آیا وضعیت سینمای ایران بهاری خواهد شد؟!
[شهروند] بالاخره بعد از کش‌وقوس‌های زیاد و پیش‌بینی‌های مختلف نام هفت فیلم برای اکران نوروز 1403 اعلام شد و رسانه‌ها خبر دادند که فیلم‌هایی چون «تمساح خونی»، «بی‌بدن»، «آسمان غرب»، «پرویزخان»، «آپاراتچی»، «نوروز» و «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» چند روز پیش از نوروز یعنی از روز بیست‌وسوم اسفندماه روی پرده خواهند آمد و اگر فروش قابل قبولی داشته باشند، تا چند وقتی روی پرده خواهند ماند. در این میان، فیلم‌هایی نیز که در حدود یک ماه اول سال فروش خوبی نداشته باشند، حوالی عید فطر جای خود را به چهار فیلم جدید خواهند داد که به عنوان اکران دوم نوروز -یا اکران عید فط- از پایان ماه رمضان نمایش عمومی خود را آغاز خواهند کرد. اما این فیلم‌های جدید کدام فیلم‌ها هستند و تا چه حدی با امیدواری به اکران پیش‌رو می‌نگرند؟!
روح‌الله سهرابی، مدیر کل اداره نظارت بر نمایش فیلم، بعد از اعلام نام هفت فیلم «تمساح خونی»، «بی‌بدن»، «آسمان غرب»، «پرویزخان»، «آپاراتچی»، «نوروز» و «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» به عنوان فیلم‌های اکران نوروز 1403 گفت که «امسال با توجه به هم‌زمانی ماه رمضان و نوروز، چینش فیلم‌های نوروزی با نگاه تامین نیاز و سلیقه مخاطبان سینما از قشرها و گروه‌های سنی و فکری مختلف انجام شده و می‌بینیم که در بین هفت فیلم اکران نوروزی از سینمای دفاع مقدس تا کودک و نوجوان، اجتماعی، ورزشی و کمدی جانمایی شده است.»
سهرابی البته می‌گوید که فیلم‌های دیگری نیز متقاضی اکران نوروز بوده‌اند: «اکران دوم عید نوروز با توجه به شرایط فروش و کف فروش فیلم‌ها تعیین خواهد شد و چنانچه فیلمی در مدت‌زمان مشخص‌شده حد نصاب لازم در جذب مخاطب را نداشته باشد، مطابق با آیین‌نامه تصمیم‌گیری خواهد شد و تا سقف چهار فیلم جدید هم‌زمان با عید سعید فطر روی پرده خواهند رفت، بنابراین فیلم‌ها باید از تمام ظرفیت خود در بازه زمانی تعیین‌شده برای اکران استفاده کنند تا بیشترین جذب مخاطب را داشته باشند. طبق تصمیم سازمان سینمایی، با آغاز اکران فیلم‌های نوروزی، نمایش فیلم‌های روی پرده به پایان خواهد رسید.»
اکران نوروزی پررونق؟!
هم‌زمانی نوروز با ماه رمضان این امیدواری را ایجاد کرده که با وجود سانس‌هایی که تا نیمه‌شب و برخی حتی تا سحر نیز ادامه خواهند داشت، امسال شاهد یک اکران نوروزی پررونق باشیم و مخاطبان بیشتری با استفاده از این فرصت راهی سالن‌های سینما شوند. اما آیا این اتفاق خواهد افتاد؟ البته اکران‌های نوروزی همواره -حداقل در سال‌های اخیر- اکران‌های پررونقی بوده است. گذشته از این، اما، این موضوع را هم نادیده نباید گرفت که یکی از شروط لازم یک اکران پررونق تنوع و تعدد فیلم‌های روی پرده است که اکران نوروزی امسال از این نظر دست پر نشان می‌دهد و با توجه به تنوع چینش فیلم‌های نوروزی می‌توان با امیدواری بیشتری به روزهای پیش‌رو نگریست. با این حال، اینکه از بین فیلم‌های اکران کدام‌یک اکران موفقی را تجربه خواهند کرد و کدام‌یک در حوالی عید فطر جای خود را به فیلم‌هایی دیگر خواهند داد، نیازمند گذشت زمان است.
