از معضلات اجتماعی بهره‌برداری انتخاباتی نشود

حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه در گفت‌وگو با «آرمان»:
از معضلات اجتماعی بهره‌برداری انتخاباتی نشود
پدیده کولبری ربطی به دولت ندارد
آرمان- حمید نظری: هفته گذشته در غرب کشور بود که ریزش بهمن جان تعدادی از هموطنان را گرفت. تلخی این حادثه زمانی که مشخص شد این افراد کولبرانی بوده‌اند که از این طریق امرار معاش می‌کرده‌اند، بیشتر شد. یکی از اهالی مناطق مرزی دراین باره گفت:«ما فوق لیسانس بیکار داریم که تنها تابستان‌ها کارگری می‌کند. آنها برای فرار از این وضعیت کولبری می‌کنند.» این حادثه واکنش‌های زیادی را در بین مردم و همچنین مسئولان کشور به همراه داشت، اما باتوجه به اینکه در آستانه انتخابات ریاست‌ جمهوری هستیم، گروهی از رقبای آقای روحانی اقدام به استفاده جناحی و تبلیغاتی از این حادثه کردند. این افراد با ربط دادن دلایل وقوع این حادثه به دولت، اقدام به تخریب عملکرد پاستورنشینان کردند. حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه، نماینده مردم اسلام آباد غرب، درباره کولبران و اقداماتی که باید برای توقف یا فعالیت قانونی آنها انجام داد، با «آرمان» به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید.


باتوجه به حادثه‌ای که در یکی از استان‌های غربی کشور رخ داد و سقوط بهمن جان چند تن از هموطنان را گرفت، پدیده کولبری را معلول چه مولفه‌ها و کاستی‌هایی در کشور می‌دانید؟
این حادثه تلخی که در کشور اتفاق افتاد و همه افراد جامعه را متاثر کرد، بسیار ناراحت کننده بود. سقوط بهمن جان چند تن از هموطنان را گرفت که کولبر بودند. برای جلوگیری از تکرار این حادثه تلخ باید مقابل این پدیده ایستاد. از سویی جان باختن تعدادی از کولبران، مظلومیت این طیف از مرزنشینان را نشان داد و باعث شد جامعه متوجه وجود چنین پدیده‌های تلخی شود و نگاه‌های مسئولان را به سمت خود ببرد. این افراد که درگیر پدیده کولبری بودند، قبل از اینکه در بهمن گرفتار شوند، قربانی شده بودند. کولبرها نخستین قربانیان پدیده قاچاق در کشور هستند. بر اساس آماری که داریم، به ازای هر یک میلیارد تومان کالای قاچاقی که وارد ایران می‌شود، ۹ میلیون تومان به کولبران مرزنشین سود می‌رسد که نشانه مظلومیت این افراد است.
دولت چه نقشی دراین میان دارد؟ یعنی پدیده کولبری ناشی از عملکرد دولت است یا در یک پروسه طولانی مدت شاهد به وجود آمدن این پدیده هستیم؟
پدیده کولبری به یک دولت و یک رئیس‌جمهور برنمی‌گردد. اینکه بگوییم آقای روحانی در این حادثه مقصر است، حرف غلطی است. بار هم تاکید می‌کنم پدیده کولبری حاصل عمکرد یک دولت نیست. موضوع این افراد ربطی به دولت خاصی ندارد. کولبران، جمعیت فراموش شده‌ای هستند. به جای اینکه این افراد از مزایای مرزنشینی بهره‌مند شوند، دچار چنین وضعیتی شده‌اند که بسیار ناراحت کننده است. کولبران افرادی هستند که سخت‌ترین و پرریسک‌ترین شغل در حوزه قاچاق را بر عهده دارند. واقعیت این است تا زمانی که مقررات خاص، اجرایی و عملیاتی در مرزها برای مبارزه با قاچاق شکل نگیرد، مشکل کولبران قابل حل نیست. قاچاق در کشور سالیانه قاتل ۲ میلیون شغل است. وقتی چنین قوانینی نداریم، پس نباید انتظار حل این معضلات را داشته باشیم. آسیب قاچاق به اقتصاد کشور بسیار جدی و مهلک است. در خوشبینانه‌ترین حالت سالیانه پانزده میلیارد دلار کالای قاچاق به کشور وارد می‌شود. بخشی از این کالاها توسط کولبران و بخش عمده آن به صورت سیستماتیک از سوی قاچاقچیان وارد می‌شود. اینکه این موضوع به دولت ربط داده می‌شود، عجیب است. با توجه به آمار ارائه شده، موضوع مبارزه با قاچاق در طول ۲ سال گذشته با روند قابل قبولی پیگیری شده است و من کارنامه دولت را در این زمینه قابل قبول می‌دانم. در این ۲ سال تا حدی بحث مبارزه با قاچاق، سریع‌تر و موثرتر از گذشته پیش رفته است. البته راه زیادی برای ریشه کن شدن قاچاق کالا و ارز در کشور وجود دارد، اما معتقدم زحمات زیادی برای مبارزه با قاچاق شکل گرفته است.
