روزنامه ابتکار
1395/11/21
نگاهی به جایگاه طراحی لباس در تئاترهای ایرانی در گفت‌وگو با زیبا موسوی طراحان لباس خانه‌نشین شده‌اند
گروه فرهنگ و ادب ـ مریم رودبارانی: طراحی لباس و دکور بی‌شک از ارکان اصلی تئاتر هستند. این دو حتی زمانی که نمایشنامه خوانده میشود، باعث تصویرسازی هستند و بخشی از بار نمایش را به منظور هماهنگی و انتقال پیام به دوش می‌کشند. با وجود اینکه در سال‌های اخیر، تئاتر ایران دچار نوسان‌های زیادی بوده مساله طراحی دکور و لباس نتوانسته آنچنان که باید جایگاهش را به صورت جدی دنبال کند. مشکلات مالی گروه‌های نمایشی باعث شده تا آنها بخواهند با کمترین هزینه، دکور و لباس را تهیه کنند تا مجبور نباشند، بلیتی گران به مخاطب ارائه کند. زیبا موسوی، کارشناس تئاتر با گرایش طراحی صحنه و لباس در گفت‌وگو با «ابتکار» درباره مشکلات این حرفه می‌گوید. اگر چه او ابراز امیدواری می‌کند که طراحی صحنه و لباس نیز مثل دیگر بخش‌های یک اثر نمایشی مورد نقد کارشناسانه قرار گیرد.این هنرمند که طراحی لباس نمایش «سفر شادی» به کارگردانی محمدرضا مالکی را که به تازگی روی صحنه رفته، بر عهده داشته است، درباره طراحی لباس این اثر نمایشی می‌گوید: رنگ و طرح لباس و صحنه با هارمونی و هماهنگی بصری کلی همراه است و سعی کردم با توجه به شخصیت مورد نظر و یا فضا و اتمسفر موجود در صحنه طرح ها و رنگ های خلاقانه ارایه کنم. موسوی با بیان اینکه برای طراحی لباس یک نمایش با متن پیش می‌رود، ادامه می‌دهد: طراحی لباس هر شخصیت عموما متناسب با تحلیل کاراکتر است که توسط کارگردان انجام می شود که پس از تبادل فکر و نظر طراح و کارگردان با یکدیگر شکل نهایی خود را پیدا می کند.
این طراح لباس که طراحی صحنه و لباس فیلم سینمایی «ایتالیا ایتالیا» به کارگردانی کاوه صباغ‌زاده را به پایان رسانده، درباره چگونگی طراحی صحنه یک اثر توضیح می‌دهد: با توجه به تحلیل متن نمایشی یا فیلمنامه و طرح‌ها و ایده‌های طراح با هماهنگی و خواست نهایی کارگردان جان می گیرد. در واقع طراح با توجه به کلیت تحلیل ذهنی کارگردان از اثر و با توجه به طرح‌های خلاقانه خود به آن شکل بصری و قابل رویت می‌دهد. وی درباره طراحی لباس یک اثر نمایشی و مشکلاتی که طراحان در این راه با آن روبرو هستند، بیان می‌کند: من برای طراحی لباس آثار، خیاط ثابت دارم و لباس‌هایم را به کارگاهی می‌دهم که با مدیرش آشنایی و همکاری دارم. لباس مانند یک شخصیت حرف می‌زند و حتی لباسِ کاراکترهای نمایش در بسیاری از مواقع می‌تواند به معرفی آن شخصیت و ویژگی‌های او بپردازد. با این حال، بسیاری از کارگردان‌های ما در این زمینه آگاه نیستند و کار طراحان هر سال سخت‌تر میشود. البته مساله دستمزدها هم مطرح است و بسیاری از کارگردان‌ها متوجه نیستند چه زحمت زیادی برای طراحی لباس یک اثر نمایشی کشیده میشود. ممکن است برخی مواقع لباسی زیبا باشد اما در کل مناسب آن اجرا طراحی نشده باشد. بنابراین معتقدم که لباس زیبا، مهم نیست بلکه لباس باید بازگوکننده شخصیت بازیگر باشد. زمانی که بین صحنه، لباس و شخصیت هارمونی وجود نداشته باشد، کار مطمئناً دچار مشکلاتی خواهد شد. این هنرمند در پایان تصریح کرد: طبیعتا لباس‌ها با توجه به طرح‌های نهایی شده دوخته یا بعضا خریداری می‌شوند. گاهی پیش می‌آید بودجه یک کار اجرایی محدود است، بنابراین طراح با پس و پیش کردن یا اضافه و کم کردن لباس‌های کارهای دیگر که در آرشیوها موجود است لباس کاراکترها را تهیه می‌کند، البته این امر به خلاقیت