کارگردانی اول آقای بازیگر
اگر با نگاهی تحلیلی اکران یک سال گذشته و نوع رفتار مخاطب را مورد بررسی قرار دهیم، این نکته را کتمان نمی‌توان کرد که در سینمای ایران -به‌خصوص در این چند سال اخیر- فیلم‌های کمدی شانس بیشتری برای دیده‌شدن و فروش بالا داشته‌اند. با توجه به همین هم هست که از همین حالا که چند هفته تا آغاز اکران نوروزی مانده، شانس فیلم «تمساح خونی» بیشتر از دیگر فیلم‌های فهرست اکران ارزیابی می‌شود. بگذریم از اینکه هنوز مشخص نیست که آیا پرفروش‌بودن این فیلم تنها و تنها در قیاس با 6 فیلم دیگر اکران خواهد بود یا اینکه این فیلم خواهد توانست نام خود را در صدر فهرست پرفروش‌ترین‌ها قرار داده یا به عنوان مثال در بین رکوردشکن‌های سینمای ایران قرار گیرد. به هر روی، «تمساح خونی» به عنوان اولین تجربه کارگردانی جواد عزتی، شانس و اقبال بالایی در اکران نوروزی امسال خواهد داشت. فیلمی که در سانس‌های جشنواره حدود ۶۴۰میلیون تومان فروخت و همین هم استقبال مردمی از این فیلم را در روزهای تعطیلی عید زیاد جلوه می‌دهد. این فیلم با بازی ستارگانی چون جواد عزتی، عباس جمشیدی‌فر، سعید آقاخانی، الناز حبیبی، بهزاد خلج، شبنم قربانی، جمشید جهان‌زاده، رامین پورایمان و کیومرث مرادی و البته حضور افتخاری پژمان جمشیدی، مهران غفوریان، مهدی حسینی‌نیا، امیر غفارمنش، هومن حاجی‌عبدالهی و کامبیز دیرباز یکی از موفق‌ترین فیلم‌های حاضر در جشنواره نیز بود و منتقدان آن را اثری خوش‌ساخت توصیف کردند که انتظار می‌رود گیشه پر رونقی در اکران داشته باشد.
فیلم پرحاشیه جشنواره
اما اگر قرار باشد از میان فیلم‌های جشنواره یک فیلم غیرکمدی را دارای شانس فروش بالا بدانیم، آن یک فیلم جز «بی‌بدن» نخواهد بود. پرحاشیه‌ترین فیلم جشنواره امسال که هم به‌واسطه موضوع آشنا و رسانه‌ای‌اش خبرساز بود، هم به دلیل ماجراهای مربوط به انتخاب‌شدن و نشدنش در جشنواره امسال و هم به خاطر اتفاقاتی حاشیه‌ای از قبیل انتشار ویدیوی گریه‌های الناز شاکردوست که شاکی بود چرا عوامل این فیلم سینمایی نباید در بخش سودای سیمرغ در رقابت با دیگر فیلم‌ها حضور داشته باشند؟! فارغ از این مسائل، اما، «بی‌بدن» به کارگردانی مرتضی علیزاده و بازی الناز شاکردوست، پژمان جمشیدی، سروش صحت و گلاره عباسی یکی از کنجکاوی‌برانگیزترین فیلم‌های جشنواره بود که بی‌شک تاثیرش را در اکران عمومی نیز خواهد گذاشت. فیلمی براساس یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های قضایی سال‌های اخیر که به‌رغم تلخی بیش از حدش چنان جذابیتی دارد که بعد از اینکه لقب یکی از پرمخاطب‌ترین فیلم‌های جشنواره را به خود اختصاص داد، در ایام نوروز نیز بتواند تماشاگران زیادی داشته باشد!
زندگی شهید شیرودی روی پرده
«آسمان غرب» به عنوان دومین فیلم کارنامه محمد عسگری -که سال گذشته با «اتاقک گلی» در جشنواره حاضر بود- فیلمی عظیم درباره رشادت و میهن‌دوستی خلبان شهید علی‌اکبر شیرودی و دیگر هم‌رزمانش است. فیلمی با بازی میلاد کی‌مرام، امیرحسین آرمان، نادر فلاح، آرمین رحیمیان، کریم امینی، روح‌الله زمانی و راحله لطفی که با اینکه بعد از نمایش در جشنواره با واکنش‌های متفاوتی از سوی منتقدان مواجه شد، اما حتی کسانی نیز که چندان دل خوشی از نوع روایت این فیلم نداشتند، بر این نکته پای می‌فشردند که «آسمان غرب» برای تعداد زیادی از تماشاگران می‌تواند جذاب باشد. فیلم البته با انتقاداتی نیز همراه بود. از جمله کسانی که به نبود پرداخت دراماتیک در فیلم ایراد گرفته و آن را گلچینی از یک‌سری لحظات جنگی -شبیه بازی‌های کامپیوتری- عنوان می‌کردند که تماشاگر را پای بازی شکار تانک نشانده است. با این حال، همین هم خود تبدیل به نوعی ویژگی برای «آسمان غرب» شده و آن را برای طیفی از مخاطبان جذاب کرده است.
