در دولت او گزارش مجله امریکایی از تحریم‌های امریکا: وحشیانه، غیرانسانی، و بی‌فایده! خانه‌دار شدن تهرانی‌ها خیلی دور، خیلی نزدیک! بخت‌گشایی از جوانان با کمک مراکز فعال در انتخاب همسر مردم پشت در بهشت میوه‌فروشان الکل، ویرانگر جسم و روان پاداش به ورزشکار راه دوری نمی‌رود سازمان ملل: اسرائیل می‌خواهد کرانه باختری را الحاق کند وظیفه ما در مقابله با خودسر‌ها خودانتقادی آقای مدیر از وضعیت تولید سریال تلویزیونی پولتان را به مافیای میلیاردی چهارراه‌ها می‌دهید! دعوت رئیسی به عربستان فهرست «نمی‌شود»‌ها چگونه دور ریخته شد