برای مبارزه با قاچاق باید از کجا شروع کرد؟
در طول سالیان قبل باتوجه به اینکه قوانین و مقررات مرزی به درستی اجرا نشد، کولبری در کشور شکل گرفته است. وقتی هم که در ایران صحبت از مبارزه با قاچاق می‌شود، به جای مبارزه با قاچاق سیستماتیک و قاچاقی که با استفاده از رانت‌های کلان در کشور رخ می‌دهد، با این کولبرها برخورد می‌شود. این کولبرها خود قربانی قاچاق سیستماتیک و رانتی هستند. نتیجه این سختگیری‌ به کولبران افزایش گرفتاری‌های آنها است. بنابراین باید به‌جای برخورد با این افراد، علل اصلی قاچاق را برطرف کنیم. این بهمن ریزش کرد، جان چند تن از هموطنان را گرفت و خبر آن در کل کشور منتشر شد. باید توجه شود که در طول سال این افراد درگیر حوادث و مشکلات مرزی و طبیعی هستند و جانشان همیشه در خطر است. مسئولان مربوطه باید برای حل این معضل دست به کار شوند. برطرف شدن پدیده کولبری در گرو از بین رفتن قاچاق‌های بزرگ است که نه تنها به کولبرها، بلکه به کل کشور آسیب می‌رساند. قابل کتمان نیست که همه دولت‌ها در این زمینه توجه چندانی به این افراد نداشته‌اند. دولت‌های بعدی و مسئولان باید در آینده با این موضوع مبارزه کنند. مبارزه با قاچاق نیز نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مقرراتی است که کارآیی داشته و اجرایی باشد. دولت‌ها می‌توانند به جای مواجهه با این مشکلات، شرایط اشتغالزایی و درآمدزایی در مرزهای را به‌گونه‌ای سازماندهی کنند که شرایط سالم‌تر و ایمن‌تری فراهم شود تا مرزنشینان بتوانند از حداقل‌های معیشتی برخوردار شوند.
مجلس و دولت برای مبارزه با قاچاق و ریشه‌کن شدن پدیده‌های مانند کولبری باید چه اقداماتی انجام دهند؟
برای مبارزه با قاچاق اقداماتی خوبی آغاز شده است. در مجلس، بحث تحقیق و تفحص درباره این موضوع مطرح شده است که منتظر هستیم نمایندگان کار خود را آغاز کنند. مهم‌ترین کاری که در این رابطه می‌توان صورت داد، این است که دولت با به وجود آوردن نظامات، تاسیسات و زیرساخت‌های لازم در شهرهای مرزی و مناطق آزاد، پایه و اساس اشتغالزایی را به وجود بیاورد. این امر هم زمانبر است و ممکن است بازدهی آن به وقت نیاز داشته باشد. همان‌طور که این پدیده در طول سالیان متمادی به وجود آمده است، رفع آن هم به زمان نیاز دارد. دولت می‌تواند طرح‌هایی مثل ساخت و ساز زیرساخت‌های ویژه، بازگشایی معابر، احداث شهرک‌های صنعتی مشترک با استان‌های همسایه، ساماندهی زیرساخت‌های گردشگری و... را در لوایح خود بیاورد و تقدیم مجلس کند. مجلس هم با بررسی این طرح‌ها اقدام به تصویب لایحه‌ها کند. این لوایح باید به گونه‌ای تنظیم شود که این کاربری‌ها به عنوان کاربری ارز صورت نگیرد تا مثل مناطق آزاد به جای افزایش صادرات با افزایش قاچاق مواجه نباشیم.
در مجموع، این نگاه‌های جناحی به مساله کولبری در آستانه انتخابات چه آسیبی به دنبال دارد؟
این نگاه‌های سیاسی و جناحی به مساله کولبری مرزی، ظلم به این افراد است. وقتی مشکلات آنها مورد بهره‌برداری‌های سیاسی و انتخاباتی قرار می‌گیرد، حق آنها بیش از پیش تضییع می‌شود. کولبری با همه مشکلات، محرومیت‌ها و مظلومیت‌هایی که دارد، مربوط به این دولت یا دولت خاصی نیست. مربوط به مجموعه سیاست‌های اشتباهی است که در گذشته شکل گرفته و بی‌توجهی به این موضوع، می‌تواند سبب ساز حوادث بعدی باشد. باید با استفاده از مقررات روشن و اجرایی برای مرزها این معضلات را حل کنیم.