فوتبال بر پرده سینما
برای کسانی که عقیده دارند فیلم‌های فوتبالی در سینمای ایران هیچ‌گاه جواب نداده و موفق نبوده، فیلم بیوگرافیک «پرویزخان» یک مثال نقض است. نخستین اثر سینمایی علی ثقفی که سراغ مقطعی از زندگی پرویز دهداری، مربی نامدار فوتبال، رفته و با حضور سعید پورصمیمی در نقش معلم همیشگی اخلاق فوتبال یکی از بهترین فیلم‌های امسال را جلوی دوربین برده است. فیلمی که البته علاوه بر داستان جذاب و منحصربه‌فردش مهم‌ترین ویژگی‌اش بازی حیرت‌انگیز سعید پورصمیمی است که بسیاری از مخاطبان جشنواره منتظر سیمرغ نقش اول مرد برای این بازیگر بودند که در کمال ناباوری اتفاق نیفتاد. علی ثقفی پیش از ساخت «پرویزخان» تجربه ساخت چند مستند فوتبالی را داشت؛ در این فیلم ماجرای معروف استعفای 14 نفر از بازیکنان تیم‌ملی فوتبال را در بازی‌های آسیایی 1986 سئول به تصویر کشیده که در ادامه به تشکیل یکی از بهترین و پرامیدترین تیم‌های ملی بعد از انقلاب منتهی شد. سعید پورصمیمی، مریم سعادت، خسرو احمدی، حمیدرضا پگاه، بهنام تشکر، علی باقری، المیرا دهقانی و شماری از بازیگران جوان فوتبال‌بلد در این فیلم بیوگرافیک ایفای نقش کرده‌اند که از این‌رو که یکی از فیلم‌های مورد علاقه مخاطبان جشنواره بود، انتظار می‌رود در تعطیلات نوروز نیز اکران پررونقی داشته باشد.
کمدی عشاق سینما
«تمساح خونی» البته تنها کمدی اکران نوروزی امسال نیست و «آپاراتچی» را نیز متعلق به این ژانر می‌توان دانست. نخستین تجربه کارگردانی قربان‌علی طاهرفرد که دلبستگی‌های یک نقاش ساختمان عاشق سینما را -که در آرزوی ساختن نخستین فیلم سینمایی‌اش است- روایت می‌کند. این فیلم که از کتاب «آپاراتچی» نوشته دکتر روح‌الله رشیدی اقتباس شده، داستانی شیرین را در فضای اوایل دهه ۶۰ در شهر تبریز به تصویر کشیده است. تورج الوند، فاطمه مسعودی‌فر، رضا ناجی، هومن برق‌نورد، بهنام تشکر، امید روحانی و علی‌رضا استادی در این فیلم ایفای نقش کرده‌اند.
درباره کودک و نوروز
«نوروز» یکی از مناسب‌ترین فیلم‌ها برای نمایش در ایام عید و نوروز است. فیلمی با بازی علی نصیریان، مهدی هاشمی، شبنم مقدمی، افشین هاشمی، مهتاب ثروتی، سیاوش چراغی‌پور، علی آرا، طاها شادی‌فر، سحر حسینی و علی بوراک‌سیلان که رقابت اهریمن با نماینده عمو نوروز را در مسیر رسیدن بهار به تصویر می‌کشد. جدیدترین ساخته سهیل موفق در مقام کارگردان -که سابقه ساخت آثار کودک و نوجوان را در کارنامه دارد- در «نوروز» با داستانی اساطیری نگاهی ویژه به آیین‌های ملی از جمله عید نوروز داشته است.
«ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» نیز درباره یکی از دغدغه‌های نسل جدید و ارتباط آنها با فضای مجازی است.
