تجزیه و تحلیل صورتحساب دولت دوازدهم برای سیزدهم

امینی- دولت دوازدهم در شرایطی جای خود را به دولت سیزدهم داد که در سایه مجموعه ای از سیاست ها، درآمدهای نفتی کاهش پیدا کرده بود و وضعیت مالیات ها نیز آن طور که باید پاسخگوی بودجه دولت نبود. به طوری که طبق اظهارات قمری وفا مدیر روابط عمومی بانک مرکزی، کسری بودجه دولت در 5 ماهه 1400، به 430 هزار میلیارد تومان رسید. از این رو، دولت دوازدهم به استفاده از راهکارهایی نظیر انتشار گسترده اوراق موسوم به بدهی برای استقراض از بخش های غیردولتی روآورد. در هر حال هم اکنون که دو سال از پایان دولت قبل می گذرد، آمارهای ارائه شده توسط سخنگوی اقتصادی دولت حاکی از تسویه حجم عظیم 550 هزار میلیارد تومانی از بدهی دولت قبل در دو سال اخیر است.           ماشین فعال تولید بدهی در دولت دوازدهم مجموعه ای از سیاست ها و رویکردها، دولت قبل را به این نقطه رساند که عملاً با کاهش شدید درآمدهای نفت، توسعه نیافتگی نظام مالیاتی و همچنین کسری بودجه های بزرگ در عرصه اداره کشور مواجه شد. از این رو، رو به استقراض از بخش غیر دولتی آورد. این رویکرد اگر چه مخاطرات استقراض از بانک مرکزی بابت ایجاد تورم شدید و سریع را ندارد، با این حال، به معنای آینده فروشی است. در هر حال دولت سیزدهم در شرایطی کار را به دست گرفت که به گفته مدیر روابط عمومی بانک مرکزی، دخل و خرج 5 ماهه 1400 دولت، کسری بزرگ 430 هزار میلیارد تومانی را نشان می داد. به این ارقام باید موارد دیگری را هم نظیر تعهدات سالانه به سازمان تامین اجتماعی، مبالغ برای جبران کم برآوردی برخی اقلام هزینه ای و تامین آن از محل استقراض از شبکه بانکی و ... را هم اضافه کرد. در هر حال، آمارهای جزئی تر از وضعیت بدهی ها و مطالبات دولت نشان می دهد که در پایان شهریور 1401، بدهی های دولت 963 و مطالبات دولت 426 هزار میلیارد تومان بوده و در نتیجه خالص بدهی های دولت به 537 هزار میلیارد تومان رسید. وزیر اقتصاد: 550 هزار میلیارد تومان بدهی دولت قبل را تسویه کردیم در این راستا، وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت، دیروز آمارهای قابل تاملی از بازپرداخت بدهی های دولت قبل ارائه کرد و گفت که دولت سیزدهم در مجموع بیش از 550 هزار میلیارد تومان از این بدهی ها را تسویه کرده است. به گزارش ایرنا، وی اظهار کرد: حدود 290 هزار میلیارد تومان مجموع استقراض های دولت قبل است که توسط دولت سیزدهم پرداخت شد. همچنین 53 هزار میلیارد تومان در نخستین سال دولت سیزدهم از سوی دولت قبل از بانک مرکزی استقراض شده بود که تمام آن در همان ابتدای دولت تسویه شد. 230 هزار میلیارد تومان از مجموع 550 هزار میلیارد تومان نیز مربوط به بدهی هایی است که پیش از این در حوزه تامین اجتماعی و شرکت های ذیل وزارت نیرو از طریق تهاتر با سازمان مالیاتی یا انتشار اوراق توسط دولت سیزدهم بازپرداخت شده است. ترمز اوراق فروشی کشیده شد علاوه بر بازپرداخت حجم بزرگ بدهی های دولت قبل، آمارها حاکی از آن است که سونامی ایجاد بدهی در دولت فعلی برخلاف برخی برآوردهای بدبینانه، کنترل شده است. گزارش مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد که خالص انتشار اوراق (یعنی تفاضل اوراق منتشر شده و اصل اوراق بازپرداخت شده) پس از افزایش تا 162.4 هزار میلیارد تومان در سال 99، به 119.6 هزار میلیارد تومان در سال 1400 و 89 هزار میلیارد تومان در سال 1401 رسیده است. در سال 1402 نیز دولت تاکنون هدف 9.6 هزار میلیارد تومان خالص اوراق منتشر شده را پیگیری می کند که البته باید منتظر ماند و دید که تا چه میزان تحقق خواهد یافت.(نمودار زیر اعتبار لازم برای بازپرداخت اوراق بدهی دولتی را که در سال های گذشته منتشر شده اند، نشان می دهد.)