و هنرمندی طراح بستگی دارد که لباس‌های موجود را به طرح‌های نهایی شده کاراکتر نزدیک کند. او با اشاره به جایگاه طراحی لباس در تئاتر می‌گوید: طراحی لباس و صحنه جزء میزانسن یک اثر هنری محسوب می‌شوند و تعیین‌کننده کاراکترها هستند. در شرایط کنونی به دلیل بی‌توجهی مسئولان فرهنگی و حتی هنرمندان سایر حوزه‌ها، طراحی لباس هنوز نتوانسته در تئاتر جایگاه خود را پیدا کند، برای همین در این حیطه با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستیم. موسوی با اشاره به زیرساخت‌های ضعیف در تئاتر می‌افزاید: به سبب نداشتن زیرساخت‌های مناسب در تئاتر هنوز کارگاهی برای طراحی لباس و ساخت دکور نداریم پس نباید ادعا کنیم که صاحب تئاتر حرفه‌ای هستیم. این طراح لباس در ادامه با بیان این نکته که قدرت خلاقیت را از طراحان تئاتر گرفته‌اند، توضیح می‌دهد: با توجه به آن‌که بودجه‌ای به طراحی لباس اختصاص داده نمی‌شود کارگردانان تئاتر مجبورند از آرشیو تالار لباس‌های کار خود را تهیه کنند این موضوع موجب شده است که بسیاری از طراحان، خانه‌نشین شوند. مسئولان باید برای این مشکل چاره‌ای بیاندیشند. او ادامه می‌دهد: طراحی لباس و ساخت دکور در دنیا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، به دلیل اهمیت این دو حوزه مکانی برای این کار در نظر گرفته شده است، ولی متاسفانه در کشور ما این دو حوزه از هیچ جایگاهی برخوردار نیستند به همین سبب کارگردانی که می‌خواهد نمایشی را به روی صحنه ببرد مجبور است با هزینه خود مکانی را برای ساخت دکور و لباس پیدا کند و اغلب کمبود بودجه امکان طراحی مطلوب را از هنرمند می‌گیرد. این مشکلی است که در تئاتر با آن مواجه هستیم. موسوی در پایان طراحی لباس در تئاتر را جذاب‌تر از سینما دانست و گفت: در تئاتر می‌توانی از طراحی رئال دور باشی و با رنگ‌ها و المان‌ها بازی کنی اما در سینما دست طراح خیلی بسته است. در تئاتر، لباس تنها عنصری است که به‌طور مستقیم بر تن بازیگر می‌نشیند و به صورت کاملا مشخص می‌تواند بر روی بازی او تاثیر بگذارد چون بازیگر به‌وسیله لباس از خود هرروزه‌اش جدا میشود و نقشی را که قرار است بازی کند، با عمق بیشتری احساس می‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
در 5 هزار نقطه راهپیمایی 22 بهمن در روز جمعه برگزار میشود
دعوت از مردم برای شرکت در جشن پیروزی انقلاب
نمایندگان از پیشنهادهای تغییر در قانون اساسی می‌گویند
مجلس ضربدر دو
سیدحسن خمینی:
اخلاق،آرامش را به جامعه تزریق می‌کند
رضا دهکی
لقیِ پایه چهارم
بیماران در جدال بدهی به بیمارستان ها کجای ماجرا هستند؟
دعوای دولت وتامین اجتماعی به زیان مردم
افزایش حقوق کارگران و کارمندان قدرت خرید آن ها را بالا می برد؟
اقتصاد در دوراهی «خط فقر» و «تورم»
نگاهی به جایگاه طراحی لباس در تئاترهای ایرانی در گفت‌وگو با زیبا موسوی
طراحان لباس خانه‌نشین شده‌اند
به مناسبت ایام پیروزی انقلاب اسلامی بررسی شد
سرنوشت ساواک
نخست وزیر عراق:
روابط ما با تهران مهم تر از واشنگتن است
نایب رئیس مجلس:
در حکومت علی (ع) خط قرمز اقدام مسلحانه است نه انتقاد
رحمانی فضلی:
نمی‌توانیم انتخابات الکترونیکی را پوشش دهیم
وزیر اطلاعات در حاشیه جلسه هیات دولت مطرح کرد:
انتخابات 94 از کم حاشیه‌ترین و سالم‌ترین انتخابات بود
در 5 هزار نقطه راهپیمایی 22 بهمن در روز جمعه برگزار میشود
دعوت از مردم برای شرکت در جشن پیروزی انقلاب
مدیرکل زندان‌های استان تهران:
مهدی هاشمی تا 25 بهمن در مرخصی است
